Σχέδιο 1,5 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση επενδύσεων στον τομέα της άμυνας σε ολόκληρη την ΕΕ και τη στήριξη της Ουκρανίας ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θεσπίζοντας το πρώτο στα χρονικά πρόγραμμα για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP). Το πρόγραμμα έχει στόχο να ενισχύσει την ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας και να αναβαθμίσει τις αμυντικές ικανότητες της Ευρώπης.
Από το 1,5 δισ. ευρώ, τα 300 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στο μέσο στήριξης της Ουκρανίας. Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν επίσης να δημιουργήσουν ένα «ταμείο για την επιτάχυνση του μετασχηματισμού των αλυσίδων αμυντικού εφοδιασμού» (το μέσο FAST), με συνολικό ενδεικτικό ύψος τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ, χρήματα τα οποία θα προέλθουν από πρόσθετες χρηματοδοτικές συνεισφορές.
Στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο, το Κοινοβούλιο ζήτησε και πέτυχε να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του προγράμματος μέσω συνεισφορών από το μέσο δράσης για την ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE). Επιπλέον, το νέο πρόγραμμα επιτρέπει στα κράτη μέλη να αξιοποιούν χρήματα από τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), μεταφέροντας και ανακατανέμοντας αδιάθετα κεφάλαια προκειμένου να χρηματοδοτούν έργα του EDIP.
Οι ευρωβουλευτές τάχθηκαν επίσης υπέρ της αρχής να προτιμώνται αμυντικοί εξοπλισμοί ευρωπαϊκής κατασκευής: για να μπορεί ένα αμυντικό προϊόν να χρηματοδοτηθεί, το κόστος των εξαρτημάτων που προέρχονται από μη συνδεδεμένες τρίτες χώρες δεν μπορεί να υπερβαίνει το 35% του εκτιμώμενου συνολικού κόστους του.
Το πρόγραμμα θα θεσπίσει ένα νομικό πλαίσιο για ευρωπαϊκά αμυντικά έργα κοινού ενδιαφέροντος. Για να μπορεί να χρηματοδοτηθεί ένα αμυντικό έργο, θα πρέπει να συμμετέχουν σε αυτό τουλάχιστον τέσσερα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων μπορεί να είναι και η Ουκρανία. Η νομοθεσία θα θεσπίσει επίσης ένα μέσο στήριξης της Ουκρανίας (USI), το οποίο θα συμβάλει στον εκσυγχρονισμό της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας και θα διευκολύνει την ενσωμάτωσή της στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
Η Marie-Agnes Strack-Zimmermann (Renew, Γερμανία), πρόεδρος της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας, δήλωσε: «Το πρόγραμμα για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς μια πιο αποτελεσματική, ταχύτερη και πραγματικά ευρωπαϊκή προσέγγιση όσον αφορά τις αμυντικές προμήθειες και την ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών ικανοτήτων. Έχει σχεδιαστεί για να έχει μακροχρόνια αποτελέσματα, να χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς για μελλοντικές πρωτοβουλίες και να συνεχίσει να διαμορφώνει τον τρόπο οργάνωσης της ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής παραγωγής μετά το 2027».
Ο Raphaël Glucksmann (Σοσιαλιστές, Γαλλία), συνεισηγητής της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας, δήλωσε: «Το EDIP είναι το πρώτο αμυντικό μέσο της ΕΕ που είναι πραγματικά ευρωπαϊκό. Αντιμέτωποι με τον πλήρους κλίμακας πόλεμο της Ρωσίας κατά των γειτόνων μας και των επανειλημμένων επιθέσεων κατά των χωρών μας, πρέπει να ενισχύσουμε τα κοινά αμυντικά μας συστήματα και να ενισχύσουμε συλλογικά τις αμυντικές μας ικανότητες. Το EDIP θα μας επιτρέψει να οικοδομήσουμε μια πιο ανθεκτική και κυρίαρχη Ευρώπη, μέσω κοινών επενδύσεων και κοινών προμηθειών από την ευρωπαϊκή τεχνολογική και βιομηχανική βάση στον τομέα της άμυνας, αλλά και μέσω της περαιτέρω ολοκλήρωσης της ουκρανικής και της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Όλα αυτά τα σημεία είναι καίριας σημασίας για να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να προστατεύσουμε τις δημοκρατίες μας αποτελεσματικά και αυτόνομα».
Ο François-Xavier Bellamy (ΕΛΚ, Γαλλία), συνεισηγητής της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας, δήλωσε: «Το πρόγραμμα αυτό αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου για την ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου και την ανάπτυξη της αμυντικής μας βιομηχανίας. Μετά από δεκαετίες επικίνδυνων εξαρτήσεων που απείλησαν την κυριαρχία των δημοκρατιών μας και την προστασία των χωρών μας, το πρόγραμμα EDIP θα αντιστρέψει την εξάρτηση από τις εισαγωγές που επικρατούσε στην Ευρώπη. Θα συμβάλει στην ενίσχυση της βιομηχανικής μας βάσης με πραγματικό τρόπο, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να διασφαλίσουμε αυτόνομα ότι οι ένοπλες δυνάμεις μας διαθέτουν τα μέσα για να εκπληρώσουν την αποστολή τους».
