Ξεκινά από την 1η Απριλίου η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας σε 100.000 επιχειρήσεις, με 600.000 εργαζόμενους σε βιομηχανία και λιανικό εμπόριο.
Στόχος είναι εντός του 2024 να επεκταθεί σε όλο το φάσμα της οικονομίας, προκειμένου να υπάρχει σε πραγματικό χρόνο η εικόνα της απασχόλησης και των ωρών εργασίας όλων των εργαζομένων της χώρας. Το καλοκαίρι αναμένεται να εφαρμοστεί πιλοτικά το μέτρο και στον τουρισμό - επισιτισμό.
Σε λίγες εβδομάδες οι επιχειρήσεις-εργοδότες από τη βιομηχανία και το λιανεμπόριο υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα ψηφιακής κάρτας εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων τους που απασχολούνται με φυσική παρουσία στον χώρο παροχής εργασίας της επιχείρησης, επιλέγοντας ανάμεσα στις δύο δυνατότητες που τους δίνει ο νόμος 5053/2023:
- στην προδήλωση αλλαγών ωραρίου, οργάνωσης χρόνου εργασίας και υπερωριών, αλλαγής βαρδιών ή
- στο απολογιστικό σύστημα καταχώρισης, στο τέλος κάθε μήνα, όπου δηλώνονται οι αλλαγές αφού γίνουν.
Αυτή η διαδικασία θα είναι δικαίωμα επιλογής του εργοδότη, δηλαδή, με βάση τις ανάγκες του, θα μπορεί να επιλέγει είτε την προδήλωση ωραρίων και υπερωριών (ότι ισχύει σήμερα), είτε την απολογιστική δήλωση.
Στην πρώτο επιλογή, τα λογιστήρια των επιχειρήσεων θα πρέπει να προδηλώνουν κάθε αλλαγή στο ωράριο εργασίας, με όλες τις γραφειοκρατικές και δεσμευτικές ως προς τους χρονικούς προσδιορισμούς διαδικασίες, ενώ στη δεύτερη επιλογή γλυτώνουν κάθε γραφειοκρατική διαδικασία προαναγγελίας, με μόνη υποχρέωση να ενημερώνουν το πληροφοριακό σύστημα Εργάνη ΙΙ, στο τέλος κάθε μήνα, για τις αλλαγές των ωραρίων εργασίας που επήλθαν.
«Ως υπουργείο Εργασίας η ψηφιακή κάρτα βοηθά και προστατεύσει τον εργαζόμενο και τα δικαιώματά του (ρεπό, υπερωρίες, υπερεργασία, βάρδιες κλπ). Πρόκειται για ένα καινοτόμο σύστημα που αξιοποιεί την τεχνολογία προς όφελος των εργαζομένων» τονίζει στο insider ο Γενικός Διευθυντής του υπουργείου Εργασίας, Κωνσταντίνος Αγραπιδάς. «Ταυτόχρονα μπαίνουν ενιαίοι κανόνες υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων, ως προς το σκέλος των υποχρεώσεων που έχουν απέναντι στους εργαζόμενούς τους».
Τι προβλέπει ο νόμος 5053/2023
Με το νόμο 5053/2023 προέκυψε ότι όσες επιχειρήσεις έχουν ενταχθεί στην ψηφιακή κάρτα εργασίας, έχουν τη δυνατότητα να μην καταχωρούν στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ τις αλλαγές ή την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή ακόμα και την υπερωριακή απασχόληση πριν την έναρξη πραγματοποίησης τους.
Μάλιστα με εγκύκλιο του υπουργείου Eργασίας, διευκρινίζεται μεταξύ άλλων ότι οι εργοδότες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν να μην προδηλώνουν τις τροποποιήσεις ωραρίων , στην περίπτωση αυτή υποχρεούνται σε απολογιστική δήλωση των τροποποιήσεων και των υπερωριών.
«Οι εργοδότες επιχείρησης ή εκμετάλλευσης που έχει ενταχθεί στη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, οι οποίοι επιλέγουν να καταχωρίζουν απολογιστικά, για τους εργαζομένους τους, τις αλλαγές του ωραρίου εργασίας, της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και των υπερωριών έχουν υποχρέωση να καταχωρίζουν τις σχετικές αλλαγές, έως τη λήξη του επόμενου ημερολογιακού μήνα από την πραγματοποίησή τους».
Η υποβολή απολογιστικής δήλωσης θα πραγματοποιείται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την περίοδο αναφοράς της. Επομένως παρέχεται η δυνατότητα στον εργοδότη να υποβάλλει απολογιστικά τις μεταβολές ωραρίων του προσωπικού του αφού πρώτα προσαρμοστούν αυτές με τις σημάνσεις της ψηφιακής κάρτας.
Επίσης, θα παρέχει τη δυνατότητα να υποβάλλει απολογιστικά και όλες τις υπερωρίες που έχουν πραγματοποιηθεί και αποδεικνύονται από τις σημάνσεις της ψηφιακής κάρτας.
Έτσι, δε θα υπάρχει ο κίνδυνος να επιβληθούν κυρώσεις για περιπτώσεις που το αρχικό δηλωμένο ωράριο των εργαζομένων δεν ταιριάζει με τις σημάνσεις της κάρτας. Δε θα υποχρεούται παράλληλα να προδηλώνει κάθε υπερωρία που, πολλές φορές ούτε την γνωρίζει, ούτε μπορεί να προκαθορίσει τον χρόνο της. Δε θα υποχρεούται, επίσης, να προδηλώνει τυχόν ανάγκες έκτακτης πρόσθετης απασχόλησης.
Με την προδήλωση, σε περίπτωση που υπάρχουν συχνές έκτακτες μεταβολές, δημιουργεί μεγάλη πίεση και πρόστιμα στο θέμα της έγκαιρης γνωστοποίησης.
Στην απολογιστική δήλωση, όταν υπάρχουν μη σημάνσεις κάρτας, είτε κατά την είσοδο είτε κατά την έξοδο των εργαζομένων, ελλοχεύει ο κίνδυνος για επιβολή προστίμου 10.500€ σε επιτόπιο έλεγχο.
Οι «γκρίνιες» των βιομηχάνων
«Η αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας δεν αποτελεί από μόνη της εχέγγυο, αλλά πρέπει να συμπληρώνεται από ρεαλισμό και λειτουργικότητα προκειμένου να είναι αποτελεσματική» δήλωσε με νόημα ο Αντιπρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, κατά τη χθεσινή ενημερωτική εκδήλωση για την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας στη βιομηχανία.
Ενώπιον της υπουργού Εργασίας, Δόμνας Μιχαηλίδου, ο κ. Θεοδωρόπουλος επισήμανε ότι «στόχος μας σήμερα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση του παράδοξου: οι εργαζόμενοι θέλουν να δουλέψουν παραπάνω, οι επιχειρήσεις να θέλουν να δώσουν καλύτερες αμοιβές, αλλά ρυθμιστικές αγκυλώσεις να αποτρέπουν και τις δυο πλευρές».
Σε πιο διπλωματικό τόνο, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Δημήτρης Παπαλεξόπουλος ανέφερε πως «ο ΣΕΒ, ως θέση αρχής, υποστηρίζει την εφαρμογή οποιουδήποτε εργαλείου καταπολεμά την αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία, διασφαλίζει τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων, συμβάλλει στην αποτελεσματική λειτουργία των επιχειρήσεων και δεν επιβαρύνει περαιτέρω με αχρείαστα γραφειοκρατικά βάρη τις επιχειρήσεις».
Στο ίδιο μήκος κύματος και η πρόεδρος του ΣΒΕ, Λουκία Σαράντη, διατύπωσε την εκτίμηση ότι η ψηφιακή κάρτα εργασίας, παρότι στη σωστή κατεύθυνση γιατί πατάσσει τη μαύρη και αδήλωτη εργασία, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «έως και αναχρονιστική, καθώς δημιουργεί πάρα πολλές δυσκολίες, ιδίως σε περιπτώσεις εργαζομένων με αυξημένη κινητικότητα και ευέλικτο ωράριο εργασίας (π.χ., φορτοεκφορτώσεις, εργοτάξια κτλ)».
Τα βασικά συμπεράσματα της εκδήλωσης για την εφαρμογή της Ψηφιακής κάρτας – σύμφωνα με τον ΣΕΒ – συνοψίζονται στα εξής:
- Μια νέα προσέγγιση στην οργάνωση της εργασίας προϋποθέτει την άρση των αγκυλώσεων και των στρεβλώσεων στην αγορά εργασίας και τη λιγότερη δυνατή γραφειοκρατική επιβάρυνση.
- Η πολυπλοκότητα και μεταβλητότητα των σύγχρονων επιχειρήσεων και ειδικά της βιομηχανίας/μεταποίησης πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε νέα ρύθμιση και εφαρμογή.
- Ειδικά στην εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας στη βιομηχανία, πρέπει να ληφθούν υπόψη:
- οι εξελίξεις και οι ευρωπαϊκές πρακτικές στην οργάνωση του χρόνου εργασίας των αρχών του 21ου αιώνα,
- οι ιδιαιτερότητες κάθε κλάδου, κάθε γραμμής παραγωγής, ακόμα και κάθε παραγόμενου προϊόντος.
«Είναι άμεση ανάγκη η αντιμετώπιση/επίλυση τόσο των λειτουργικών ζητημάτων όσο και των νομοθετικών εκκρεμοτήτων καθώς και η συνεχής συνεργασία μεταξύ του υπουργείου Εργασίας και της επιχειρηματικής κοινότητας», υποστηρίζει σε ανακοίνωσή του ο ΣΕΒ.
