Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα παρακάμψει τις έντονες αντιστάσεις και θα προτείνει σήμερα την αναθεώρηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, η οποία περιλαμβάνει το «Υπερταμείο» ανταγωνιστικότητας ύψους 200 δισ. ευρώ, το οποίο, υποστηρίζει, ότι είναι απαραίτητο για να παραμείνει η Ευρώπη ανταγωνιστική απέναντι στην Κίνα και τις ΗΠΑ, αναφέρει σε δημοσίευμά του το Euractiv.
Η φον ντερ Λάιεν αναμένεται να παρουσιάσει επίσημα το υπερταμείο της, συνοδευόμενο από μια τεράστια αναθεώρηση του τρόπου ελέγχου και δομής των οικονομικών της ΕΕ, σύμφωνα με αρκετές πηγές που μίλησαν στο Euractiv. Εάν πετύχει, κάτι που παραμένει αβέβαιο, ο προϋπολογισμός της Ευρώπης δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος.
Αυτή τη στιγμή, ο επταετής προϋπολογισμός της ΕΕ, ύψους 1,2 τρισ. ευρώ, γνωστός στις Βρυξέλλες ως το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), είναι χωρισμένος σε τρία μεγάλα τμήματα: αγρότες, φτωχές περιοχές και έρευνα, διπλωματία και διοίκηση.
- Δείτε επίσης - Μουρεσάν (Εισηγητής ΕΚ): Πρόταση Ευρωκοινοβουλίου για παράταση 12 - 18 μηνών στα ώριμα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης
Η φον ντερ Λάιεν προτείνει εδώ και καιρό την προσθήκη μιας τέταρτης κύριας κατηγορίας στον προϋπολογισμό: το «Ευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας», ως απάντηση στο αμερικανικό σχέδιο επενδύσεων του 2022 υπό τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και στη βιομηχανική στρατηγική της Κίνας. Ωστόσο, τα κράτη-μέλη της ΕΕ αρνήθηκαν να συμπορευτούν.
Με την Ευρώπη να αντιμετωπίζει οικονομική στασιμότητα και ένα επισφαλές περιβάλλον ασφάλειας, η φον ντερ Λάιεν, η οποία είχε προτείνει το ταμείο για πρώτη φορά το 2022, εκμεταλλεύεται την ευκαιρία να προσπαθήσει ξανά.
Στο μέλλον, τα κεφάλαια ΕΕ θα χωρίζονται σε «εθνικά σχέδια», συμπιέζοντας περισσότερα από 500 μικρότερα ταμεία σε μόλις 27, ένα για κάθε χώρα της Ένωσης.
Η παρουσίασή της στους 26 επιτρόπους της ΕΕ θα καθορίσει αυτή τη δομή, αφήνοντας στους γραφειοκράτες το έργο να επεξεργαστούν μια τεχνική πρόταση η οποία θα παρουσιαστεί στα κράτη-μέλη και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούλιο, σύμφωνα με αξιωματούχους κοντά στη διαδικασία.
Θα ακολουθήσει πάνω από ένας χρόνος διαπραγματεύσεων για τον προϋπολογισμό.
Μέχρι στιγμής, αμέτρητες δηλώσεις από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απορρίπτουν και τις δύο αλλαγές, αλλά το υπερταμείο της φον ντερ Λάιεν φαίνεται ασταμάτητο προς το παρόν, σημειώνεται στο δημοσίευμα.
Αναστάτωση στις Βρυξέλλες
Το σχέδιο του προϋπολογισμού έχει προκαλέσει σημαντική αναστάτωση σε όλη την Ένωση. Ο τρέχων προϋπολογισμός της ΕΕ περιλαμβάνει 379 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις για γεωργούς, στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), και 382 δισ. ευρώ σε περιφερειακά «ταμεία συνοχής», τα οποία χρησιμοποιούνται συχνά για τη χρηματοδότηση σιδηροδρομικών και συγκοινωνιακών υποδομών. Η ιδέα συγχώνευσης αυτών των δύο σε έναν κεντρικά ελεγχόμενο ταμείο έχει προκαλέσει αναστάτωση στις Βρυξέλλες και σε όλες τις πρωτεύουσες.
Οι αγρότες φοβούνται ότι τα εθνικά σχέδια απειλούν τις μακροχρόνιες αγροτικές επιδοτήσεις της ΕΕ, οι οποίες θα μπορούσαν πιο εύκολα να ανακατευθυνθούν μόλις απορροφηθούν από το μεγαλύτερο ταμείο. Σε απάντηση, οι γεωργοί προγραμματίζουν να φέρουν τα τρακτέρ τους στις Βρυξέλλες στις 20 Μαΐου για να διαμαρτυρηθούν για τη «διάλυση της ΚΑΠ σε ένα ενιαίο ταμείο», όπως δήλωσε λόμπι του κλάδου την Τρίτη.
Επιπλέον, η πρόταση της φον ντερ Λάιεν για συγχώνευση των πόρων έχει απορριφθεί από 26 από τους 27 υπουργούς Γεωργίας της ΕΕ οι οποίοι ζητούν μια αυτόνομη ΚΑΠ.
Τα ταμεία συνοχής έχουν τους δικούς τους υπερασπιστές. Ο Vasco Cordeiro, ο οποίος κατάγεται από την Πορτογαλία, σημαντική δικαιούχο κονδυλίων, και είναι υπεύθυνος για την πολιτική συνοχής του περιφερειακού οργάνου εκπροσώπησης της ΕΕ, απορρίπτει το σχέδιο παρά τον «φυσικό πειρασμό» που προκύπτει από την αρχή της τοπικής αυτονομίας της ΕΕ, γνωστή στις Βρυξέλλες ως «επικουρικότητα».
Τα εθνικά σχέδια ενδέχεται να «αποδυναμώσουν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, να υπονομεύσουν τη συνοχή των πολιτικών και να δημιουργήσουν ανισότητες στην εφαρμογή ανά περιφέρεια», δήλωσε ο συντηρητικός ευρωβουλευτής Siegfried Muresan, επικεφαλής διαπραγματευτής του Κοινοβουλίου για τον προϋπολογισμό.
Οι ευρωβουλευτές, μαζί με ολους τους 27 υπουργούς Έρευνας της ΕΕ, έχουν επίσης απορρίψει το υπερταμείο της φον ντερ Λάιεν. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η μέχρι στιγμής εναντίωσή τους δεν πρέπει να ληφθεί τοις μετρητοίς.
Ο διάδοχος του Horizon, το ερευνητικό ταμείο της ΕΕ ύψους 96 δισεκατομμυρίων ευρώ, θα συγχωνευτεί στο νέο υπερταμείο, παρά την αντίσταση από την επίτροπο έρευνας της ΕΕ. Οι ακαδημαϊκοί, οι οποίοι επωφελούνται από το ερευνητικό ταμείο της ΕΕ, φοβούνται ότι η στήριξη προς τη βασική επιστήμη θα αναγκαστεί να υποκύψει στις βραχυπρόθεσμες πολιτικές ανάγκες.
Το υπερταμείο «είναι δολοφόνος της θεμελιώδους έρευνας», υποστηρίζει η Conny Aerts, μέλος της ομάδας εμπειρογνωμόνων για την αναθεώρηση του Horizon, όταν η ακαδημαϊκή κοινότητα αντέδρασε για πρώτη φορά κατά του ταμείου της φον ντερ Λάιεν. «Δεν θέλουμε να μας λένε τι να κάνουμε από πάνω προς τα κάτω», δήλωσε.
