Ροή
Σε φάση δημοπράτησης αναμένεται να μπουν τους επόμενους μήνες περίπου 20 μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων. Οι διαγωνισμοί θα προχωρήσουν είτε μέσω ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) είτε ως δημόσια έργα.
Ήδη σε τελικό στάδιο βρίσκεται ο διαγωνισμός για τη ΜΕΑ (Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων) Δυτικής Θεσσαλίας, προϋπολογισμού 32,9 εκατ. ευρώ και δυναμικότητας 59.200 τόνων ετησίως. Επίσης έχουν δημοπρατηθεί δύο μονάδες στην Κρήτη, οι ΜΕΑ της Σητείας (προϋπολογισμός 19,37 εκατ. ευρώ και δυναμικότητα 15.000 τόνων ετησίως) και της Χερσονήσου Κρήτης, δυναμικότητας 72.400 τόνων ετησίως και προϋπολογισμού 27 εκατ. ευρώ.
Στην Αττική, η αρχή αναμένεται να γίνει με τις μονάδες επεξεργασίας σκουπιδιών του Κεντρικού Τομέα Αθηνών και του Πειραιά, για τις οποίες εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί σύντομα η πρώτη φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας, ώστε τα έργα να εκκινήσουν έως το τέλος του 2021. Τα δύο νέα έργα που θα προχωρήσουν ως ΣΔΙΤ, συνολικού προϋπολογισμού 640 εκατομμυρίων ευρώ, είχε εγκρίνει στις αρχές Νοεμβρίου η Διυπουργική Επιτροπή ΣΔΙΤ. Το πρώτο αφορά τη μονάδα της Φυλής, τη μεγαλύτερη στην Ελλάδα και η άλλη του Σχιστού.
Το τρίτο έργο που θα πάρει σειρά αναμένεται να είναι η Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Δυτικού Τομέα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας η οποία θα εξυπηρετεί περί τους δέκα δήμους της Θεσσαλονίκης που παράγουν το 64% των σύμμεικτων απορριμμάτων και τους δήμους των περιφερειακών ενοτήτων Πιερίας, Ημαθίας και Πέλλας καθώς και τον Δήμο Παιονίας του Κιλκίς. Η ΜΕΑ θα έχει δυναμικότητα περίπου 300.000 τόνων απορριμμάτων ανά έτος και ο προϋπολογισμός του έργου υπολογίζεται στα 100 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, θα κατασκευαστεί Μονάδα Επεξεργασίας Προδιαλεγμένων Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) δυναμικότητας περίπου 35.000 τόνων ανά έτος, η οποία θα εξυπηρετεί τους Δήμους Βόλβης, Λαγκαδά, Νεάπολης - Συκεών, Αμπελοκήπων - Μενεμένης, Παύλου Μελά και το 35% του πληθυσμού του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Τη σειρά τους, εντός του έτους, περιμένουν και οι μονάδες της Ρόδου (θα προχωρήσει μέσω ΣΔΙΤ), της Μυκόνου, της Λέσβου, της Κεφαλονιάς κ.ά. Οι προσφορές για τη ΜΕΑ Αιτωλοακαρνανίας, έργο προϋπολογισμού 22,6 εκατ. ευρώ, αναμένεται να κατατεθούν στα τέλη Ιανουαρίου.
Το νέο Εθνικό Σχέδιο Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) καταγράφει την άμεση ανάγκη για την κατασκευή και τη λειτουργία 62 μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων, βιοαποβλήτων, αλλά και τρεις με τέσσερις μονάδες καύσης. Ειδικότερα, οι 28 μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων - βιοαποβλήτων (ΜΕΑ - ΜΕΒΑ) θα πρέπει να είναι έτοιμες έως το 2023 ενώ στον σχεδιασμό περιλαμβάνονται άλλες 30 μονάδες διαχείρισης βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) και τέσσερις μονάδες παραγωγής ενέργειας οι οποίες θα αξιοποιούν τα υπολείμματα των ΜΕΑ και των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) για την παραγωγή δευτερογενούς εναλλακτικού καυσίμου (SRF/RDF).
Το συνολικό κόστος για την υλοποίηση των έργων υπολογίζεται σε 2,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων έχουν εξασφαλιστεί πόροι 626 εκατ. ευρώ από το τρέχον ΕΣΠΑ. Τα υπόλοιπα – με δεδομένο ότι στη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021-2027, αντίστοιχα έργα δεν θα είναι επιλέξιμα για συγχρηματοδότηση – αναζητούνται από το διαθέσιμο υπόλοιπο του ΕΣΠΑ 2014-2020, αλλά και μέσω ΣΔΙΤ, με τραπεζικό δανεισμό και με ίδιους πόρους. Μάλιστα τα ΣΔΙΤ προωθούνται από την κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα διαχείρισης αποβλήτων (συλλογή, διαλογή, επεξεργασία κ.α.)
Ειδικά, η κατασκευή των μονάδων καύσης - οι οποίες εντάχθηκαν στον σχεδιασμό προκειμένου να περιοριστεί ο όγκος των απορριμμάτων που θάβεται, να κλείσουν οι χωματερές και να πιάσει η Ελλάδα τους ευρωπαϊκούς στόχους διαχείρισης απορριμμάτων – εκτιμάται ότι θα κοστίσει περί τα 800 εκατ. ευρώ.
