Ροή
Το 1 δισ. ευρώ αναμένεται να φθάσουν οι επενδύσεις σε επαγγελματικά ακίνητα φέτος, καθώς η αγορά ακινήτων ξεπερνά για τα καλά την κρίση. Μόνο που η αγορά κινείται με διαφορετικές ταχύτητες, ενώ τον πρώτο λόγο τον έχουν οι ευκαιριακοί επενδυτές, σύμφωνα με τα όσα δήλωσαν στελέχη της αγοράς που συμμετείχαν στο 20ο Συνέδριο της Prodexpo. Ευκαιρίες εντοπίζονται κυρίως στον κλάδο των logistics, στα ποιοτικά και «πράσινα» κτήρια γραφείων, καθώς και στα τουριστικά - ξενοδοχειακά ακίνητα.
«Αναμφισβήτητα η κτηματαγορά έχει εισέλθει σε ανοδικό κύκλο, παρατηρούμε απότομη επάνοδο η οποία όπως πάντα ξεκινά από τα ακίνητα πρώτης κατηγορίας που αποτελούν διεθνώς τον πυρήνα της κτηματαγοράς», σημείωσε ο κ. Τάσος Καζίνος, διευθύνων σύμβουλος της Trastor ΑΕΕΑΠ, προσθέτοντας ότι μεγάλη ζήτηση παρατηρείται στα τουριστικά ακίνητα, ενώ ο χώρος των «γραφείων και οι αποθήκες θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον στην αγορά μεταξύ άλλων».
Στο ίδιο πνεύμα και η διευθύντρια λειτουργίας της Grivalia Management Company, Ναταλία Στράφτη, τόνισε ότι «η αγορά τρέχει με υψηλές ταχύτητες», ενώ σε ορισμένες συμφωνίες παρατηρούνται εξαιρετικά χαμηλές αποδόσεις. Σύμφωνα με την ίδια, το επενδυτικό ενδιαφέρον θα εστιάσει, εκτός από τα παραδοσιακά (γραφεία κ.λ.π.) και σε νέα επενδυτικά προϊόντα με πιο χαρακτηριστικό τα ξενοδοχεία, όπου οι άμεσες και έμμεσες ξένες επενδύσεις τα τελευταία τρία χρόνια έφθασαν τα 1,5 με 2 δισ. ευρώ.
Μιλώντας για τις προοπτικές του κλάδου των αποθηκών και κέντρων διανομής (logistics) η γενική διευθύντρια της Αθηναϊκής Οικονομικής, Δίκα Αγαπητίδου, σημείωσε ότι ο κλάδος βελτιώνεται συνεχώς καθώς βελτιώνονται οι προοπτικές στις μεταφορές και τη βιομηχανία.
«Το 2018 για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια προστέθηκαν 60.000 τμ νέοι χώροι logistics, ενώ το 2019 αναμένεται να προστεθούν άλλα 100.000 τμ», σημείωσε. Σύμφωνα με την κυρία Αγαπητίδου με τις νέες ρυθμίσεις για τα επιχειρηματικά πάρκα που προωθεί η κυβέρνηση θα βελτιωθεί ακόμη περισσότερο, ενώ οι επενδύσεις στα logistics δεν γίνονται μόνο στην Αττική αλλά σε άλλες περιοχές στη Περιφέρεια (Σίνδος, Σέρρες αλλά και Κρήτη).
Τα «κόκκινα ακίνητα» αναμένει η αγορά
Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια αναμένεται να βγουν μαζικά στην αγορά ακίνητα από τα κόκκινα δάνεια που μεταβιβάζουν τράπεζες, με τους επαγγελματίες να αναζητούν τους Έλληνες αγοραστές και επενδυτές που θα δώσουν στην ανάκαμψη που καταγράφεται στο ελληνικό real estate έναν μόνιμο χαρακτήρα.
Όπως τόνισε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Hipoges Iberia Hellas, Ιωάννης Τεγόπουλος, αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην αγορά τρία χαρτοφυλάκια μη εξυπηρετούμενων δανείων τα οποία είναι εξασφαλισμένα με 18.000 ακίνητα. Για αυτό θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος αυτά τα ακίνητα να διατεθούν, τόνισε.
Αυτό είναι και το βασικό ζήτημα το οποίo εξετάζουν και οι ξένοι επενδυτές που ενδιαφέρονται να τοποθετηθούν στην αγορά κόκκινων δανείων, σύμφωνα με τον Κλάρενς Ντίξον, γενικό διευθυντή και επικεφαλής για το τμήμα loan service της CBRE. «Η αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι τελικά μια αγορά real estate. Δεν έχει σημασία το ποσοστό έκπτωσης που θα αγοράσει κάποιος ένα χαρτοφυλάκιο αν δεν υπάρχει κάποιος για να αγοράσει το τελικό προϊόν, δηλαδή τα ακίνητα», τόνισε, προσθέτοντας ότι αυτοί που τελικά θα αγοράσουν δεν είναι κάποιοι ξένοι αλλά κυρίως οι ντόπιοι. «Μέχρι τώρα δεν φαινόταν η έξοδος για όσους θα αγόραζαν ένα χαρτοφυλάκιο NPLs, τώρα έχει αρχίσει να δημιουργείται αυτή η αγορά», σημείωσε ο κ. Ντίξον.
Αναζητείται σταθερό θεσμικό πλαίσιο
«Είμαστε σε μια καινούργια φάση, όλοι μιλούν με περισσότερη αισιοδοξία. Πράγματι έχουμε μπει σε ένα νέο κύκλο αλλά πρέπει να δούμε με τι συνθήκες μπαίνουμε», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Διευθύνων Σύμβουλος της Cerved Property Services, Δημήτρης Ανδρίτσος, τονίζοντας ότι η ανάκαμψη θα είναι σταδιακή ξεκινώντας από τις ποιοτικές περιοχές και θα ακολουθήσουν πολύ αργότερα οι δευτερεύουσες. « Αν θέλουμε να μην κατακερματίσουμε την ελληνική αγορά έτσι ώστε στο τέλος να αναφερόμαστε στο 5% με 10%, αλλά να δώσουμε μια στροφή στο σύνολό της θα πρέπει να βελτιώσουμε το θεσμικό πλαίσιο », σημείωσε ακόμη.
Στην έλλειψη δεικτών και διαφάνειας αναφέρθηκε ο επικεφαλής Group Real Estate του ομίλου της τράπεζας Πειραιώς, Γιώργος Κορμάς. «Έχουμε ελλείψεις σε πράγματα που οι ξένοι επενδυτές θεωρούν αυτονόητα», σημείωσε ο κ. Κορμάς τονίζοντας ότι οι «ξένοι χρειάζονται ασφάλεια, την οποία την προσφέρουν μόνο οι ΑΕΕΑΠ, και αυτές πρέπει να αναπτύξουμε».
«Δεν υπάρχει σοβαρό επαγγελματικό real estate χωρίς να υπάρχει σοβαρό θεσμικό πλαίσιο και χωροταξία», τόνισε ο Άρις Καρυτινός, διευθύνων σύμβουλος της Prodea Investments προσθέτοντας ότι η έλλειψη θεσμικού πλαισίου έχει καταστρέψει επενδυτές στην Ελλάδα. «Ακόμη και όταν έχουμε καλό θεσμικό πλαίσιο που λειτουργεί, κοιτάμε να το χαλάσουμε, όπως η φορολογία στις ΑΕΕΑΠ», τόνισε ακόμη.
