Μπορεί το κράτος, σε κεντρικό ή τοπικό επίπεδο, να είναι ιδιοκτήτης κατοικιών που τις νοικιάζει στους πολίτες του; Η καταφατική απάντηση στη βόρεια Ευρώπη έχει δοθεί εδώ και χρόνια και αυτό κάνουν πλέον και οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου όπως η Ισπανία που έχει ανακοινώσει φιλόδοξα σχέδια για την κατασκευή κατοικιών έτοιμων προς ενοικίαση. Αντίστοιχες πρωτοβουλίες εξετάζονται και στη χώρα μας, με την Περιφέρεια της Θεσσαλίας να προχωρά σε ένα από τα πρώτα ελληνικά πειράματα δημόσιας στέγης προς ενοικίαση.
Σύμφωνα με το σχέδιο του περιφερειάρχη Δημήτρη Κουρέτα η περιφέρεια πρόκειται να λάβει άτοκο δάνειο από την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την κατασκευή από 500 έως 1.000 κατοικιών στα αστικά κέντρα της περιοχής και στα νησιά των Σποράδων που θα νοικιάζονται ανάλογα με τις ανάγκες σε νέα ζευγάρια, φοιτητές, εποχικούς υπαλλήλους.
Ο κ. Κουρέτας ανακοίνωσε πως η δανειοδότηση της Περιφέρειας, θα έχει ορίζοντα 25 ετών, με δάνειο 5,7 εκατ. ευρώ για κάθε 100 κατοικίες, ενώ στόχος του είναι να ανεγερθούν 500 έως 1.000 κατοικίες.
Oι δικαιούχοι θα καταβάλουν το μισό ενοίκιο από αυτό που ισχύει στην αγορά, ανάλογα με τα τετραγωνικά του κάθε διαμερίσματος. Τα ενοίκια που θα καταβάλλονται θα είναι 250 ευρώ για μια κατοικία 40 τμ και 300 ευρώ για τις κατοικίες των 80 τμ. Το μέσο ενοίκιο υπολογίζεται στα 275 ευρώ.
Τα οικόπεδα ανέγερσης των κατοικιών θα τα διαθέσουν οι δήμοι και το δάνειο της Περιφέρειας θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενο καθώς θα αποπληρώνεται από τους ενοικιαστές, χωρίς να προκαλείται επιβάρυνση στον προϋπολογισμό της Περιφέρειας.
Το μέσο εμβαδόν της κάθε κατοικίας θα είναι 60 τετραγωνικά και το κόστος κατασκευής υπολογίζεται στα 900 ευρώ το τετραγωνικό.
Πώς θα προχωρήσει το έργο
Το δάνειο θα λάβει η Περιφέρεια Θεσσαλίας, η οποία σε συνεργασία με τους δήμους θα καταγράψει τα αναξιοποίητα ακίνητα και τις εκτάσεις που θα μπορούν να παραχωρηθούν για την κατασκευή ενεργειακά αποδοτικών κατοικιών κατηγορίας Α με έξυπνες τεχνολογίες.
Στον σχεδιασμό περιλαμβάνεται και η δημιουργία ενός μηχανισμού διαφανούς συστήματος επιλογής ωφελούμενων και κατανομής κατοικιών καθώς και της διαχείρισης συντήρησης των κατοικιών.
Οι προτεραιότητες
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό προτεραιότητα θα δοθεί σε νησιωτικές περιοχές και ειδικά στις Σποράδες που η έκρηξη της τουριστικής ανάπτυξης οδηγεί σε έλλειψη προσιτής κατοικίας για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και εποχιακά εργαζόμενους, ειδική μέριμνα θα υπάρξει για δασκάλους και γιατρούς που συχνά δυσκολεύονται να δρουν διαμερίσματα. Στις αστικές περιοχές (Βόλος, Λάρισα, Τρίκαλα, Καρδίτσα) η προσοχή δίνεται στην έλλειψη φοιτητικής κατοικίας.
Αναζητούνται λύσεις για προσιτή στέγη
Η πρωτοβουλία της Περιφέρειας έρχεται σε μια περίοδο που τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητούνται νέες πρωτοβουλίες για τη επίλυση της έλλειψης προσιτής στέγασης.
Το στεγαστικό βρίσκεται στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς τι πρόβλημα με την έλλειψη οικονομικής κατοικίας ειδικά στα αστικά κέντρα είναι πανευρωπαϊκό. Στην αναθεώρηση της προγραμματικής περιόδου 2021-2027 η Κομισιόν έχει προτείνει την ανακατεύθυνση κονδυλίων προς την στέγαση με επιπλέον κίνητρα όπως η χρηματοδότηση δράσεων κατά 100% με κοινοτικούς πόρους.
Οι αλλαγές θα κλειδώσουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσα στο καλοκαίρι και στη συνέχεια οι χώρες της ΕΕ θα μπορέσουν να κατευθύνουν προγράμματα για νέες δράσεις που θα ξεκινήσουν εντός του 2026.
Ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Εθνικός Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης έχει ξεκαθαρίσει πως η χώρα μας θα αξιοποιήσει τη δυνατότητα που θα προσφέρει η Κομισιόν για νέες δράσεις στεγαστικής πολιτικής μέσα από το ΕΣΠΑ 2021-2027, μαζί με άλλα προγράμματα που σχεδιάζει η κυβέρνηση.
