Ροή
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ουσιαστικά άνοιξε την πόρτα για πρόωρες εκλογές, σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, μετά από δύο μεγάλες πρόσφατες ανακοινώσεις: Η μια αφορούσε την αύξηση 50% στον κατώτατο μισθό και η δεύτερη ένα σύστημα προστασίας των καταθέσεων που απέτρεψε μια συναλλαγματική κατάρρευση.
Όπως αναφέρει η Ahval, oι ανακοινώσεις έγιναν η μία από την άλλη με πέντε ημέρες διαφορά, καθώς η συναλλαγματική κρίση έφτασε στο αποκορύφωμά της στις 20 Δεκεμβρίου, όταν η λίρα έπεσε στο ιστορικό χαμηλό των 18,4 ανά δολάριο, ταράζοντας βαθιά την οικονομία και τα νοικοκυριά.
Ο Ερντογάν και ανώτεροι αξιωματούχοι του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχουν επανειλημμένα απορρίψει την ιδέα να διεξαχθούν πρόωρα οι προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές, πριν από την καθορισμένη ημερομηνία τους στα μέσα του 2023.
Ωστόσο, η αύξηση των μισθών το 2022 και η απότομη ανάκαμψη της λίρας, υποδηλώνουν ότι ο Ερντογάν μπορεί να θελήσει να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία και να δράσει σύντομα, μετά από μια μακρά περίοδο διολίσθησης του στις δημοσκοπήσεις.
Προεκλογικά παιχνίδια του παρελθόντος
Αναλυτές ανέφεραν ότι οι ανακοινώσεις του απηχούν προεκλογικά παιγνίδια του παρελθόντος και μια προσπάθεια να προβάλει τα ηγετικά του διαπιστευτήρια. Ένα άλλο προσόν των πρόωρων εκλογών για τον Ερντογάν, είναι ότι θα έπιανε εξαπίνης τον συνασπισμό της αντιπολίτευσης, ο οποίος δεν έχει ακόμη συμφωνήσει στο πρόσωπο του προεδρικού υποψήφιου.
"Οι αποφάσεις έδωσαν... την εντύπωση ότι το AKP και ο Ερντογάν είναι εξαιρετικοί διαχειριστές της οικονομίας", δήλωσε ο Μεχμέτ Αλί Κουλάτ, πρόεδρος της MAK Consulting.
«Για τον Ερντογάν, μια ιστορία επιτυχίας «της τελευταίας στιγμής» εμφανίζεται πριν από κάθε εκλογές», ανέφερε ο Κουλάτ. «Βλέπουμε ότι αυτή η διαδικασία θα τον παρουσιάσει ως έναν πολιτικό ηγέτη που κέρδισε το δολάριο και χάλασε το παιχνίδι των ξένων δυνάμεων», πρόσθεσε.
Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα του μηνύματος του Τούρκου προέδρου θα εξαρτηθεί από την πορεία της λίρας και του πληθωρισμού, καθώς και από τον αντίκτυπό στους Τούρκους που έχουν δει την αγοραστική τους δύναμη να μειώνεται.
Για να ενισχύσει τη λίρα, ο Ερντογάν ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα με το οποίο το κράτος προστατεύει τις καταθέσεις που έχουν μετατραπεί σε λίρες από μελλοντικές απώλειες υποτίμησης έναντι σκληρών νομισμάτων.
Με τη βοήθεια κρατικών παρεμβάσεων στην αγορά, η κίνηση σταμάτησε τη διολίσθηση του νομίσματος που προκλήθηκε από την ανορθόδοξη πολιτική του ίδιου του Ερντογάν για μείωση των επιτοκίων, παρά τον πληθωρισμό που φάνηκε να αγγίζει το 30% αυτόν τον μήνα.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν αρκετοί οικονομολόγοι, το καθεστώς κινδυνεύει να αυξήσει περαιτέρω τις τιμές και το δημοσιονομικό χρέος τους επόμενους μήνες.
Σύμφωνα με τον Ομέρ Τασπινάρ, συνεργάτη του Brookings στα θέματα Τουρκία και καθηγητή στο National Defence University, ο Ερντογάν «ακολουθεί ήδη πολιτική εκλογών» αυξάνοντας την αγοραστική δύναμη των πολιτών.
Χρόνια διψήφιου πληθωρισμού και υποτίμησης της λίρας έχουν “καταβροχθίσει” τα εισοδήματα των Τούρκων και έχουν αυξήσει το βαθμό αποδοκιμασίας του Ερντογάν στην τουρκική κοινωνία σε επίπεδα τελευταία φορά είχαν σημειωθεί το 2015, σύμφωνα με έρευνα της MetroPoll που διεξήχθη αυτόν τον μήνα.
Άλλες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα έχανε στον δεύτερο γύρο έναντι ορισμένων πιθανών υποψηφίων της αντιπολίτευσης.
Τώρα, διαφορετικά χάνει την ευκαιρία
«Η ιδέα ότι ο Ερντογάν είναι «ο αρχηγός» που μπορεί να λύσει το οικονομικό πρόβλημα θα γίνει ευρέως διαδεδομένη», ανέφερε ο ο πρόεδρος της MetroPoll, Οζέρ Σεντσάρ. Συμπλήρωσε ότι τα μέτρα στήριξης στοχεύουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους του ΑΚΡ.
"Θεωρώ τις εκλογές επικείμενες. Τρεις μήνες αργότερα θα δούμε ότι η παροχή των χρημάτων θα αποτελεί κίνηση χωρίς νόημα. Εάν ο Ερντογάν περιμένει ένα χρόνο για τις εκλογές, μπορεί να χάσει", πρόσθεσε ο Σεντσάρ.
"Οι εκλογές δεν είναι στην ημερήσια διάταξη. Είναι προγραμματισμένες για το 2023", δήλωσε στο Reuters αξιωματούχος του AKP, σημειώνοντας ότι το ηθικό ανέβηκε στο κόμμα και στην Τουρκία την τελευταία εβδομάδα. «Θα υπάρξουν νέα βήματα που θα ανακουφίσουν άλλα τμήματα της κοινωνίας».
"Η ατμόσφαιρα πανικού στη χώρα έχει φύγει. Τώρα θα συνεχίσουμε ήρεμα να κάνουμε τα σωστά βήματα", πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Μένει να δούμε αν οι πολιτικοί αναλυτές έχουν “διαβάσει” σωστά τις προθέσεις του Ερντογάν και αν σύντομα θα στηθούν οι κάλπες στη γειτονική χώρα.
Επιμέλεια Τέρρυ Μαυρίδης
