Ροή
Στις καλένδες και πάλι οι αποφάσεις για την ενέργεια καθώς η ΕΕ αποφάσισε νέο έκτακτο Συμβούλιο στις 13 Δεκεμβρίου ενώ τα υπόλοιπα 14 κράτη-μέλη, τα οποία υποστήριξαν εξαρχής την ανάγκη επιβολής πλαφόν στην τιμή του αερίου, ταυτίστηκαν σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr με τις χθεσινές δηλώσεις από τις Βρυξέλλες του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, για το γεγονός ότι δεν είναι ικανοποιητικό το «ταβάνι» των 275 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, που προτείνει η Κομισιόν.
Το «στρατόπεδο» των 15 χωρών προσήλθε με την κοινή θέση ότι το ανώτατο όριο θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί σε αισθητά χαμηλότερα επίπεδα. Με αντιδιαμετρική άποψη «κατέβηκαν» στη Σύνοδο οι χώρες που υποστηρίζουν πως ένα χαμηλότερο πλαφόν θα εγκυμονούσε κινδύνους στην επάρκεια τροφοδοσίας της Ευρώπης με καύσιμο – με προεξάρχουσες τη Γερμανία και την Αυστρία, που έτσι κι αλλιώς ήταν αντίθετες στη δημιουργία ενός ανάλογου μηχανισμού. Επίσης, ανάλογη στάση θα υιοθετήσει προφανώς και η Κομισιόν, η οποία προτείνει τον συγκεκριμένο «πήχυ».
Υπενθυμίζεται ότι στις χθεσινές δηλώσεις του ο Έλληνας υπουργός μίλησε για την αναγκαιότητα καθορισμού του πλαφόν κάτω από τα 200 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, δηλαδή σημαντικά μικρότερο από την εισήγηση των Βρυξελλών. Μάλιστα, μίλησε για «παράλογα επίπεδα που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Ένας χαρακτηρισμός που δείχνει ξεκάθαρα πως παραμένει αγεφύρωτο το χάσμα των δύο «στρατοπέδων», με συνέπεια να υπάρχουν από ελάχιστα (έως μηδενικά) περιθώρια για την επίτευξη συμφωνίας.
Στο «κάδρο» και ο μηχανισμός αλληλεγγύης για το αέριο
Επομένως, δεν υπάρχει καμία ένδειξη που να μην προεξοφλεί πως το θέμα θα παραπεμφθεί στην επόμενη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας, η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 19 Δεκεμβρίου. Στο χρονικό διάστημα που θα μεσολαβήσει, θα υπάρξει νέος «γύρος» διαπραγματεύσεων, με σκοπό να βρεθεί μία αμοιβαία αποδεκτή λύση.
Πάντως, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, το «στρατόπεδο» των 15 κρατών-μελών βάζει στο «κάδρο» της συμφωνίας για το πλαφόν και την έγκριση του μηχανισμού αλληλεγγύης για το αέριο, που επίσης θα συζητηθεί σήμερα και για τον οποίο έχει υπάρξει ήδη πολιτική ομοφωνία των 27. Κάτι ανάλογο αφήνει να εννοηθεί με μία αποστροφή του και ο Έλληνας υπουργός στις χθεσινές δηλώσεις του, με την οποία συνέδεσε τις δύο αποφάσεις.
«Επιδίωξη της Ελλάδας είναι να υιοθετηθούν και οι δύο κανονισμοί μαζί (κανονισμός αλληλεγγύης και κανονισμός διόρθωσης τιμών) και θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες συμμαχίες», σημείωσε ο κ. Σκρέκας. Επομένως, σύμφωνα με αναλυτές, το σχεδόν δεδομένο σημερινό «ναυάγιο» των συζητήσεων για το ανώτατο όριο στην τιμή του αερίου είναι πιθανό να «βάλει στον πάγο» και την έγκριση του μηχανισμού, παραπέμποντας και αυτή την απόφαση στις 19 Δεκεμβρίου.
Οι ελληνικές θέσεις
Υπενθυμίζεται ότι ο μηχανισμός για αλληλεγγύη στο αέριο περιλαμβάνει τέσσερις πυλώνες, ξεκινώντας από τις κοινές προμήθειες καυσίμου από κράτη-μέλη και την επέκταση των μέτρων συνδρομής σε χώρες που θα παρουσιάσουν τυχόν προβλήματα επάρκειας. Επίσης, ο Κανονισμός αυτός ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία ενός νέου δείκτη αναφοράς (benchmark) για το αέριο, ο οποίος θα πλαισιώσει τον δείκτη TTF, καθώς και παρεμβάσεις για μεγαλύτερη εξοικονόμηση καυσίμου.
Όπως έγραψε χθες το Insider.gr, πίσω από την αγεφύρωτη αντίθεση στο ύψος του πλαφόν, βρίσκονται οι εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις για το σενάριο (και τον χρονικό ορίζοντα) χρήσης του. Έτσι, η δήλωση του Έλληνα υπουργού για ένα «ταβάνι» στα 150-200 ευρώ ανά Μεγαβατώρα υποδηλώνει πως το πλαφόν θα πρέπει να βρίσκεται κατʼ ουσίαν (και όχι μόνο τυπικά) σε εφεδρεία τον χειμώνα που μόλις ξεκινά.
Κι αυτό γιατί καθώς το TTF κινείται ήδη στα 129 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, μία απότομη και παρατεταμένη πτώση του υδραργύρου τους επόμενους μήνες μπορεί κάλλιστα να αυξήσει τις τιμές σε αυτά τα επίπεδα. Σε αυτό το πλαίσιο, προσδοκία της ελληνικής πλευράς θα ήταν η Ευρώπη να «θωρακιστεί» με το πλαφόν όσο το δυνατόν πιο σύντομα, καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα επιλέξει να μείνει εκτεθειμένη στις διαθέσεις του καιρού. Το πιο ευνοϊκό σενάριο για την Αθήνα θα ήταν να υπάρξει σήμερα συμφωνία για ένα ρεαλιστικό «ταβάνι», ώστε το μέτρο να εγκριθεί στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, στα τέλη του μήνα.
Ενεργοποίηση μόνο σε ακόμη μεγαλύτερη όξυνση
Παράλληλα, θέση της Αθήνας είναι πως το πλαφόν πρέπει να οριστεί σε πιο χαμηλά επίπεδα, ώστε να απηχεί πραγματικά τις αντοχές των ευρωπαϊκών κρατών στη στήριξη των οικονομιών και των κοινωνιών τους, έναντι των συνεπειών της κρίσης. Έτσι, ένα «ταβάνι» στα 275 ευρώ ανά Μεγαβατώρα δίνει λανθασμένο «σήμα» στις αγορές, ότι μία τιμή του αερίου π.χ. στα 220 ευρώ ανά Μεγαβατώρα είναι βιώσιμη για την Ε.Ε. Λανθασμένο «σήμα», μάλιστα, που έχει αποδέκτες και όσους κερδοσκοπούν στις χονδρεμπορικές αγορές αερίου.
Από την άλλη πλευρά, ένα «ταβάνι» στα 275 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, όπως προτείνει η Κομισιόν, καθιστά το πλαφόν «τελευταίο καταφύγιο» σε μία νέα ιλιγγιώδη εκτίναξη των τιμών (που θα προκαλούσε επίσης χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος στα 600 ευρώ ανά Μεγαβατώρα). Μόνο σε μία τέτοια περίπτωση, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, θα άξιζε να διακινδυνευθεί η επάρκεια καυσίμου, που θα μπορούσε να προκαλέσει το «ταβάνι».
Ωστόσο, παραμένει αμφίβολο αν ένα τέτοιο μέτρο θα είχε ενεργοποιηθεί ακόμη και τον περασμένο Αύγουστο (στο απόγειο της κρίσης). Έτσι, η επιλογή αυτή παραπέμπει την όποια πιθανότητα ενεργοποίησης στην έναρξη του επόμενου χειμώνα, και μόνον αν «τα χειρότερα» της κρίσης βρίσκονται ακόμη μπροστά μας.
