Ροή
H ΑΚΤΩΡ και οι θυγατρικές της κατά το έτος 2021 υπέγραψαν νέες συμβάσεις ποσού 436 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ενώ επιπλέον συμβάσεις ποσού 227,5 εκατ. έχουν υπογραφεί μετά την 31.12.2021. Όπως ανέφερε η διοίκηση της μητρικής ΕΛΛΑΚΤΩΡ στο πλαίσιο πρόσφατης παρουσίασης, το γκρουπ έχει ανεκτέλεστο 2,5 δισ. ευρώ το οποίο θα ξεπεράσει τα 3 δισ. όταν υπογραφούν οι νέες συμβάσεις που ήδη έχει «κερδίσει» η εισηγμένη. Σε κάθε περίπτωση, το 2021 τόσο σε επίπεδο μεγεθών όσο και σε επίπεδο ανάληψης έργων «δείχνει» ότι η κατασκευαστική ΑΚΤΩΡ βάζει βάσεις για να επιστρέψει σε… θετικό δρόμο.
Κατασκευή
Ο κλάδος της Κατασκευής παρουσίασε κατά την χρήση του 2021 έσοδα €462,7 εκατ., σημειώνοντας μείωση της τάξης του 7,3% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση, κατά την οποία τα έσοδα είχαν ανέλθει σε €499,1 εκατ. Στην προαναφερόμενη μείωση συντέλεσε η αποχώρηση της εταιρείας από δραστηριότητες σε χώρες με αρνητική οικονομική απόδοση. Η βελτίωση της ρευστότητας του κλάδου μέσω της αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου της ΑΚΤΩΡ συνολικού ποσού €98,6 εκατ., η οποία ολοκληρώθηκε την 06.08.2021 και η ταυτόχρονη χαλάρωση των μέτρων του COVID-19 συνετέλεσαν στην βελτίωση του ρυθμού προόδου των έργων και στην αύξηση των εσόδων κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2021 σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του έτους.
H ΑΚΤΩΡ εστίασε στην υλοποίηση σημαντικών έργων όπως το Μετρό Θεσσαλονίκης, η Ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου, το σιδηροδρομικό έργο Gurasada - Ilteu 2c καθώς και στην υλοποίηση οδικών αξόνων και σιδηροδρομικών έργων στην Ελλάδα και στη Ρουμανία. Παράλληλα εντός του 2021 παραδόθηκε σε κυκλοφορία το έργο οδοποιίας του Sebes Turda Lot-2 στη Ρουμανία.
Το σχέδιο οργανωτικής, λειτουργικής και χρηματοοικονομικής αναδιοργάνωσης του Κλάδου βρίσκεται σε φάση πλήρους εξέλιξης, με τη μείωση των δαπανών προσωπικού και του κόστους πωληθέντων, την αξιολόγηση εναλλακτικών σε σχέση με μη λειτουργικά περιουσιακά στοιχεία, καθώς και την ανάληψη πρωτοβουλιών για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των ταμειακών διαθεσίμων, αλλά και τη βελτιστοποίηση της δομής χρηματοδότησης.
Ο Όμιλος έχει αποφασίσει να εστιάσει γεωγραφικά στην Ελλάδα και στη Ρουμανία που είναι μια ευρωπαϊκή χώρα στην οποία ο Όμιλος έχει συσσωρευμένη εμπειρία και τεχνογνωσία και η οποία έχει σημαντικές ανάγκες σε έργα υποδομών.
Επιπρόσθετα, ο Όμιλος ακολουθεί πολύ επιλεκτική προσέγγιση ως προς τη διεκδίκηση συμβάσεων στο κράτος του Κατάρ, όπου έχει συμβάσεις παροχής υπηρεσιών Facility Management (Ο&Μ).
Οι σημαντικότερες συμβάσεις που υπεγράφησαν εντός του 2021, περιγράφονται κατωτέρω με τα αναλογούντα ποσά στη συμμετοχή της ΑΚΤΩΡ και των θυγατρικών της, και αφορούν στην:
- Σχεδίαση και κατασκευή ξενοδοχειακού συγκροτήματος στο Λαγονήσι Αττικής αξίας €109 εκατ.
- 4η Συμπληρωματική Σύμβαση της Μελέτης Κατασκευής και θέσης σε λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης αξίας €45,4 εκατ.
- Κατασκευή δικτύων ακαθάρτων και αγωγών μεταφοράς ακαθάρτων, σε περιοχές των Δήμων Ραφήνας - Πιπερίου και Σπάτων - Αρτέμιδος, αξίας €31,6 εκατ.
- Ολοκλήρωση της σύνδεσης αυτοκινητοδρόμου Π.Α.Θ.Ε. και Εγνατίας Οδού με τον 6ο προβλήτα λιμένα Θεσσαλονίκης, και το οδικό δίκτυο της περιοχής Καλοχωρίου, αξίας €26,3 εκατ.
- Λειτουργία και συντήρηση του αυτοκινητοδρόμου στον δυτικό τομέα και τον κάθετο άξονα Α29 της Εγνατίας Οδού, αξίας €20,9 εκατ.
- Κατασκευή υπόστεγων πολλαπλής χρήσης και βελτιώσεις τροχιοδρόμων στην αεροπορική βάση της Λάρισας αξίας €19,5 εκατ.
- Λειτουργία και Συντήρηση του Αυτοκινητοδρόμου στον Ανατολικό Τομέα και στους Κάθετους Άξονες Α1, Α25 & Α23 της Εγνατίας Οδού, αξίας €18,1 εκατ.
- Επέκταση του χαλύβδινου δικτύου (19 bar), δικτύου πολυαιθυλενίου και συνδέσεις οικιακών και εμπορικών πελατών στα δίκτυα χαμηλής πίεσης (4 bar), των πόλεων της Ξάνθης και της Δράμας, της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, αξίας €16,8 εκατ.
- Επείγουσες παρεμβάσεις αναβάθμισης της οδικής ασφάλειας στη Νέα Εθνική Οδό Πατρών – Πύργου, αξίας €12,7 εκατ.
- Η θυγατρική εταιρεία ΤΟΜΗ κατά το 2021 υπέγραψε συμβάσεις, αξίας €32,4 εκατ.
Οι σημαντικότερες συμβάσεις που υπεγράφησαν μετά την 31.12.2021 αφορούν στην:
- Κατασκευή του Αυτοκινητοδρόμου Πάτρα–Πύργος συνολικού μήκους 74,8 χλμ., αξίας €82,5 εκατ.
- Παροχή Υπηρεσιών για τη Λειτουργία και Συντήρηση του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων Ψυττάλειας (ΚΕΛΨ) αξίας €67,5 εκατ. (το μερίδιό της, 40%, στην κοινοπραξία με ΑΒΑΞ-ΕΡΓΟΤΕΜ).
- Αποκατάσταση Ισθμού Κορίνθου αξίας €24,7 εκατ.
- Μελέτη, Προμήθεια, Εγκατάσταση και Θέση σε λειτουργία συστημάτων τηλεπικοινωνιών, ασθενών ρευμάτων & ελέγχου της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαµαριά αξίας €17,4 εκατ.
- Αναβάθμιση του ανατολικού τμήματος του Προβλήτα ΙΙ στο λιμάνι του Πειραιά αξίας €15 εκατ.
Επιπρόσθετα η ΑΚΤΩΡ και οι θυγατρικές της έχουν ανακηρυχθεί μειοδότες σε έργα συνολικής αξίας €657 εκατ. Τα κυριότερα είναι τα εξής:
- Κατασκευή του οδικού άξονα Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, τμήμα Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος – Μεθώνη αξίας €151,1 εκατ.
- Μετατροπή σε αυτοκινητόδρομο του Βορείου Οδικού Άξονα Κρήτης τμήμα: Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος στη Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου αξίας €126,6 εκατ.
- Ολοκλήρωση Λ. Κύμης στο Τμήμα «Αττική Οδός (Α/Κ Κύμης) έως Εθνική Οδός Α/Κ Καλυφτάκη» αξίας €85,5 εκατ.
- Κατασκευή Αντιπλημμυρικών έργων της ευρύτερης περιοχής της Λαχαναγοράς Θεσσαλονίκης αξίας €15,3 εκατ.
- Κατασκευή οδικού τμήματος από περιφερειακή Τρικάλων έως γέφυρα Καραβόπορου αξίας €11,2 εκατ.
Προοπτικές
Όπως σημειώνεται και στην ετήσια οικονομική έκθεση της Ελλάκτωρ (για το 2021) το ανεκτέλεστο υπόλοιπο της ΑΚΤΩΡ και των θυγατρικών της ανήλθε στις 31.12.2021 σε €1,6 δισ.. Κατά τη διάρκεια του 2021 υπεγράφησαν συμβάσεις συνολικής αξίας €436 εκατ., ενώ μετά την 31.12.2021 υπεγράφησαν συμβάσεις αξίας €227,5 εκατ. Επίσης έχουν εξασφαλισθεί νέα έργα ύψους €657 εκατ., οι συμβάσεις των οποίων αναμένεται να υπογραφούν, ανεβάζοντας το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων της ΑΚΤΩΡ και των θυγατρικών της στα €2,5 δισ.
Για το 2021 οι δραστηριότητες στην Ελλάδα συνεισέφεραν περίπου το 62% των εσόδων του κλάδου Κατασκευής, ενώ αντιπροσωπεύουν το 65% του κατασκευαστικού ανεκτέλεστου (συμπεριλαμβανομένων των προς υπογραφή συμβάσεων). Ο Όμιλος έχει περιορίσει την ενεργή παρουσία του πέραν της Ελλάδος, αποκλειστικά στη Ρουμανία και στο Κατάρ. Ειδικά στο Κατάρ, τα έργα που έχει αναλάβει αφορούν μόνον σε υπηρεσίες συντήρησης και λειτουργίας.
Επιπρόσθετα η ΑΚΤΩΡ θα είναι ο κατασκευαστής των έργων του Ομίλου στις Γούρνες Ηρακλείου καθώς και στο κτήμα Καμπά στην Κάντζα Αττικής, συνολικού εκτιμώμενου προϋπολογισμού άνω των €350 εκατ. Όπως σημειώνεται στην οικονομική έκθεση, σχετικά με το έργο ανάπτυξης Cambas Project, στην περιοχή της Κάντζας του δήμου Παλλήνης κατόπιν της έκδοσης Π.Δ. πολεοδομικής έγκρισης της ΠΟΑΠΔ, επικαιροποιήθηκε το Βusiness Plan και σειρά παίρνουν οι διαδικασίες τελικής διαμόρφωσης του Master Plan . Εν συνεχεία θα ακολουθήσει η έκδοση των οικοδομικών αδειών μέσα στον επόμενο χρόνο (2023), ώστε να ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσής τους τα 3 χρόνια.
Επίσης, η θυγατρική εταιρεία REDS A.E. ανακηρύχθηκε πλειοδότης για την αξιοποίηση τμήματος της πρώην αμερικανικής βάσης στις Γούρνες Ηρακλείου Κρήτης, ένα project το οποίο έχει χαρακτηρίζεται ως «Μικρό Ελληνικό» λόγω των ομοιοτήτων με την επένδυση στο παραλιακό μέτωπο της Αθήνας. Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ μέσω της διαδικασίας της ηλεκτρονικής δημοπρασίας. Το ακίνητο είναι παραθαλάσσιο και εκτείνεται σε 345.567 τετραγωνικά μέτρα. Βρίσκεται 13 χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» και 16 χιλιόμετρα από την πόλη του Ηρακλείου. Επί του παρόντος, λαμβάνουν χώρα οι διαδικασίες μεταβίβασης του ακινήτου και ταυτόχρονα ξεκινούν οι διαδικασίες σύνταξης για το Business Plan και το Master Plan. Το σχέδιο για τις Γούρνες που μελετάται προβλέπει μια σειρά αναπτύξεων, μεταξύ των οποίων καζίνο, σύνθετα τουριστικά καταλύματα, συνεδριακόεκθεσιακό κέντρο, εμπορικά κέντρα, μαρίνα, ελικοδρόμιο καθώς και άλλων χρήσεων.
Κίνδυνοι και αβεβαιότητες
Όπως σημειώνεται, η πανδημία του COVID-19 έχει επηρεάσει αρνητικά την πρόοδο των υφιστάμενων έργων της ΑΚΤΩΡ (διαθεσιμότητα προσωπικού, επιπρόσθετοι κανόνες υγιεινής και ασφαλείας προσωπικού, προβλήματα στην αλυσίδα τροφοδοσίας) ενώ επίσης, παρόλο που δεν επηρέασε τις εργασίες του τμήματος προσφορών σχετικά με τους διαγωνισμούς εντός και εκτός Ελλάδας, δεδομένου ότι οι περισσότεροι διαγωνισμοί πλέον διενεργούνται ηλεκτρονικά, τα χρονοδιαγράμματα συμβασιοποίησης νέων έργων για την αναπλήρωση του ανεκτέλεστου έχουν επηρεαστεί αρνητικά.
Οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των πρώτων υλών καθώς και η ενεργειακή κρίση, παράγοντες που πρόσφατα έχουν αναδειχθεί εντονότερα λόγω και των σημαντικών γεωπολιτικών εξελίξεων στην Ουκρανία, αναμένεται να επηρεάσουν τον εγχώριο Κατασκευαστικό Κλάδο. Αν και η εκτίμηση της διάρκειας και του εύρους της ενεργειακής κρίσης δε δύναται να υπολογιστεί αξιόπιστα, εντούτοις έχει δημιουργηθεί ένα κλίμα αβεβαιότητας σχετικά με την πορεία εκτέλεσης των υφιστάμενων έργων καθώς και με τους εν εξελίξει σχετικούς διαγωνισμούς. Με σκοπό την αντιστάθμιση του αρνητικού αντίκτυπου από τις αυξήσεις στις τιμές πρώτων υλών στα μεγέθη του κατασκευαστικού κλάδου, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί νομοθετικές παρεμβάσεις που είχαν ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση του μηχανισμού αναθεώρησης τιμών στις συμβάσεις δημοσίων έργων.
Τομέας παραχωρήσεων
Ο τομέας παραχωρήσεων σαφώς και αποτελεί «ατού» συνολικά για τον όμιλο. Με τη σταδιακή άρση των απαγορευτικών μέτρων κυκλοφορίας από την Ελληνική Κυβέρνηση για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19, η κυκλοφορία στην Αττική Οδό ήταν αυξημένη κατά 16,83%, την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2021 έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2020. Ανοδική τάση σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, κατεγράφη επίσης και στους υπόλοιπους αυτοκινητόδρομους.
Την 1η Ιανουαρίου 2021 έγινε η έναρξη Παραχώρησης της Μαρίνας Αλίμου για περίοδο 40 ετών - με δικαίωμα αμοιβαίας παράτασης για άλλα 10 χρόνια - με στόχο την αναβάθμιση της Μαρίνας Αλίμου σε μία από τις πιο σύγχρονες μαρίνες των Βαλκανίων, με την υλοποίηση συνολικής επένδυσης της τάξεως των €100 εκατ. για την ανάπτυξή της με πολλαπλάσια προστιθέμενη αξία. Η Μαρίνα Αλίμου είναι η μεγαλύτερη μαρίνα των Βαλκανίων με 1.100 θέσεις ελλιμενισμού και σήμερα λειτουργεί ως μαρίνα εκκίνησης για μεγάλο αριθμό μικρών επαγγελματικών ιστιοπλοϊκών σκαφών αναψυχής. Διαθέτει εξαιρετική στρατηγική θέση καθώς βρίσκεται Νοτιοδυτικά της Αθήνας, 15 χλμ. από το κέντρο της πόλης, 8 χλμ. νότια του Λιμανιού του Πειραιά και 30 χλμ. από το Διεθνές Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, ενώ εξυπηρετείται από ένα πυκνό δίκτυο συγκοινωνιών που περιλαμβάνει Τραμ, Λεωφορεία και Ταξί. Η Παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης της Μαρίνας Αλίμου αποτελεί για την ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ στρατηγικού χαρακτήρα επένδυση με ακτινοβολία και επιρροή σε όλη την Περιφέρεια Αττικής, είναι μέρος της «Αθηναϊκής Ριβιέρας», σημείο αναφοράς τόσο για τους κατοίκους της ευρύτερης αστικής περιοχής και επισκέπτες, όσο και για τους κατόχους ιδιωτικών και επαγγελματικών σκαφών και αποτελεί έργο ορόσημο για την ευρύτερη περιοχή της Αττικής και κυρίως για τον Δήμο Αλίμου, με σημαντικά και πολλαπλά οφέλη για την τοπική κοινωνία αυτού.
Κατά τη χρήση του 2021 τα έσοδα του κλάδου των Παραχωρήσεων διαμορφώθηκαν σε €233,3 εκατ. έναντι €202,4 εκατ. το 2020, παρουσιάζοντας αύξηση 15,3% ή €30,9 εκατ. Η εν λόγω αύξηση στα έσοδα οφείλεται, κυρίως, στην αύξηση της κυκλοφορίας στην Αττική Οδό λόγω της σταδιακής άρσης των απαγορευτικών μέτρων της Κυβέρνησης που είχαν ληφθεί για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας COVID-19. Το EBITDA του κλάδου των Παραχωρήσεων κατά τη χρήση του 2021 διαμορφώθηκε σε €142,8 εκατ. έναντι €124,1 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση 15,1% ή €18,7 εκατ., επηρεαζόμενο από την προαναφερόμενη αύξηση της κυκλοφορίας λόγω της άρσης των περιορισμών στην κυκλοφορία. Το περιθώριο EBITDA διαμορφώθηκε σε 61,2% για τη χρήση του 2021 το ίδιο με τη χρήση του 2020.
Αντίστοιχα, τα αποτελέσματα εκμετάλλευσης διαμορφώθηκαν σε €73,9 εκατ. έναντι €56,6 εκατ. αυξημένα κατά 30,7% σε σχέση με το 2020. Τα κέρδη προ φόρων ήταν €40,9 εκατ. έναντι €31,0 εκατ. και τα αποτελέσματα μετά τους φόρους διαμορφώθηκαν σε €27,9 εκατ. έναντι €18,1 εκατ., αύξηση 32,1% και 54,3% αντίστοιχα, σε σχέση με το 2020.
Η ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ επιδιώκει να διευρύνει το χαρτοφυλάκιο έργων παραχώρησης και στο πλαίσιο αυτό συμμετέχει στη δημοπράτηση μιας σειράς νέων έργων Παραχώρησης και Συμπράξεων Δημοσίου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Στις 25 Φεβρουαρίου 2022 η Aνάδοχος Aρχή ανακήρυξε την ένωση προσώπων ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ (60%) – ΙΝΤΡΑΚΑΤ (40%) Προσωρινό Ανάδοχο για το έργο «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία και Συντήρηση του Οδικού Άξονα Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου Τμήμα Καλαμάτα – Ριζόμυλος – Πύλος – Μεθώνη, με ΣΔΙΤ». Την 24η Ιανουαρίου 2022 η ένωση προσώπων ΤΕΡΝΑ (55%) – ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ (20%) – ΙΝΤΡΑΚΑΤ (25%) υπέβαλε προσφορά (η μοναδική) στα πλαίσια της Β’ Φάσης Διαγωνισμού: Στάδιο Β.ΙΙ.: Υποβολή Προσφορών για το έργο «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία και Συντήρηση του Βορειου Οδικού Άξονα Κρήτης Τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη, με ΣΔΙΤ».
Προοπτικές
Όπως σημειώνεται, υπάρχουν σημαντικές ανάγκες νέων έργων υποδομών στην Ελλάδα και εκτιμάται ότι τα ιδιωτικά κεφάλαια θα συνεισφέρουν στην προσπάθεια αυτή μέσω Παραχωρήσεων και ΣΔΙΤ ιδιαίτερα λόγω των περιορισμένων διαθέσιμων οικονομικών πόρων του Ελληνικού Δημοσίου. Το επιχειρηματικό σχέδιο της θυγατρικής ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ, με κύριο γνώμονα τις συνέργειες με τις λοιπές δραστηριότητες του Ομίλου, επικεντρώνεται σε:
- Συμμετοχή σε νέα έργα που πραγματοποιούνται μέσω συμβάσεων ΣΔΙΤ ή συμβάσεων παραχώρησης
- Επεκτάσεις και ενέργειες αύξησης της αποδοτικότητας των έργων της
- Διεύρυνση συμμετοχών της μέσω της δευτερογενούς αγοράς.
Άλλα μελλοντικά έργα παραχώρησης στα οποία στοχεύει επίσης η ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ περιλαμβάνουν: · Έργα ΣΔΙΤ κατασκευής φράγματος, εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού και δικτύων, σχολικών μονάδων, δικαστικών μεγάρων, φοιτητικών εστιών, οδοφωτισμού, οδικών αξόνων και διαχείρισης απορριμμάτων. · Έργα επεκτάσεων υφιστάμενων έργων παραχώρησης.
Τέλος, σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες διαφαίνεται να υπάρχουν στη δευτερογενή αγορά των υπαρχόντων έργων παραχωρήσεων των οδικών αξόνων και στο πλαίσιο αυτό, σε περίπτωση πιθανής πρόθεσης από-επένδυσης υφιστάμενων μετόχων, ο Όμιλος προτίθεται να εξετάσει πιθανή αύξηση των ποσοστών συμμετοχής του (ή/και νέας εισόδου), πάντα με γνώμονα την αποδοτικότητα των επενδυμένων κεφαλαίων και την ενίσχυση ευρύτερων συνεργειών. Να προσθέσουμε ότι η ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, σε συνεργασία με την ΑΒΑΞ και ξένο όμιλο, αναμένεται να διεκδικήσει τη νέα σύμβαση για την Αττική Οδό.
