Ροή
Την ημέρα που ξεκίνησε η ρώσικη επίθεση στο Ουκρανικό έδαφος, εδώ στα ταπεινά νότια Βαλκάνια, υπήρχαν οι ιδανικές συνθήκες για τη λίπανση των σιτηρών, του βασικότερου διατροφικού είδους σε ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Η λίπανση, είναι η σημαντικότερη καλλιεργητική φροντίδα που κάνει ένας γεωργός στα σιτηρά του. Οι σύγχρονοι σπόροι με τις μεγάλες αποδόσεις, έχουν μεγάλες ανάγκες σε ενέργεια, την οποία βρίσκουν στο άλλο θαύμα της τεχνολογίας τα λιπάσματα. Σε περίπτωση μη λίπανσης ή ελλιπούς λίπανσης, το φυτό θα πάρει όποια στοιχεία βρει στο έδαφος, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν θα είναι αρκετά για να επιτύχει μια αξιοπρεπή κι ικανοποιητική παραγωγή. Με λίγα λόγια ο παραγωγός θα μπει μέσα...
Η λίπανση είναι μια απλή διαδικασία, πλήρως μηχανοποιημένη, ειδικά εάν έχεις προβλέψει λύσεις για την βαριά δουλειά της εκφόρτωσης των βάρους 40 κιλών σάκων λιπασμάτων στο μηχάνημα πίσω από το τρακτέρ. Έτσι λοιπόν υπάρχει η δυνατότητα κι ευκαιρία … στοχασμού!
Σκέπτεσαι και σου έρχεται ζάλη, να είναι τα σιτάρια σου έτοιμα να δεχτούν λίπασμα και όλα να προμηνύουν μια καλή χρονιά με υψηλές προσδοκώμενες τιμές, κι εσύ να μην μπορείς να τα βοηθήσεις γιατί ασχολείσαι με τον πόλεμο! Στην Ουκρανία, η οποία θερίζει τα σιτηρά της ένα με δύο μήνες μετά από εμάς, η περίοδος της λίπανσης πρέπει να είναι περί τον Απρίλιο. Τις ημέρες που ξέσπασε ο πόλεμος, λογικά θα βρίσκονταν στη φάση του εφοδιασμού των εκμεταλλεύσεων με λιπάσματα. Όπως είναι πια ευρέως γνωστό, φέτος η αγορά λιπασμάτων πέρασε και δυστυχώς ακόμη περνάει, μια πολύ μεγάλη κρίση προσφοράς. Οι ποσότητες είναι περιορισμένες και οι τιμές στα ύψη. Σε αυτό προσθέστε και το πολεμικό κλίμα που υπήρχε στην Ουκρανία εδώ και ημέρες και φτιάχνετε ένα εκρηκτικό κοκτέιλ!
Σύμφωνα με υπόμνημα Αμερικανικού Συνδέσμου Διεθνούς Εμπορίου, 45.000 αγροτικές εταιρείες και 4 εκατομμύρια ανεξάρτητοι καλλιεργητές, ασχολούνται με τα 41,5 εκατομμύρια εκτάρια καλλιεργήσιμης γης στην Ουκρανία. Οι τελευταίοι καλλιεργούν κατά μέσο όρο 12,5 στρέμματα γης και παράγουν το 45% σε αξία του αγροτικού προϊόντος, όχι μόνο δημητριακά. Κάνοντας μια υπόθεση ότι οι αγροτικές επιχειρήσεις θα σκεφτούν ορθολογικά, ενώ οι αγρότες θα πράξουν από συνήθεια, αλλά και ανάγκη βιοπορισμού, μπορούμε άνετα να υποθέσουμε ότι η παραγωγή σιτηρών τη χρονιά που ξεκίνησε με την σπορά του φθινοπώρου και θα ολοκληρωθεί με τον θερισμό του καλοκαιριού 2022 θα μειωθεί πολύ! Και στο μισό να έλεγε κάποιος, δεν θα τον έλεγες σίγουρα τρελό. Γιατί αυτό;
Οι 45.000 αγροτικές επιχειρήσεις παράγουν κατά βάση για εξαγωγή. Η εγχώρια αγορά απορροφάει περί το 25% της συνολικής παραγωγής. Άρα το εξαγωγικό πλεόνασμα είναι πολύ μεγάλο. Τη στιγμή που μιλάμε, περίπου το μισό της περυσινής παραγωγής βρίσκεται ακόμη στις αποθήκες, ενώ τα λιμάνια εξαγωγής έχουν κλείσει. Δεν μπορεί κανείς να προβλέψει σε τι κατάσταση θα ξανανοίξουν. Το ίδιο ισχύει και για τις οδούς πρόσβασης σε αυτά. Προσωπικές πληροφορίες, από ανθρώπους που παλαιότερα ζούσαν εδώ και τώρα επέστρεψαν στην πατρίδα τους, οι γέφυρες αποτέλεσαν στόχο με υψηλή προτεραιότητα. Μια λογική συμπεριφορά των επιχειρήσεων αυτών, θα ήταν να ρίξουν λίγο λίπασμα έτσι για να βγουν τα έξοδα. Πρώτον διότι δεν ξέρεις πως θα εξελιχθούν τα πράγματα κι εάν μπορέσεις να θερίσεις δεύτερον εάν θα αποσυμφορηθούν οι αποθήκες μέχρι το καλοκαίρι και δεν θα βρεθείς με την παραγωγή έτοιμη και να μην έχεις που να την βάλεις. Κι όλα αυτά με την υπόθεση ότι έχεις βρει λιπάσματα και χρήματα να τα αγοράσεις.
Οι μικροκαλλιεργητές τώρα, το ποιο πιθανό είναι ότι θα δυσκολευτούν να βρουν τα λιπάσματα ή/και τα χρήματα να λιπάνουν σωστά τα χωράφια τους. Διαβάζουμε και μαθαίνουμε ότι οι τράπεζες έβαλαν δελτίο στις αναλήψεις, ενώ δεν μπορεί κανείς να φανταστεί τις διάφορες εταιρείες εφοδίων να στοκάρουν την εύφλεκτη αμμωνία ενώ γύρω τους πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι. Θυμάστε τι έγινε στο λιμάνι της Βηρυτού στο Λίβανο που εξερράγη φορτίο αμμωνίας που ήταν απλώς λάθος αποθηκευμένο. Όχι σε πόλεμο…
Άρα λοιπόν οι οιωνοί για μια έστω μέτρια παραγωγή στην Ουκρανία δεν είναι καλοί. Λόγω όμως της μεγάλης σημασίας της ως χώρας εξαγωγής δημητριακών, οι εξελίξεις αυτές θα επηρεάσουν ολόκληρη την ανθρωπότητα. Οι παραγόμενες παγκοσμίως ποσότητες δημητριακών είναι με βάση το Διεθνές Συμβούλιο Σιτηρών σταθερές τα τελευταία χρόνια, ενώ το 2021 ήταν η πρώτη μετά από πολλά χρόνια χρονιά που η ζήτηση θα υπερκεράσει την προσφορά. Η απουσία της Ουκρανίας από την διεθνή αγορά το 2022-23, η καλύτερα η μειωμένη της παρουσία, θα επιτείνει το φαινόμενο και θα οδηγήσει σε νέα κάμψη των διεθνών αποθεμάτων. Οι τιμές είναι ήδη πολύ υψηλές και όσο οι παραγωγές και τα αποθέματα δεν αυξάνουν, είτε θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία είτε θα παραμείνουν στα υψηλά. Το πρόβλημα θα επιταθεί περίπου σε ένα χρόνο, δηλαδή το χειμώνα του 2023. Τότε θα αρχίσουν να εξαντλούνται ορισμένα αποθέματα και οι τιμές θα αναταράσσονται.
Σε κάθε δε περίπτωση, προσθέστε το αυξημένο κόστος των ναύλων που θα προκύψουν από ασφάλιστρα πολέμου.
Να είστε σίγουροι ότι στο ενδιάμεσο η Ρωσία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας δημητριακών στον κόσμο, θα κάνει ότι μπορεί να αναστατώσει περαιτέρω την αγορά. Πρώτον διότι θα αυξάνει τα έσοδά της όσο αυξάνονται οι τιμές, ότι δηλαδή με το αέριο που μας έβαλε να χρηματοδοτήσουμε τον πόλεμό της και δεύτερον διότι αυτός είναι ένα από τους σκοπούς της: να δείξει στη διεθνή κοινότητα το μπόι της. Άλλωστε πολλές από τις παρεμβάσεις της στην αγορά δημητριακών τα τελευταία χρόνια (εξαγωγικοί δασμοί) ήδη από τότε ερμηνεύονταν με αυτόν το τρόπο. Πόσο μάλλον τώρα...
Τι θα συμβεί λοιπόν τότε, άγνωστο. Οι γνωστές υποκαταστάσεις ακριβών από φθηνά σιτηρά θα έχουν τη τιμητική τους στο βαθμό που αυτό είναι τεχνολογικά εφικτό. Τα σιτηρά είναι είδος που χρησιμοποιείται σε ολόκληρη την τροφική αλυσίδα: στην παραγωγή κάθε είδους κρέατος, αλλά κυρίως πουλερικών και χοιρινών. Στην παραγωγή ψωμιού και πλήθους αρτοσκευασμάτων. Μπισκότων και σνακς. Δημητριακών πρωινού και γλυκισμάτων. Χίλιες χρήσεις πραγματικά.
Ήλθε λέτε η ώρα να εκτιμήσουμε την αξία του ταπεινού μας σιταριού; Συνεχίζω με την αγανάκτηση ενός παραγωγού, που τα προηγούμενα χρόνια πουλούσε το προϊόν του σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, 18 λεπτά του ευρώ, την ώρα που το σκληρό σιτάρι θεωρείται και premium προϊόν!!! Ούτε σκέψη για επενδύσεις, για βελτιώσεις για καλυτέρευση. Με το ζόρι να βγουν τα έξοδα και να μείνει ένα ελάχιστο ποσό που σαφώς δεν εξασφάλιζε αξιοπρεπή κάλυψη δαπανών διαβίωση. Και τώρα μαθαίνουμε ότι ήδη ζητάνε να προαγοράσουν, 4 μήνες πριν τον αλωνισμό, σε τιμές διπλάσιες ίσως και υψηλότερες. Όχι αγαπητοί μου φίλοι, δεν τρίβω τα χέρια μου από ικανοποίηση, είμαι όλος αγανάκτηση. Δεν προχωράει η ζωή, μία σου και μία μου. Ωραία, εάν όλα πάνε καλά και εισπράξουμε τα υπερκέρδη θα ρεφάρουμε. Είμαστε όμως επαγγελματίες και δεν θέλουμε ούτε να ξαναπέσει η τιμή στα 18 λεπτά, ούτε οι καταναλωτές μας να μας σιχτιρίζουν κάθε φορά που πάνε στο φούρνο.
Σήμερα εκδόθηκε η, αναμενόμενη, αναστολή των αγροτικών κινητοποιήσεων. Στην ανακοίνωσή της η επιτροπή των μπλόκων, σωστά κατά τη γνώμη μας, ανέφερε ότι φέτος ο αγώνας μας ήταν για ολόκληρο τον Ελληνικό λαό, ως αγώνας ενάντια στην ακρίβεια. Συμπληρώνω ότι ήταν για τους φορτηγατζήδες και τους άλλους χαμηλόμισθους διανομείς, για τους οποίους η κ. Λαγκάρντ είπε ότι δεν μπορούμε να εκπαιδεύσουμε ως τράπεζα περισσότερους, ώστε να κυκλοφορούν περισσότερες νταλίκες και να αυξήσουμε την προσφορά προϊόντων και να πέσουν οι τιμές. Δεν ζητήσαμε αυτό από την ΕΚΤ. Ζητήσαμε όμως από τη στιγμή που επέλεξε ότι η σύγχρονη οικονομία θα βασιστεί στα logistics και την χαμηλή αμοιβή των διανομέων, θα πρέπει να φροντίσει για το σάντουιτς του φορτηγατζή. Όλη την ημέρα στο δρόμο δεν μπορεί να μη φάει ένα βρώμικο. Δεν γίνεται όμως να το πληρώνει και χρυσό. Επιτρέψτε μου την φράση: και κερατάς και δαρμένος!!!
Ο λογικός υποψήφιος φορτηγατζής σκέπτεται ότι αφού το σάντουιτς θα φτάσει 5 ευρώ κι εγώ θα παίρνω 5 ευρώ την ώρα, άρα θέλω μια ώρα δουλειάς για ένα σάντουιτς. Και άλλη μια ώρα για καφέδες φτάσαμε στις δύο. Επτά ώρες με αφήνει το υπουργείο να δουλέψω, τι θα πάω σπίτι; Ψίχουλα. Άρα καλύτερα με τα επιδόματα της πρόνοιας και να κάνω καμιά δουλειά του ποδαριού στη ζούλα.
Το διατροφικό μας σύστημα δεν το είχαμε αφήσει στις δυνάμεις της αγοράς, το είχαμε εγκαταλείψει. Ο αγροτικός τομέας δουλεύει με βάση το υπόδειγμα του τέλειου ανταγωνισμού, άρα δεν υπάρχει υπερκέρδος. Όλοι όμως οι προμηθευτές μας και πελάτες μας είναι μονοπώλια ή ολιγοπώλια. Τα λιπάσματα, τα φάρμακα, τα τρακτέρ, τα καύσιμα. Πες τε μου ένα κλάδο που δουλεύει με βάση τις αρχές του τέλειου ανταγωνισμού. Πατέντες, κρατική προστασία, ενισχύσεις διαφόρων μορφών, συνεννοήσεις. Κάτι παρόμοιο και στους πελάτες μας. Καθόριζαν στο παρελθόν όρους συνεργασίας οι γαλατάδες (δεν το λέω εγώ η Επιτροπή Ανταγωνισμού του λέει με απόφαση του 2007 ) και σου έλεγαν εάν θες, εάν όχι πιες το μόνος σου. Έρχονται φθηνά καλαμπόκια από την Ουκρανία μας έλεγαν οι έμποροι και μας έδιναν 16 λεπτά. Άντε τώρα αγόρασέ το από την Βουλγαρία, που μόνο χθες αυξήθηκε κατά 5 λεπτά ή σχεδόν 30% της παλαιάς τιμής.
Πόσο θα πάει το αυγό; Πόσο το κοτόπουλο; Όσο και το βρώμικο του φορτηγατζή, ψηλά, τόσο ψηλά όσο και το γραφείο της κυρίας Λαγκάρντ.
