Παρατείνεται κατά λίγες ημέρες η ετυμηγορία της αγοράς για την αξιοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, μέσω του σχεδίου που εκπόνησαν οι επτά εμπλεκόμενοι Διαχειριστές, ώστε να γίνει πιο εύκολη (και κυρίως ανταγωνιστική) η μεταφορά φυσικού αερίου από την Ελλάδα μέχρι την Ουκρανία. Κι αυτό γιατί κατά τη χθεσινή «πρεμιέρα» του σχεδίου -με τη δημοπρασία για δέσμευση δυναμικότητας για όλη τη διαδρομή από τη χώρα μας μέχρι την Ουκρανία- δεν υποβλήθηκαν προσφορές από εταιρείες.
Βασικό στοιχείο του νέου προϊόντος, που ξεκίνησε να δημοπρατείται χθες, είναι πως προβλέπει μία ενιαία ταρίφα για τη χρήση όλων των υποδομών στη συγκεκριμένη όδευση. Η ταρίφα αυτή κινείται στα 7 ευρώ ανά Μεγαβατώρα και με τον καθορισμό της ξεπεράστηκε ένας σημαντικός σκόπελος για την αξιοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου – πιο συγκεκριμένα, το γεγονός ότι έως τώρα οι ταρίφες χρήσης για κάποιες από τις εμπλεκόμενες υποδομές ήταν απαγορευτικά υψηλές. Επομένως, η συγκεκριμένη όδευση έγινε παρόμοια ανταγωνιστική με άλλες «οδούς» τροφοδοσίας του Κιέβου. Τέτοιες «οδοί» διέρχονται από την Πολωνία και τη Σλοβακία.
Επανάληψη της δημοπρασίας
Τυπικά, το νέο προϊόν έρχεται για να καλύψει τις ανάγκες της Ουκρανίας σε φυσικό αέριο, η οποία μέχρι την έναρξη του επόμενου χειμώνα (δηλαδή μέχρι το τέλος Οκτωβρίου) θα πρέπει να έχει αποθεματοποιήσει 5 δισ. κυβικά μέτρα καυσίμου. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κάθετος Διάδρομος κρίνεται απαραίτητος για τον ανεφοδιασμό της, καθώς οι υπόλοιπες «οδεύσεις» δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες ροές.
Έτσι, το σχέδιο προβλέπει τη δέσμευση δυναμικότητας στην «οδό» τροφοδοσίας Αθήνας – Κιέβου, ξεκινώντας από τον Ιούνιο και για ένα 5μηνο. Οι δημοπρασίες θα διενεργούνται την τέταρτη Δευτέρα κάθε μήνα, για παραδόσεις τον επόμενο μήνα. Εξαίρεση η χθεσινή δημοπρασία, για παραδόσεις Ιουνίου.
Όσον αφορά την άκαρπη έκβαση της διαδικασίας, παράγοντες του κλάδου την αποδίδουν στο γεγονός ότι η σύντομη προθεσμία ειδοποίησης εμπόδισε ορισμένους ενδιαφερόμενους χρήστες να ολοκληρώσουν τις κρατήσεις τους εντός του διαθέσιμου χρονικού πλαισίου. Επομένως, κρίνεται εύλογο να δοθεί μία καινούρια ευκαιρία.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι εμπλεκόμενοι Διαχειριστές (μεταξύ των οποίων και ο ΔΕΣΦΑ) εξετάζει το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθεί ξανά η δημοπρασία για τη δέσμευση δυναμικότητας για τον Ιούνιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επαναληπτική διαδικασία τοποθετείται σε 10 ημέρες περίπου, καθώς θα πρέπει να ληφθεί το «πράσινο φως» από τις ρυθμιστικές αρχές. Το προϊόν που θα δημοπρατηθεί θα αφορά τις ημέρες του Ιουνίου που θα απομένουν.
Ξεμπλοκάρει το πρότζεκτ
Ενδεικτικό για το ότι το σχέδιο αυτό αφορά μία συγκεκριμένη εφαρμογή είναι το γεγονός πως δεν προβλέπει τη μεταφορά αερίου μέχρι κάποια από τις ενδιάμεσες εξόδου, ή δεν δίνει την πρόσβαση σε εταιρεία σε εγχώρια εικονικά σημεία συναλλαγών κατά μήκος της όδευσης.
Ωστόσο, εκτιμάται πως αν λειτουργήσει στην πράξη, τότε θα λειτουργήσει σαν έναυσμα ώστε να παγιωθεί η χρήση του Κάθετου Διαδρόμου στην υφιστάμενη δυναμικότητά του – η οποία μάλιστα προορίζεται να αυξηθεί περαιτέρω, με έργα τα οποία σχεδιάζονται στις εμπλεκόμενες χώρες.
Στα εγκαίνια μίας τέτοιας επέκτασης στη Βουλγαρία παραβρέθηκε χθες ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου. Το συγκεκριμένο έργο, που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2026, συνδέεται με την επέκταση της δυναμικότητας από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία (με σημείο διασύνδεσης το Σιδηρόκαστρο) και από τη Βουλγαρία προς τη Ρουμανία (με σημείο διασύνδεσης την Kresna) ως βασικό τμήμα του Vertical Corridor. Η λειτουργία του θα παρέχει τη δυνατότητα μεταφοράς αυξανόμενων ποσοτήτων φυσικού αερίου από τον Νότο προς τον Βορρά.
