Με αφορμή την Ημέρα της Μητέρας, την Κυριακή 11 Μαΐου, ανοίγουμε την συζήτηση για την μητρότητα σε ώριμη ηλικία και δίνουμε το βήμα σε τρεις Ελληνίδες που απέκτησαν ή θα αποκτήσουν παιδί στην κόψη του ξυραφιού αναφορικά με το ηλικιακό όριο, για το δικαίωμα συμμετοχής στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Στην πατρίδα μας σύμφωνα με την Εθνική Αρχή της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, μία γυναίκα μπορεί να υποβληθεί στις τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (εξωσωματική γονιμοποίηση) μέχρι την ηλικία των 54 ετών. Μόλις περάσει αυτό το όριο, έστω και κατά μία ημέρα, δεν μπορεί πλέον να κάνει «εξωσωματική» στην Ελλάδα και πρέπει υποχρεωτικά να ταξιδέψει στο εξωτερικό, με τα Τίρανα της Αλβανίας να αποτελούν τον πιο κοντινό προορισμό.
Οι γυναίκες που πραγματοποιούν το όνειρό τους για την απόκτηση ενός παιδιού σε ώριμη ηλικία, άλλοτε προλαβαίνουν στην κυριολεξία «στο παραπέντε» να κάνουν την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στην Ελλάδα κι άλλοτε «χάνουν το τρένο» οπότε αναγκάζονται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό. Η υποχρεωτική φυγή στο εξωτερικό επιφέρει επιπλέον οικονομική επιβάρυνση και μεγαλύτερη ταλαιπωρία σε ζευγάρια που έχουν ήδη επιφορτιστεί με δυσβάσταχτα έξοδα και παράλληλα βιώνουν έντονο στρες από την αγωνία τους για το αν θα πετύχει η εξωσωματική, όπως επισημαίνει ο μαιευτήρας γυναικολόγος Κωνσταντίνος Πάντος, γενικός γραμματέας της Ελληνικής Εταιρίας Αναπαραγωγικής Ιατρικής. Ο γενικός γραμματέας εξηγεί πως κάθε ζευγάρι αποτελεί μια μοναδική περίπτωση και θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα, όπως ισχύει στη Μ. Βρετανία, την Ισπανία και σε άλλες χώρες, που ακολουθούν αυτή τη προσέγγιση και δεν εφαρμόζουν ένα ενιαίο ηλικιακό «κόφτη». Την άποψη αυτή προσυπογράφουν και οι τρεις Ελληνίδες που μάς διηγούνται τις ιστορίες τους. Η Άννα Τσουκαλά υποβλήθηκε σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή πριν πιάσει το ηλικιακό όριο και τώρα, έχοντας κλείσει τα 54 έτη ετοιμάζεται να γεννήσει. Η Ζαφειρία (Ρούλα) Καραγιαννίδη, λόγω των κλυδωνισμών που προκάλεσε στο σύστημα υγείας η πανδημία covid 19 δεν κατάφερε να ολοκληρώσει την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή πριν την πιάσει το ηλικιακό όριο και ταξιδεύει υποχρεωτικά στα Τίρανα. Η τρίτη γυναίκα της παρέας, η Ε. Α. που ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία της πρόλαβε στο παραπέντε, ένα μήνα πριν κλείσει τα 54 έτη να κάνει εδώ την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και έχει ήδη γεννήσει. Οι τρεις κυρίες που συναντήσαμε έχουν ένα ακόμα κοινό παρονομαστή, εν προκειμένω αρκετά νεότερο σύζυγο, που ένιωσε κι εκείνος «ακυρωμένος» καθώς με την ισχύουσα νομοθεσία δεν θα μπορούσε να γίνει γονιός. Είναι όμως ώρα να δώσουμε το βήμα στις τρεις γυναίκες.
Η Αθηναία Άννα Τσουκαλά που ετοιμάζεται να φέρει στον κόσμο το μωρό της δεν είναι άγνωστη στους Έλληνες. Είναι ηθοποιός και σοπράνο της όπερας κι έγινε γνωστή μέσα από μία εμβληματική τηλεοπτική σειρά, με τίτλο «Μη μου λες αντίο» όπου έπαιξε την Ελληνίδα μουσουλμάνα Μελέκ. Την εποχή που προβαλλόταν το σίριαλ, όλη η Ελλάδα παρακολουθούσε τον παράνομο δεσμό του μουσουλμάνου κατοίκου της Θράκης Μέμου Μπεγνή με την Αθηναία φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Κομοτηνής Θάλεια Ματίκα, ενώ ήταν ήδη λογοδοσμένος με την μουσουλμάνα Μελέκ. Η Άννα Τσουκαλά που παραμένει εξίσου γοητευτική όπως τότε - μόνο χωρίς την μαντήλα (όπως λέει γελώντας)-έφυγε από την Ελλάδα για να εξελιχθεί και να εργαστεί στο Μανχάταν των ΗΠΑ. Εκεί βρέθηκε στην Σχολή Julliard (Κονσερβατόριο) και στην metropolitan Opera της Νέας Υόρκης όπου γνώρισε τον μελλοντικό της σύζυγο. Ο σύζυγός της είναι σολίστ πιάνου και 13 χρόνια νεότερος της. Όταν γύρισαν πίσω στην Ελλάδα το 2018, έκαναν μία πρώτη απόπειρα να αποκτήσουν παιδί με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Ωστόσο η προσπάθεια τότε δεν ευοδώθηκε, με την ίδια να ομολογεί πως δεν ακολούθησε τις ιατρικές οδηγίες για χαλάρωση, υγιεινή διατροφή, διακοπή του καπνίσματος, και ό,τι άλλο της είχε συστήσει ο γιατρός της. Τα χρόνια πέρασαν και η τηλεοπτική Μελέκ έφτασε να κάνει την 2η προσπάθεια λίγο πριν κλείσει τα 51 έτη, με τον ίδιο γιατρό, αλλά αυτή τη φορά με απόλυτη συμμόρφωση στις οδηγίες του.
«Στη 2η προσπάθεια τα έκανα όλα σωστά. Υγιεινή διατροφή, άσκηση, όχι στο κάπνισμα και πίστη στον Θεό», λέει η Άννα Τσουκαλά. Πρόλαβε να κάνει στην Ελλάδα την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και τώρα ετοιμάζεται να φέρει στον κόσμο το μωρό της, νιώθοντας απεριόριστη ευγνωμοσύνη. Τη ρωτώ ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας και απαντά «η δύναμη της πίστης, πως ο Θεός θα βοηθήσει να πάνε όλα καλά και η συμμόρφωση με τις οδηγίες του γιατρού».
Εξίσου γοητευτική με ιδιαίτερα νεανική εμφάνιση είναι και η δεύτερη γυναίκα της παρέας, η Ζαφειρία (Ρούλα) Καραγιαννίδη, κάτοικος Αγρινίου, που δεν πρόλαβε να κάνει την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στην Ελλάδα και είναι γυναίκα που επιβίωσε από γυναικολογικό καρκίνο, σε πολύ νεαρή ηλικία. Η Ρούλα, όπως μάς συστήνεται καθυστέρησε λόγω της covid πανδημίας κι έχασε το όριο. «Είναι πολύ δυσάρεστο να νιώθεις ότι το κράτος ‘ακυρώνει’ την γυναικεία σου φύση, την ημέρα που φυσάς τα κεράκια για τα γενέθλια σου! Δεν θα ήθελα να συμβεί αυτό σε καμία γυναίκα…». Η Ρούλα όταν ήταν 19 ετών νόσησε με καρκίνο στην αριστερή της ωοθήκη, με συνέπεια να χάσει από τις χημειοθεραπείες το αναπαραγωγικό της υλικό οπότε υποχρεωτικά θα κάνει εξωσωματική με δανεικά ωάρια. «Όταν νόσησα με καρκίνο κανείς δεν μιλούσε τότε για κατάψυξη ωαρίων. Μάλιστα οι γονείς του τότε συντρόφου μου τον ρωτούσαν τι ήθελε να μπλέξει με την άρρωστη». Η Ρούλα βίωσε το μπούλινγκ άκουσε πολλά προσβλητικά σχόλια, αλλά ουδέποτε πτοήθηκε. Παντρεύτηκε αργότερα τον σύζυγό της, 7-8 χρόνια νεότερο και όπως μου λέει «δεν νιώθουμε ότι μάς λείπει κάτι. Δεν θέλουμε ένα παιδί, για να συμπληρώσουμε αυτό που έχουμε. Είμαστε πλήρεις. Θέλουμε ένα παιδί για να του δώσουμε αγάπη.» Η ίδια έχει δώσει απλόχερα αγάπη και στήριξη στην ζωή της σε παιδιά με σοβαρά νοσήματα, καθώς είναι εθελόντρια στο Αγρίνιο και βοηθά στον Σύλλογο «Μητρότητα». Μετέτρεψε το δικό της βίωμα σε δύναμη και δράση για να βοηθήσει άλλους νέους και νέες και τώρα θα ήθελε να αποφύγει τα ταξίδια μπρος και πίσω στα Τίρανα, που σαν ημερήσια επίσκεψη κοστίζει το καθένα τουλάχιστον 400 ευρώ. Άλλα 4.500 ευρώ πληρώνει για 6-8 δανεικά ωάρια, για τα οποία οι τιμές αγγίζουν και τα 9.000 ευρώ, όπως μάς λέει.
Η τρίτη γυναίκα, που μάς μιλά έχει ήδη γίνει μητέρα, καθώς γέννησε το μωρό της στις 21 Μαρτίου. Η Ε. Α. επέδειξε μεγάλη δύναμη ψυχής καθώς κατάφερε να απαλλαχθεί από τα πλεονάζοντα κιλά της και πρόλαβε στο παραπέντε να κάνει την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στην Ελλάδα. Καθυστέρησε γιατί όταν έκανε το πρώτο ιατρικό ραντεβού για την εξωσωματική, διαγνώστηκε ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας που είχε αλλά δεν το γνώριζε. Η Ε. Α. διαγνώστηκε τότε με αδενομύωση δηλαδή μια ανώμαλη ανάπτυξη ιστού στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας που προκαλεί επώδυνες κράμπες και βαριά ή παρατεταμένη εμμηνορροϊκή αιμορραγία. Ο ιστός έπρεπε να αφαιρεθεί χωρίς να πειραχθεί η μήτρα με την βοήθεια μιας πολύ λεπτής επέμβασης, προκειμένου να διατηρηθεί η αναπαραγωγική ικανότητα. Μετά την επέμβαση, η ασθενής περίμενε τουλάχιστον ένα εξάμηνο για να αναρρώσει πλήρως ο οργανισμός της, οπότε πρόλαβε να κάνει την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ένα μήνα πριν τα 54α γενέθλια της. Η ίδια δηλώνει ευγνώμων που κατάφερε να γίνει μητέρα και λέει πως οποιοσδήποτε άλλος γιατρός θα αφαιρούσε όλη τη μήτρα, στερώντας της αυτή τη δυνατότητα.
