Προκάλεσε μεγάλη εντύπωση η σπάνια κίνηση των κινητοποιημένων αγροτών να αρνηθούν συνάντηση με τον πρωθυπουργό την περασμένη Δευτέρα!
Το ραντεβού είχε μάλιστα κλειστεί δημόσια. Μια πρώτη εκτίμηση, έλεγε ότι λόγω της ιδιομορφίας των φετινών κινητοποιήσεων, που όλα τα μπλόκα είναι ίσα μεταξύ ίσων και δεν έχει ξεχωρίσει μια διευθυντική ομάδα, οι αγρότες δεν ήταν έτοιμοι για μια τέτοια συνάντηση.
- Τσιάρας προς αγρότες: «Συζητάμε για φθηνότερο ρεύμα» - Τι είπε για πετρέλαιο, ΕΛΓΑ, ευλογιά
- Ανδριανός: Ξεκινάει σήμερα η πληρωμή των 121 εκατ. στους αγρότες για τις ζημιές του ’25
Οι εν συνεχεία εξελίξεις ήλθαν να απορρίψουν την εκτίμηση αυτή: Ο ΥΠΑΑΤ σε συνέντευξή του κάλεσε τους αγρότες να προσέλθουν σε διαπραγμάτευση με την υπόσχεση ότι έχει να τους προτείνει ένα πακέτο μέτρων που ανταποκρίνεται στα αιτήματά τους. Το πιο ενδιαφέρον, είναι το που βρέθηκαν τα χρήματα για μια τέτοια κίνηση; Μα φυσικά από όσα περίσσεψαν από τη μειωμένη λόγω ελέγχων καταβολή κοινοτικών ενισχύσεων.
Εδώ αναφύονται δύο (τουλάχιστον) ερωτήματα: Πρώτον πως θα κατορθώσει η κυβέρνηση να ξεπεράσει το σκόπελο του Κανονισμoύ (EE) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013 που εν συντομία επιτάσσει οτι όσα χρήματα δεν χρησιμοποιούνται ή εισπράττονται από καταχρήσεις επιστρέφουν στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Δεύτερον αρκεί η ενίσχυση της ρευστότητας να ξεπεραστούν στρεβλώσεις δεκαετιών;
Σωστές εκτιμήσεις για την κυβέρνηση, τι γίνεται όμως με την αγορά;
Φαίνεται λοιπόν ότι σωστά οι αγρότες των μπλόκων είχαν εκτιμήσει ότι υπάρχουν περιθώρια να ικανοποιηθεί μέρος των αιτημάτων τους και για τον λόγο αυτό δεν προσήλθαν στο ραντεβού με τον Πρωθυπουργό, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να αποκαλύψει δημόσια το σχέδιό της.
Από την άλλη, ήδη από το πρωί της Δευτέρας (Κυριακή βράδυ ανακοινώθηκε η απόφαση των αγροτών για το ραντεβού), πλήθος παραγωγικών φορέων, με ομοβροντία ανακοινώσεων καλούσαν τα δύο μέρη «να τα βρουν», με το βάρος της πίεσης να πέφτει προς τους αγρότες, οι οποίοι ήταν αυτοί που εμφανίζονται πιο σκληροί στον διάλογο.
Εξαγωγείς ανέφεραν ότι δυσκολεύονται να εξάγουν, έμποροι οτι κινδυνεύουν να χάσουν την πιο εμπορική περίοδο του έτους, τα Χριστούγεννα και κυρίως οι ενώσεις ξενοδόχων περιοχών χειμερινού τουρισμού (Ένωση Ξενοδόχων Μαγνησίας) που επεσήμαναν ότι η ανασφάλεια στις μετακινήσεις θέτει σε κίνδυνο την πληρότητα των ξενοδοχείων της στεριάς, μεγάλο μέρος των οποίων -όπως επεσήμαναν- ανήκει στους ίδιους τους αγρότες (αγροτουριστικά καταλύματα).
Οι ενδιαφέρουσες αυτές εξελίξεις σε πολιτικό επίπεδο θα ολοκληρωθούν με τη συζήτηση του προϋπολογισμού και την πιθανή τοποθέτηση του πρωθυπουργού επί του θέματος.
Απαντούν τα αιτήματα στα θέλω της κοινωνίας;
Υπάρχει όμως και η καθαρά αγροτική διάσταση του θέματος και κυρίως η διάσταση που αφορά τις σχέσεις παραγωγών και κοινωνίας (σε μεγάλο μέρος καταναλωτών).
Ήδη από την κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας και του πολέμου στην Ουκρανία, οι αγρότες επεσήμαναν τον κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης και του αυξημένου ρόλου τους στην αντιμετώπισή της. Ζήτησαν μάλιστα, κι έλαβαν αυξημένη επιδότηση για την παραγωγή μαλακού σιταριού (πηγαίνει για παραγωγή ψωμιού) στο οποίο η χώρα μας είναι ελλειμματική και καλαμποκιού και κριθαριού σε αντικατάσταση του εισαγόμενου Ουκρανικού. Στη συνέχεια, η κλιματική κρίση χτύπησε αμείλικτα τον τομέα, με το πλέον πρόσφατο συμβάν την καταστροφή λόγω όψιμου παγετού των πυρηνόκαρπων (κεράσια, βερίκοκα, ροδάκινα) σε ολόκληρη τη χώρα.
Το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για το διατροφικό θέμα, έφερε στην επιφάνεια πλήθος «ξεχασμένων» θεμάτων, όπως για παράδειγμα ότι τουλάχιστον 6,5 εκατ. στρέμματα (με παλαιά πιά στοιχεία) δεν καλλιεργείται σε ολόκληρη τη χώρα. Ανακινήθηκε το επί δεκαετίες θέμα που απασχολεί την ελληνική κοινωνία, γιατί οι αγρότες δεν συνεταιρίζονται, ενώ τα οφέλη είναι προφανή και αυταπόδεικτα. Οι πάντες πια γνωρίζουν ότι η ζωή στο χωριό είναι δύσκολη, αφού οι νέοι έφυγαν και συνεχίζουν να φεύγουν, ενώ βασικές υπηρεσίες όπως τα ιατρεία και τα σχολεία λειτουργούν με σημαντικές ελλείψεις σε ανθρώπινο και υλικοτεχνικό προσωπικό.
Οι φωνές αγροτών αλλά και αστών με λίγες ρίζες ελιές ότι δεν βρίσκουν πια προσωπικό να κάνουν τις αγροτικές εργασίες, αποκάλυψαν τη νέα κατάσταση στο μέτωπο αυτό, την ώρα που οι μόνιμοι κάτοικοι αλλοδαποί εργάτες μεγαλώνουν σε ηλικία και οι μικρότεροι είτε φεύγουν στο εξωτερικό είτε δεν ενδιαφέρονται για αγροτικές εργασίες. Οι μειωμένες φετινές ανάγκες για συγκομιδή σε ελιές και φρούτα, δεν πρέπει να μας εφησυχάζει.
Παράλληλα, όλο το τελευταίο διάστημα, με την αγορά αγροτικών εφοδίων αφενός να κατακτά το ένα μετά το άλλο ρεκόρ τιμής για τις προσφερόμενες αγροτικές εισροές, αφετέρου να πλημμυρίζει την αγορά με νέα προϊόντα (βιοδιεγέρτες) με ιδιαίτερες χρήσεις το καθένα, αναδεικνύει την ανάγκη τεχνικής υποστήριξης των παραγωγών μας κι έγινε πιο προφανής από κάθε άλλη φορά.
Τέλος το θέμα της λειψυδρίας ήλθε να προστεθεί στο κάδρο και φαίνεται ότι δεν θα μας εγκαταλείψει σύντομα, όπως και η αβεβαιότητα των παραγωγών εάν θα έχουν νερό να ποτίσουν τις καλοκαιρινές τους καλλιέργειες. Το γεγονός ότι τα δύο τελευταία χρόνια, από συμπτωματικούς λόγους ξεπεράσαμε τον σκόπελο, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση εγγύηση για το μέλλον.
Η συμπάθεια προς τους αγρότες και πως διαφυλάσσεται
Πρόσφατη έρευνα γνώμης, αναφέρει ότι το 78% των πολιτών αναγνωρίζουν τα δίκια των αγροτών. Το εκπληκτικό αυτό νούμερο, είχε πολλά χρόνια να εμφανιστεί σε αντίστοιχες έρευνες. Οι πολίτες, υποφέροντας και αυτοί από την ακρίβεια και τις άλλες δυσκολίες της καθημερινής ζωής, δείχνουν όχι απλά κατανόηση αλλά συμπάθεια προς τα αγροτικά αιτήματα.
Η «κατάκτηση» αυτή θα πρέπει να διαφυλαχτεί ως κόρη οφθαλμού από τους κινητοποιημένους αγρότες. Είναι προφανές ότι η (όποια) κυβέρνηση δεν υπολογίζει μόνο έχοντας κατά νου τις ψήφους των αγροτών, οι οποίες συν τω χρόνο μειώνονται δραματικά, αλλά συνυπολογίζει και τις ψήφους των μη αγροτών (επαγγελματιών, καταναλωτών) οι οποίοι συναλλάσσονται οικονομικά, κοινωνικά και συναισθηματικά με αυτούς. Η πρόσφατη άρνηση εκθετών να συμμετάσχουν στη φετινή Agrotica, υπό τις παρούσες συνθήκες επιβεβαιώνει τις σκέψεις αυτές.
Προκαλεί λοιπόν εντύπωση ότι όλα αυτά τα παραπάνω λείπουν από τα αιτήματα των αγροτών όπως εμφανίζονται στην επιστολή τους προς τον Πρωθυπουργό.
Τα μεγάλα αυτά θέματα, έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, η οποία θα ήθελε να δει τι θα γίνει με το θέμα του νερού φέτος το καλοκαίρι. Η υδρολογική χρονιά δεν εξελίσσεται ιδιαίτερα ευνοϊκά και το δίλημμα νερό για τις πόλεις ή για τα χωράφια, εμφανίζεται σαν πολύ πιθανόν. Η σύγκριση με την Ολλανδία και το Ισραήλ που εμφανίζεται σε πλήθος δημοσιευμάτων και συζητήσεων, υποκρύπτει στην ουσία την έλλειψη τεχνικής και τεχνολογικής υποστήριξης προς τον Έλληνα αγρότη, κάτι που διαθέτουν οι συνάδελφοί του στις χώρες αυτές.
Η Ολλανδία για παράδειγμα, διαθέτει υπηρεσία άμεσης επέμβασης, τύπου 166, όταν ένας καλλιεργητής θερμοκηπίου αντιληφθεί κάτι ύποπτο. Κι εμείς εδώ έχουμε αφήσει την τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας για την ευλογιά στη βούληση του κάθε κτηνοτρόφου, μεταφορέα, η αγοραστή γάλακτος...
Αντιθέτως, κάποια άλλα αιτήματα, όπως το φθηνό αγροτικό ρεύμα, η κατάργηση του χρηματιστηρίου ενέργειας και οι ελάχιστες εγγυημένες τιμές, ερέθισαν άλλους επαγγελματικούς κλάδους που και αυτοί στενάζουν από τις υψηλές τιμές της ενέργειας. Γέμισαν οι εφημερίδες και τα κοινωνικά δίκτυα από σχόλια καθόλου κολακευτικά προς τα αγροτικά αιτήματα.
Ρευστότητα VS δομικές αλλαγές
Στη συνέντευξή του ο ΥΠΑΑΤ, διευκρίνισε ότι κατόρθωσε να βρει χρήματα για την ενίσχυση της ρευστότητας των αγροτών. Είναι όμως εκεί το πρόβλημα, στη ρευστότητα, να τη βγάλουμε δηλαδή και φέτος;
Ας πάρουμε το ρεύμα. Ενα στρέμμα ποτιστικής καλλιέργειας, είναι λογικό να χρειάζεται έως 200 κιλοβατώρες τον χρόνο για άντληση νερού. Αυξημένη κατανάλωση από το παραπάνω ποσό σημαίνει ότι το όλο σύστημα χρήζει επανασχεδιασμού. Ότι δηλαδή το αντλιοστάσιο είναι πιθανόν υπερδιαστασιολογημένο, ότι οι διαρροές είναι αυξημένες, ότι οι σωλήνες είναι παλιές με αυξημένες τριβές και άλλοι πολλοί λόγοι. Στα αγροτικά αιτήματα εμφανίζεται η απαίτηση για ρεύμα στα 7 λεπτά η κιλοβατώρα από 10 που είναι σήμερα. Δηλαδή στοχεύουν σε εξοικονόμηση 6 ευρώ το στρέμμα (200Χ0,03), ποσό ελάχιστο στο σύνολο των 150 και πλέον ευρώ ανά στρέμμα που εμφανίζει μια ποτιστική καλλιέργεια.
Εν αντιθέσει, μια αλλαγή στο όλο κύκλωμα άρδευσης με εκ βάθρων εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση, θα μπορούσε πέραν των μεγαλύτερων οικονομιών οφελών να αναβαθμίσει και την ίδια την δουλειά των αγροτών και να συμβάλει στη μεγάλη απαίτηση της αγοράς μερί βιωσιμότητας και αειφορίας.
Τέτοια όμως αιτήματα απουσιάζουν από τη λίστα, αλλά και τον ευρύτερο διάλογο, δίνοντας λαβή σε έντονη κριτική από μεριάς της κοινωνίας και της οικονομίας που βλέπουν τα πράγματα αλλιώς.
Εδώ υπάρχει ο κίνδυνος, μέρος της κοινωνικής συμπάθειας προς τους αγρότες, να μετατραπεί σε αντιπαλότητα, με αφορμή μάλιστα γεγονότα όπως η Χριστουγεννιάτικη έξοδος των κατοίκων των αστικών κέντρων. Η έξοδος αυτή δεν ενδιαφέρει μόνο τους επαγγελματίες της υπαίθρου, αλλά και τους ίδιους τους εκδρομείς. Ταλαιπωρημένοι από την καθημερινότητα στις πόλεις, περιμένουν πως και πως να βρουν την ευκαιρία να βρεθούν για λίγες ημέρες, σε ένα πιο φιλικό προς τον άνθρωπο περιβάλλον σε κάποιο χωριό στην επαρχία. Σήμερα οι πολίτες αυτοί, βρίσκονται σε ένα είδος ομηρίας, μη ξέροντας εάν θα μπορέσουν να ταξιδέψουν ή όχι στους προορισμούς τους.
Η ανακοίνωση από μεριά των αγροτών, τι σκοπεύουν να πράξουν για το θέμα αυτό στις επόμενες ημέρες, είναι εξαιρετικά σημαντική και καθοριστική της σχέσης τους με τον αστικό πληθυσμό.
(Συνεχίζεται)
