Συναγερμό προκαλούν οι νεότερες εικόνες από τους ταμιευτήρες του Μόρνου και της Υλίκης, τις δύο κυριότερες πηγές υδροδότησης της Αττικής, εντείνοντας τις ανησυχίες ότι η ξηρασία των τελευταίων ετών έχει φέρει την πρωτεύουσα στο πρόθυρα οξείας κρίσης λειψυδρίας.
Αυτοψίες από συνεργεία της ΕΥΔΑΠ με τη βοήθεια drones φανερώνουν τη ραγδαία μείωση της στάθμης του νερού. Μεγάλες εκτάσεις που πριν από δύο έως τρία χρόνια ήταν μέρος του βυθού αποτελούν πλέον όχθες των δύο λιμνών, προδίδοντας την ταχύτατη υποχώρηση των υδάτων, ενώ στα αβαθή του Μόρνου ξεπροβάλλουν τα άλλοτε βυθισμένα ερείπια του εγκαταλελειμμένου χωριού Κάλλιο.
Υπενθυμίζεται πως, σύμφωνα με τις νεότερες μετρήσεις, ο Μόρνος έχει χάσει άνω του 40% των αποθεμάτων σε μία διετία, με αποτέλεσμα η επιφάνεια της λίμνης να μειωθεί σχεδόν στο μισό, ενώ στην Υλίκη η ποσότητα του νερού του μειωθεί κατά 40% μόλις σε ένα έτος. Στη συρρίκνωση των σωμάτων νερού συμβάλλει και η κλιματική αλλαγή, καθώς οι άνυδροι χειμώνες και η έλλειψη χιονιού στις βουνοκορφές οδηγούν στο στέρεμα των ρυακιών και που ανανεώνουν φυσικά το απόθεμα λιμνών και ποταμών.
Την ίδια στιγμή ωστόσο, η κατανάλωση του νερού στην Αττική αυξήθηκε το 2024 κατά 6% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, επιτείνοντας το πρόβλημα και επιταχύνοντας την εξέλιξή του.
Σημειώνεται πως, παρά τις προειδοποιήσεις για λελογισμένη κατανάλωση νερού, πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής έδειξε πως η πλειονότητα των Ελλήνων αναγνωρίζει μεν ως σοβαρό το πρόβλημα της λειψυδρίας, όμως το ποσοστό όσων έχουν επίγνωση του προβλήματος πέφτει στο μισό όταν καλούνται να απαντήσουν εάν επηρεάζει την περιοχή όπου κατοικούν οι ίδιοι.
Γιατί δεν γεμίζουν οι ταμιευτήρες παρά τις έντονες πρόσφατες βροχοπτώσεις
Επιστημονική εξήγηση για το γεγονός ότι οι ισχυρές βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών δεν συνεισφέρουν ιδιαίτερα στην αύξηση της στάθμης των υδάτων στον Μόρνο και στην Υλίκη έδωσε σήμερα ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευθύμης Λέκκας.
«Οι ταμιευτήρες γεμίζουν ουσιαστικά από την απορροή, από επιφανειακά νερά που απορρέουν στη λεκάνη, κυρίως όμως γεμίζουν με το αργό λιώσιμο του χιονιού που πιθανώς να έχουμε το επόμενο διάστημα», σημείωσε ο κ. Λέκκας στον ΣΚΑΪ, προσθέτοντας ότι το νερό της βροχής που δεν πέφτει απευθείας στους ταμιευτήρες «χρειάζεται αρκετά μεγάλο χρόνο ώστε να εμπλουτίσει τους υπόγειους υδροφορείς» και απαιτείται ακόμα περισσότερος χρόνος ώστε να αντληθεί.
Ο κ. Λέκκας στάθηκε και σε λύσεις που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν για την καλύτερη συγκράτηση νερού, ώστε να αξιοποιηθεί στην κατανάλωση. Μία δυνητική λύση είναι μικρά φράγματα ή οι μικροί ταμιευτήρες, που μπορούν να «καθυστερήσουν το νερό, ώστε να μπορέσει να κατεισδύσει στο υπέδαφος και να εμποτιστούν οι υδροφόροι ορίζοντες».
Δεύτερη λύση μπορεί να αποτελέσει η αφαλάτωση, που «τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ», ενώ «μπορέσαμε και μειώσαμε και την κατανάλωση του ρεύματος», δεδομένου ότι παλαιότερα οι μονάδες αφαλάτωσης ήταν ιδιαίτερα ενεργοβόρες. Προσέθεσε όμως ότι η κατανάλωση ενέργειας παραμένει «μεγάλη» και υπάρχει «περιβαλλοντικό αποτύπωμα».
Ο κ. Λέκκας συμπλήρωσε πως ένας ακόμα παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει είναι ο περιορισμός των απωλειών νερού στα δίκτυα υδροδότησης, αν και παραδέχτηκε ότι «δεν είναι εύκολο να αντικαταστήσεις όλα τα δίκτυα».
Τελευταίο ζητούμενο είναι η απόκτηση «συνείδησης κατανάλωσης», τόσο στις πόλεις όσο και στον αγροτικό τομέα, τόνισε ο κ. Λέκκας. «Το νερό όταν το έχουμε το σπαταλάμε, όταν δεν τον έχουμε δημιουργεί τεράστια προβλήματα», είπε χαρακτηριστικά.
