Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί πλέον ένα αφηρημένο μελλοντικό σενάριο όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουν. Είναι παρούσα… εδώ και τώρα, επηρεάζοντας άμεσα την καθημερινότητα και την οικονομία. Μια από τις πιο χαρακτηριστικές της επιπτώσεις, η ξηρασία, έχει ήδη σημαντική συμβολή στην εκτίναξη των τιμών στα τρόφιμα, ένα κόστος που δεν γίνεται πάντα εύκολα αντιληπτό από τον μέσο καταναλωτή και αυτό γιατί αυτός συνήθως είναι μακριά από την παραγωγή τροφίμων, ιδιαίτερα εκείνος που βρίσκεται στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Η παρατεταμένη ξηρασία, όπως είναι εύκολα αντιληπτό, προκαλεί δραματική μείωση των αποδόσεων σε βασικές καλλιέργειες όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι, το βαμβάκι και τα κηπευτικά, κάτι που ήδη βιώνουν πολλές περιοχές της Ελλάδας, ιδιαίτερα η Θεσσαλία, η οποία είναι και μια από τις μεγαλύτερες παραγωγικές περιοχές της χώρας μας. Λιγότερη παραγωγή σημαίνει περιορισμένη προσφορά προϊόντων, κάτι που όπως καταλαβαίνει κανείς, αυτομάτως ανεβάζει τις τιμές, αφού οι έμποροι και οι επιχειρήσεις προσπαθούν να διαχειριστούν το αυξημένο κόστος παραγωγής και τις περιορισμένες προς πώληση ποσότητες (μείωση προσφοράς).
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Θεσσαλία: Ώρα μηδέν για το νερό...
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η ξηρασία στη Μεσόγειο έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, ενώ ταυτόχρονα οι τιμές βασικών προϊόντων διατροφής σημειώνουν σημαντικές αυξήσεις, επηρεάζοντας άμεσα την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Όμως, η ξηρασία έχει και έμμεσα κόστη, λιγότερο ορατά αλλά εξίσου σημαντικά. Με τη μείωση των διαθέσιμων ποσοτήτων σε κτηνοτροφικές πρώτες ύλες (όπως οι ζωοτροφές), το κόστος παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων και κρέατος επίσης αυξάνεται δραματικά.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα έναν φαύλο κύκλο αυξήσεων που επηρεάζει ολόκληρη την αλυσίδα τροφίμων, από τον παραγωγό μέχρι το τραπέζι του καταναλωτή. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2024 ο πληθωρισμός τροφίμων στην Ελλάδα επιταχύνθηκε κατά 8,5%, με τη συμβολή της ξηρασίας να είναι καθοριστική. Οι καταναλωτές, ιδίως αυτοί που ανήκουν στα μεσαία και χαμηλότερα εισοδήματα, αντιμετωπίζουν ήδη σοβαρές προκλήσεις, βλέποντας τη δυνατότητά τους να προμηθεύονται βασικά αγαθά να συρρικνώνεται σταθερά.
Αυτοί επηρεάζονται πιο άμεσα γιατί οι βασικές ανάγκες αποτελούν σημαντικό ποσοστό του εισοδήματος τους, σε αντίθεση με του πιο εύπορους καταναλωτές. Εκτός όμως των οικονομικών επιπτώσεων, η ξηρασία φέρνει στο προσκήνιο και την ανάγκη για πολιτικές διαχείρισης των υδάτινων πόρων και την ενίσχυση της βιώσιμης γεωργίας. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αντιληφθούν πως οι κλιματικές κρίσεις δεν αντιμετωπίζονται μόνο με έκτακτα μέτρα, αλλά με δομικές αλλαγές στον τρόπο παραγωγής και διαχείρισης της γης και του νερού.
Στη Θεσσαλία, ήδη έχουν ξεκινήσει συγκρούσεις για το αρδευτικό νερό και γίνονται κάθε βδομάδα συναντήσεις γιατί τα προβλήματα αυτά μεγαλώνουν σιγά σιγά. Η αύξηση του κόστους στα τρόφιμα λόγω της ξηρασίας δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά μια προειδοποίηση. Ήρθε, μάλλον, η στιγμή να επενδύσουμε σε ανθεκτικές και βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και να υλοποιηθούν πλέον έργα πνοής, αν θέλουμε να προστατεύσουμε την κοινωνική συνοχή και την οικονομική σταθερότητα της χώρας μας απέναντι στις συνεχόμενες προκλήσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή.
