Η οριακή νίκη του εθνοσυντηρητικού ιστορικού επιβεβαιώνει τον βαθύ διχασμό της κοινωνίας της χώρας και προβληματίζει τόσο τον πρωθυπουργό Τουσκ, όσο και τους Ευρωπαίους εταίρους. Ο Ράφαου Τσασκόφσκι, ο πολιτικός φίλος του Ντόναλντ Τουσκ, βιάστηκε να πανηγυρίσει. Όσο έπεφτε η νύχτα στη Βαρσοβία, τόσο πιο ξεκάθαρο γινόταν ότι το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στην Πολωνία θα είναι μεν οριακό, όπως άλλωστε αναμενόταν, αλλά θα είναι ξεκάθαρα αυτό που απεύχονταν τόσο ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, όσο και οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο. Ο εθνικιστής νεοσυντηρητικός Κάρολ Ναβρότσκι είδε τα ξημερώματα την εθνική εκλογική επιτροπή να τον χρίζει και επίσημα νικητή με ποσοστό 50,89%.
Η νίκη αυτή… στα σημεία αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη για τον βαθύ διχασμό μιας κοινωνίας, που ακροβατεί ανάμεσα στον παραδοσιακό συντηρητισμό και τη νεωτερικότητα, ορατή σε μεγαλουπόλεις όπως η Βαρσοβία, το Γκντανσκ, το Βρότσλαβ, η Κρακοβία. Με τον πόλεμο δίπλα τους και την ΕΕ να μην έχει υλοποιήσει τα υπερβολικά όνειρα περασμένων δεκαετιών, πολλοί Πολωνοί δείχνουν να μην θέλουν να εγκαταλείψουν τη «θαλπωρή» που εκφράζει ο καθολικίστικος εθνοσυντηρητισμός του κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, του πνευματικού πατέρα του Ναβρότσκι και επί δεκαετίες εκπροσώπου του αντιευρωπαϊσμού, σε μια χώρα που, χωρίς να το κατανοούν πάντα οι πολίτες της, αποκτά λόγω μεγέθους και γεωγραφίας ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα στη βρισκόμενη σε διαρκή αναζήτηση ΕΕ.
Eθνικισμός πολωνικού τύπου
Ο Ναβρότσκι δεν θυμίζει εμφανισιακά τους εθνικιστές πολιτικούς της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας ή της Γεωργίας. Δεν μπορεί να θεωρηθεί ύποπτος για φιλορωσισμό, όπως εκείνοι, αφού η αντιπάθεια του PiS για τη Μόσχα είναι σταθερή και αδιαμφισβήτητη. Από την άλλη, το βιογραφικό του είναι γεμάτο από μελανά σημεία, που ξεκινούν από ιστορίες χουλιγκανισμού και φτάνουν μέχρι κατηγορίες για διαπλοκή με τον πιο βαθύ υπόκοσμο. Τώρα πολλοί φοβούνται ότι θα συνεχίσει στη γραμμή του προκατόχου του Αντρέι Ντούντα, ο οποίος προσπάθησε σταθερά να μπλοκάρει τα βήματα εκσυγχρονισμού που επιχειρεί να υλοποιήσει η κυβέρνηση Τουσκ, μετά τη νίκη του δημοκρατικού μπλοκ στις τελευταίες εθνικές εκλογές, που είχε προκαλέσει ανακούφιση στις Βρυξέλλες. Τώρα η Κομισιόν ανησυχεί για πιθανές εμπλοκές στα έτσι κι αλλιώς ανοιχτά ζητήματα που υπάρχουν στις σχέσεις της με την Πολωνία, κατάλοιπα της προηγούμενης μακρόχρονης διακυβέρνησης του PiS, όπως δείχνει το ψυχρό συγχαρητήριο τηλεγράφημα της προέδρου της.
Ανησυχία και στο Βερολίνο, αφού το PiS και ο ίδιος ο Ναβρότσκι κάθε άλλο παρά φειδωλοί έχουν υπάρξει στο παρελθόν στις επικρίσεις, αν όχι ανοικτές επιθέσεις τους, προς τον δυτικό γείτονα. Η ιδιαιτερότητα της πολωνικής Ακροδεξιάς βρίσκεται στην ικανότητά της να ανατροφοδοτείται, εκμεταλλευόμενη αυτό το ιδιότυπο μίγμα αντιρωσισμού και αντιγερμανισμού, κάτι που έχει ιστορικές ρίζες και μπορεί να συντηρείται από το μέγεθος μιας χώρας που πληθυσμιακά συγκαταλέγεται στις μεγάλες της Ευρώπης.
Πανηγυρίζουν οι Ευρωπαίοι τραμπιστές
Η επαναφορά του αιτήματος των γερμανικών αποζημιώσεων, που αποτελεί σημαία της πολωνικής Δεξιάς, από έναν πρόεδρο που δηλώνει ως επάγγελμα ιστορικός, εκτιμάται ήδη στο Βερολίνο ότι θα επιβαρύνει τις σχέσεις των δύο χωρών και θα «αναβάλει την επανεκκίνησή τους», για την οποία είχαν μιλήσει πρόσφατα Τουσκ και Μερτς.
Για τον Γερμανό καγκελάριο η επικράτηση ενός άπειρου Πολωνού πολιτικού, που θεώρησε ως κορωνίδα της προεκλογικής του εκστρατείας την «κατάκτηση» μιας φωτογραφίας δίπλα στον Τραμπ, σίγουρα δεν είναι ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να του συμβεί τρεις ημέρες πριν από το ταξίδι του στην Ουάσινγκτον.
Δεν είναι μόνο ο Όρμπαν και ο Φίτσο. Σε μια σειρά από χώρες της ΕΕ και κυρίως στην Ανατολική Ευρώπη, ο «τραμπισμός» φαίνεται να αποκτά βαθιές ρίζες. Ισχυρά εθνικιστικά κόμματα που υιοθετούν το σύνθημα «Πρώτα η δική μου χώρα» κλονίζουν την εικόνα που θέλουν να μεταδώσουν Μερτς, Μακρόν και φον ντερ Λάιεν μιας ΕΕ ισχυρής και ενωμένης στην αποφασιστικότητά της.
Πολλοί έχουν μιλήσει κατά καιρούς για την αφέλεια που συνόδευσε τη διεύρυνση της ΕΕ προς τα ανατολικά. Κανείς ακόμη δεν έχει βρει το αντίδοτο στις απροσδόκητες επιπλοκές που αυτή προκάλεσε και συνεχίζει ακόμη να προκαλεί. Οι Πολωνοί νιώθουν Ευρωπαίοι, αλλά ταυτόχρονα στέλνουν και το δικό τους μήνυμα στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Η διαπάλη που συνεχίζεται για την πορεία της χώρας στο μέλλον ουσιαστικά αντικατοπτρίζει την πολιτική μάχη, που αφορά τη μελλοντική ταυτότητα ολόκληρης της Ευρώπης. Η Πολωνία είναι πολύ σημαντική για να κάνει κανείς ότι δεν βλέπει τι κρίνεται στην επικράτειά της.
Πηγή: Deutsche Welle
