Ο οικονομικός διάδρομος Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC), ο οποίος αφορά άμεσα Ελλάδα και Κύπρο, αναμένεται να αποτελέσει έναν από τους βασικότερους και ταχύτερα αναπτυσσόμενους πυλώνες του παγκόσμιου εμπορίου για τα επόμενα τουλάχιστον 10 χρόνια, αναφέρει σε ανάλυσή της η McKinsey.
Υπενθυμίζεται ότι ο IMEC βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και των ΗΠΑ για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ενώ αποτέλεσε κεντρικό θέμα συζήτησης και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Ινδού πρωθυπουργού στην Κύπρο.
Όπως σχολιάζουν οι αναλυτές της McKinsey, διανύουμε μία περίοδο κατά την οποία οι τεκτονικές πλάκες του παγκόσμιου εμπορίου μετακινούνται. Ήδη από το 2017 ο οίκος καταγράφει μια συστηματική μείωση των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ χωρών που οι θέσεις τους διαφέρουν σε επίπεδο γεωπολιτικής, ενώ οι πρόσφατες ανακοινώσεις για τους δασμούς έχουν εμβαθύνει την αβεβαιότητα.
Η McKinsey υπολογίζει ότι έως το 2035 η αξία των παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών θα έχει αυξηθεί κατά 35% ή 12 τρισεκατομμύρια δολάρια, στα επίπεδα των 45 τρισ. δολαρίων. Από την έκβαση των σημερινών ανακατατάξεων, θα εξαρτηθεί, μεταξύ άλλων, και το μέγεθος του παγκόσμιου εμπορίου που θα «σηκώσει» κάθε ένας από τους παγκόσμιους εμπορικούς/οικονομικούς διαδρόμους.
Όπως εξηγεί ο οίκος, το ζητούμενο είναι να γίνουν κατανοητές οι δομικές αλλαγές που βρίσκονται σε εξέλιξη. Τα μοτίβα των διεθνών εμπορικών συναλλαγών γενικώς αλλάζουν με αργούς ρυθμούς. Αλλά από το 2017 υπάρχουν ενδείξεις ότι οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου προσαρμόζονται σε αντιστοιχία με τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Και αυτό ακριβώς το στοιχείο της γεωπολιτικής είναι που σήμερα εντείνει το στοιχείο της αβεβαιότητας. Ανάλογα με την έκβαση των σημερινών ανακατατάξεων, ένα μέρος αυτής της προβλεπόμενης αύξησης (από 1 έως 3 τρισ. δολάρια) θα μπορούσε να «χαθεί». Το ποσό, όπως σχολιάζει η McKinsey, μπορεί να φαίνεται μικρό συγκριτικά με το μέγεθος των 111 τρισ. δολαρίων της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά σε επίπεδο μεμονωμένων οικονομικών διαδρόμων, τέτοια μεγέθη είναι καθοριστικά.
Τα 3 σενάρια
Η McKinsey εξετάζει τρία σενάρια για την πορεία του παγκόσμιου εμπορίου. Το βασικό σενάριο προβλέπει ανάπτυξη με ρυθμό 4%-5% ετησίως κατά μέσο όσο την επόμενη δεκαετία, για τους οικονομικούς διαδρόμους που συνδέουν την Κίνα με αναδυόμενες αγορές. Ταυτόχρονα, οι πολύ μεγαλύτεροι σε όγκο συναλλαγών διάδρομοι που συνδέουν τις ανεπτυγμένες οικονομίες μεταξύ τους θα αναπτύσσονται με χαμηλότερο ρυθμό 2%.
Τα δύο εναλλακτικά σενάρια προβλέπουν:
- είτε κατακερματισμό του παγκόσμιου εμπορίου, οπότε οι συναλλαγές της Κίνας με ανεπτυγμένες οικονομίες θα μειωθούν σημαντικά, ενώ θα επιταχυνθούν εκείνες μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών, είτε
- διαφοροποίηση του παγκόσμιου εμπορίου, ένα σενάριο όπου, μεταξύ άλλων, το εμπόριο Κίνας-αναδυόμενων οικονομιών επιβραδύνει, οι αναδυόμενες αγορές μειώνουν την εξάρτησή τους από κινεζικά προϊόντα, αλλά και η Κίνα αναζητά διαφορετικούς προμηθευτές και πηγές πρώτων υλών.
Το μέγεθος και τα πλεονεκτήματα του IMEC
Στο βασικό σενάριο, ο IMEC αναμένεται να εμφανίσει ρυθμό ανάπτυξης πολύ πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Συγκεκριμένα, οι εμπορικές συναλλαγές Ευρώπης-Ινδίας αναμένεται να αναπτύσσονται έως το 2035 με ετήσιο ρυθμό κοντά στο 6%, με την αξία των εμπορευματικών ροών να πλησιάζει το 1 τρισ. δολάρια. Ταυτόχρονα, οι ροές Ινδίας-Ευρώπης αναμένεται να αναπτύσσονται ετησίως κατά 5,5%, πλησιάζοντας σε αξία τα 500 δισ. δολάρια. Έτσι, η συνολική αξία των αμφίδρομων συναλλαγών -αγαθών και υπηρεσιών- μέσω IMEC θα μπορούσε να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 1,5 τρισ. δολάρια έως το 2035.
Σύμφωνα με τη McKinsey, ανεξάρτητα από την κατάληξη των σημερινών τεκτονικών αλλαγών στο παγκόσμιο εμπόριο, ο IMEC κατατάσσεται στην κατηγορία των «ασφαλών επιλογών» και αναμένεται να παρουσιάσει ανθεκτική ανάπτυξη σε όλα τα σενάρια, ακόμα και στο δυσμενές σενάριο του κατακερματισμού του παγκόσμιου εμπορίου.
Η Ινδία εμφανίζει υψηλή οικονομική ανάπτυξη και ενσωματώνεται όλο και περισσότερο ως εταίρος στο παγκόσμιο εμπόριο. Ταυτόχρονα, η Μέση Ανατολή λειτουργεί ως συμπληρωματικός εμπορικός εταίρος, κυρίως ως σημαντικός προμηθευτής ενέργειας και υλικών προς την Ινδία και την Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα εισάγει βιομηχανικά προϊόντα από αυτές τις περιοχές.
Ακόμα και στο σενάριο του κατακερματισμού, ο IMEC θα είναι σχετικά προστατευμένος επειδή συνδέει γεωπολιτικά ευθυγραμμισμένους εταίρους, ενώ οι εμπορικές συναλλαγές μέσω IMEC θα αυξάνονται καθώς το εμπόριο μεταξύ Κίνας και ανεπτυγμένων οικονομιών θα περιορίζεται.
Συνοψίζοντας, ο IMEC επωφελείται από τη γεωπολιτική «εγγύτητα» και τις σταθερές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις των χωρών που θα συμμετέχουν, σε σύγκριση με τους διαδρόμους Κίνας-ανεπτυγμένων οικονομιών ή Κίνας-Ρωσίας. Η ταχεία βιομηχανοποίηση της Ινδίας και οι εισαγωγικές της ανάγκες (μηχανήματα, τεχνολογία, φαρμακευτικά) από την Ευρώπη, σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών, ηλεκτρονικών και υπηρεσιών, δημιουργούν ισχυρή αμφίδρομη εμπορική ροή. Στο μεταξύ, οι ενεργειακές εξαγωγές της Μέσης Ανατολής προς την Ινδία και την Ευρώπη αυξάνουν την ανθεκτικότητα του διαδρόμου, ενώ το ενδιαφέρον της Ευρώπης για διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και εμπορικών εταίρων θα ενισχύσει περαιτέρω τον διάδρομο.
Ο οικονομικός διάδρομος Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης αποτελεί μια κρίσιμη αναδυόμενη εμπορική αρτηρία με σημαντικές προοπτικές για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Για την Ελλάδα, η ένταξη και η ενεργός συμμετοχή στον IMEC μπορεί να αποτελέσει μοχλό γεωστρατηγικής αναβάθμισης, ενισχύοντας τη θέση της ως κόμβου διασύνδεσης ανάμεσα σε μεγάλες οικονομίες και ενεργειακές πηγές, ενώ παράλληλα μπορεί να στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη, προσελκύοντας σημαντικές επενδύσεις σε τομείς όπως οι υποδομές, η ενέργεια, η τεχνολογία και τα logistics.
