Τη στρατηγική επιλογή της ΔΕΠΑ Εμπορίας, να προσφύγει στη Διεθνή Διαιτησία κατά της Gaprom, δικαιώνει η επίτευξη εξωδικαστικής συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η συμφωνία περιλαμβάνει όρους που καταδεικνύουν τα ισχυρά επιχειρήματα της ΔΕΠΑ, σύμφωνα με την οποία η ρωσική εταιρεία είχε καταστρατηγήσει τους όρους του μεταξύ τους συμβολαίου.
Όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά πηγές της ελληνικής εταιρείας, «η διαιτησία λειτούργησε ως μοχλός πίεσης. Οι Ρώσοι προσήλθαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων 5 μήνες πριν την απόφαση».
Τον Νοέμβριο του 2022, η ΔΕΠΑ κατέθεσε αίτημα αναθεώρησης τιμής, όπως προβλέπεται από την υφιστάμενη σύμβαση στην Gazprom Export (GPE) - η τιμή πώλησης προς την ΔΕΠΑ ήταν πολύ υψηλή, τόσο σε σύγκριση με το spot LNG, όσο και σε σχέση με την τιμή πώλησης της GPE προς τον έτερο ανταγωνιστή της ΔΕΠΑ στην ελληνική αγορά, όλη την περίοδο 2022-2023-2024.
Στις διαπραγματεύσεις που διήρκησαν όλο το 2023, δεν κατέστη δυνατόν να βρεθεί εμπορική λύση. Η ΔΕΠΑ βλέποντας ότι δεν υπήρχε εκείνη την χρονική περίοδο λύση που να διασφαλίζει τα συμφέροντα της, κατέφυγε σε διεθνή διαιτησία τον Μάρτιο του 2024.
Η προσφυγή στη διαιτησία αλλά και η επιχειρηματολογία που κατέθεσε η ομάδα διαχείρισης της ΔΕΠΑ, (αποτελούμενη από στελέχη της εταιρίας αλλά και από διεθνούς κύρους συμβούλους), οδήγησε την GPE, τους τελευταίους μήνες, στην επαναπροσέγγιση με την ΔΕΠΑ και την κατάθεση συμβιβαστικής πρότασης.
Τα βασικά οφέλη από τη συμφωνία είναι:
- Ελαχιστοποίηση του ενεργειακού κινδύνου εν μέσω γεωπολιτικής αστάθειας. Η συμφωνία αποτρέπει διακοπή ροών σε μια περίοδο εντάσεων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και εξασφαλίζει ενεργειακή συνέχεια.
- Πλήρης εξασφάλιση των συμφερόντων της ΔΕΠΑ έως τη λήξη της σύμβασης. Η εταιρεία λειτουργεί πλέον σε σταθερό και προβλέψιμο περιβάλλον, χωρίς νομικές ή εμπορικές εκκρεμότητες.
- Διαγραφή όλων των οικονομικών απαιτήσεων της Gazprom. Οι αξιώσεις για ρήτρες take or pay, συνολικού ύψους περίπου 400 εκατ. ευρώ, ακυρώνονται πλήρως.
- Εξασφάλιση ανταγωνιστικής τιμής φυσικού αερίου έως το τέλος του 2026. Η συμφωνία προβλέπει αναδρομική έκπτωση τιμής και επιτρέπει στη ΔΕΠΑ να υλοποιήσει τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της, στη βάση σταθερού κόστους προμήθειας.
