Ροή
Kατά 3,91 εκατ. τόνους ή 22,6% μειώθηκαν οι συνολικές εκπομπές του μίγματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το 11μηνο Ιανουάριος-Νοέμβριος 2023, σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του προηγούμενου έτους, όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το Green Tank. Η μείωση προήλθε από την πτωτική πορεία των εκπομπών και από τα τρία ορυκτά καύσιμα.
Το μεγαλύτερο τμήμα της πτώσης προήλθε από τις λιγνιτικές μονάδες (-2,19 εκατ. τόνοι ή -28,7% σε σχέση με το 2022). Ακολούθησαν σε μείωση οι εκπομπές από ορυκτό αέριο (-1,38 εκατ. τόνοι ή -20,2% σε σχέση με το 2022), ενώ τη μικρότερη συνεισφορά στη μείωση είχαν οι πετρελαϊκές μονάδες, των οποίων οι εκπομπές μειώθηκαν κατά 0,35 εκατ. τόνους (ή -12,2%) σε σχέση με το 2022.
Ακόμα μεγαλύτερη μείωση 7,93 εκατ. τόνων καταγράφεται σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας (-37,2%), όπου οι συνολικές εκπομπές του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής και από τα τρία καύσιμα ήταν 21,28 εκατ. τόνοι τους πρώτους έντεκα μήνες. Σε αυτό συνέβαλε πρωτίστως η μείωση της λιγνιτικής παραγωγής που είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών από τις λιγνιτικές μονάδες κατά 6,46 εκατ. τόνους (-54,3%) το ενδεκάμηνο του έτους σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας (11,88 εκατ. τόνοι).
Εκπομπές 13,35 εκατ. τόνων CO2
Σημειώνεται ότι στην αρχή της πενταετίας (2018) οι εκπομπές από τις λιγνιτικές μονάδες (21 εκατ. τόνοι) ήταν σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερες από αυτές του 2023. Τη δεύτερη μεγαλύτερη συνεισφορά στη μείωση των εκπομπών μετά τον λιγνίτη είχαν οι μονάδες με καύσιμο το ορυκτό αέριο, οι οποίες περιόρισαν τις εκπομπές τους κατά 1,03 εκατ. τόνους (-15,8%) σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας, ενώ ακολούθησαν οι εκπομπές από τις πετρελαϊκές μονάδες με μείωση 0,44 εκατ. τόνους (-15,1%).
Συνολικά τους έντεκα πρώτους μήνες του 2023 εκπέμφθηκαν 13,35 εκατ. τόνοι CO2 για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Τον Νοέμβριο οι εκπομπές από τις λιγνιτικές μονάδες ξεπέρασαν αυτές του ορυκτού αερίου ξανά, έπειτα από τρεις συνεχόμενους μήνες (Αύγουστος-Οκτώβριος) που ίσχυε η αντίθετη τάση. Αυτή η αλλαγή ωστόσο, δεν επηρέασε τις αθροιστικές εκπομπές, καθώς στους πρώτους έντεκα μήνες του 2023 οι εκπομπές από τις μονάδες ορυκτού αερίου (5,46 εκατ. τόνοι & μερίδιο 40,9%) ξεπέρασαν ελάχιστα (0,03 εκατ. τόνους) τις αντίστοιχες των λιγνιτικών μονάδων (5,42 εκατ. τόνοι & μερίδιο 40,6%).
Το υπόλοιπο 18,5% των εκπομπών προήλθε από τις πετρελαϊκές μονάδες (2,47 εκατ. τόνοι). Η μείωση της διαφοράς των εκπομπών μεταξύ του ορυκτού αερίου και του λιγνίτη, σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους του 2023 οφείλεται κυρίως στη μείωση της ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτό αέριο, καθώς τον Νοέμβριο, για πρώτη φορά έπειτα από πέντε συνεχόμενους μήνες, η παραγωγή έπεσε κάτω από 1 TWh (964 Gwh).
Το αποτύπωμα κάθε μονάδας
Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό των εκπομπών στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, πρώτος, με μεγάλη διαφορά συνέχισε να είναι ο λιγνιτικός ατμοηλεκτρικός σταθμός (ΑΗΣ) του Αγίου Δημητρίου, με αθροιστικές εκπομπές το ενδεκάμηνο του 2023 2,95 εκατ. τόνους. H ηλεκτροπαραγωγή του σταθμού αυξήθηκε τον Νοέμβριο έπειτα από τέσσερις συνεχόμενους μήνες κατά τους οποίους μειωνόταν συνεχώς. Μάλιστα ξεπέρασε το 50% της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής παράγοντας συνολικά τον Νοέμβριο 217 GWh (ή 57,5%) από τις μονάδες IV, V, οι οποίες, εκτός από ηλεκτρική ενέργεια, τροφοδοτούν με θερμική ενέργεια το σύστημα τηλεθέρμανσης της πόλης της Κοζάνης.
Στη 2η θέση βρέθηκε η νέα λιγνιτική μονάδα στις ΔΕΗ «Πτολεμαΐδα 5» (1,53 εκατ. τόνοι), η οποία έχει τεθεί πλέον σε πλήρη εμπορική λειτουργία. Από τον Ιούνιο χρησιμοποιείται ως η κύρια μονάδα λιγνιτικής παραγωγής, με σημαντικά αυξημένη συνεισφορά σε σχέση με τον Άγιο Δημήτριο, με εξαίρεση τον Νοέμβριο που η παραγωγή ήταν μειωμένη σε σχέση με του Αγίου Δημητρίου, με μερίδιο 42.5% στη συνολική λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή (160,5 GWh). Εξαιτίας αυτού, καθώς και του χαμηλότερου συντελεστή εκπομπών, η «Πτολεμαΐδα 5», εξέπεμψε το 31% των συνολικών εκπομπών που προήλθαν από τις λιγνιτικές μονάδες τον Νοέμβριο του 2023.
Την πρώτη τριάδα των λιγνιτικών σταθμών συμπλήρωσε ο λιγνιτικός σταθμός της Μεγαλόπολης IV, ο οποίος όπως τον Οκτώβριο έτσι και τον Νοέμβριο είχε μηδενική παραγωγή, και βρέθηκε 5ος στη γενική κατάταξη εκπέμποντας 0,57 εκατ. τόνους στο ενδεκάμηνο του 2023.
Στην 3η θέση της κατάταξης των μεγαλύτερων ρυπαντών στην ηλεκτροπαραγωγή βρέθηκε ο σταθμός ορυκτού αερίου «Μεγαλόπολη V» με εκπομπές 1,02 εκατ. τόνους. Ακολούθησε ο σταθμός αερίου Λαύριο IV-V με 0,71 εκατ. τόνους, ενώ 6η βρέθηκε η μονάδα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) της Αλουμίνιον με 0,56 εκατ. τόνους.
