Ροή
Την Τελική Επενδυτική Απόφαση για την κατασκευή της μονάδας αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία έλαβε η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, σηματοδοτώντας έτσι την εκκίνηση υλοποίησης του πρώτου σταθμού κεντρικής αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας. Το «πράσινο φως» της εταιρείας του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για την επένδυση, η οποία αναμένεται να αγγίξει τα 500 εκατ. ευρώ, αποκάλυψε χθες σε συνέδριο του ΙΕΝΕ η διευθύντρια Υδροηλεκτρικών Έργων της εταιρείας, Γιούλα Τσικνάκου, σημειώνοντας ότι οι κατασκευαστικές εργασίες θα ξεκινήσουν τον Οκτώβριο.
Με δεδομένη την «πράσινη στροφή» του μίγματος ηλεκτροπαραγωγής, στο οποίο το μερίδιο των ΑΠΕ προβλέπεται να ξεπερνά το 65% το 2030, η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας είναι απαραίτητη ώστε να διασφαλισθεί η επάρκεια τροφοδοσίας. Έτσι, οι αντλησιοταμιευτικοί σταθμοί αποτελούν «αντίδοτο» στη στοχαστικότητα των ΑΠΕ, δηλαδή στο γεγονός ότι η ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια και, βέβαια, να αυξομειωθεί για να καλύψει την τρέχουσα ζήτηση. Μάλιστα, όπως έχει δείξει πρόσφατη μελέτη του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, οι μονάδες αυτές λειτουργούν συμπληρωματικά με τις συστοιχίες των μπαταριών, καθώς προσφέρουν διαφορετικές υπηρεσίες στο σύστημα.
Όπως ανέφερε η κ. Τσικνάκου στο συνέδριο, η αντλησιοταμίευση είναι μία απολύτως ώριμη τεχνολογία, η οποία ενδείκνυται για τη μαζική αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη λύση παγκοσμίως για αυτό τον σκοπό, καθώς αντιστοιχεί στο 94% και πλέον της εγκατεστημένης ισχύος αποθηκευτικών μονάδων.
Μείωση της ενεργειακής εξάρτησης
Έτσι, οι αντλησιοταμιευτικοί σταθμοί συνολικής ισχύος 161 GW, που λειτουργούν ανά την υφήλιο, αποδεικνύουν στην πράξη ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία συμβάλλει στη σταθερότητα του ηλεκτρικού συστήματος, μειώνοντας τόσο το κόστος του όσο και τις εκπομπές που αυτό προκαλεί. Τα οφέλη της συγκεκριμένης τεχνολογίας δεν σταματούν όμως εδώ αφού, διασφαλίζοντας φορτίο βάσης βάσης στο σύστημα, περιορίζει την ανάγκη λειτουργίας μονάδων φυσικού αερίου.
Επομένως, μειώνει τις ανάγκες εισαγωγής καυσίμου και, κατά συνέπεια, την ενεργειακή εξάρτηση. Ανάλογα μεγάλο είναι και το «ειδικό βάρος» των σχετικών επενδύσεων στην οικονομία, καθώς θα ξεπεράσει το 70% η εγχώρια προστιθέμενη αξία από την κατασκευή της μονάδας στην Αμφιλοχία. Επίσης, κατά την κατασκευή του θα δημιουργηθούν περί τις 1.000 θέσεις εργασίας, ενώ στη φάση λειτουργίας του αναμένεται να απασχολεί 90 άτομα.
Για τη μονάδα προβλέπεται η θέσπιση ειδικού πλαισίου στήριξης, για το οποίο το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας απέστειλε τον περασμένο Μάιο σχετικό αίτημα στην Κομισιόν. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε καλό δρόμο, ωστόσο υπάρχει η εκκρεμότητα ότι ακόμη δεν έχει δημιουργηθεί στη χώρα μας το ρυθμιστικό πλαίσιο για την κεντρική αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας.
Επένδυση υψηλής προστιθέμενης αξίας
Η μονάδα της Αμφιλοχίας θα έχει συνολική εγκατεστημένη ισχύ 680 MW (παραγωγή) και 730 MW (άντληση). Οι αντλησιοταμιευτικοί σταθμοί λειτουργούν ουσιαστικά σαν «φυσικές μπαταρίες» μαζικής αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Γι’ αυτό τον σκοπό, μία τέτοια μονάδα αποτελείται από τουλάχιστον δύο ταμιευτήρες με υψομετρική απόσταση.
Η διαφορά της από τα συμβατικά υδροηλεκτρικά έργα είναι ότι το νερό που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, κατευθυνόμενο από τον πάνω ταμιευτήρα προς τον κάτω, μπορεί με τη βοήθεια στροβιλοαντλιών να «αντληθεί» εκ νέου στον πάνω ταμιευτήρα. Η άντληση γίνεται με χρήση ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, η οποία αποθηκεύεται έτσι ως υδροηλεκτρικό «απόθεμα» στον πάνω ταμιευτήρα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί όποτε κρίνεται αναγκαίο.
Ο σταθμός της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή θα περιλαμβάνει δύο ανεξάρτητους άνω ταμιευτήρες (Άγιο Γεώργιο και Πύργο, με ωφέλιμους όγκους περίπου 5 και 2 εκατ. κυβικά μέτρα αντίστοιχα), ενώ ως κάτω ταμιευτήρα θα χρησιμοποιεί την υπάρχουσα λίμνη Καστρακίου της ΔΕΗ. Η ετήσια παραγωγή ενέργειας της υποδομής θα αγγίζει τις 816.00 GWh.
Αιτήσεις για έργα 8,9 GW
Μιλώντας στο συνέδριο του ΙΕΝΕ, ο πρόεδρος της ΡΑΕ Δρ Αθανάσιος Δαγούμας σημείωσε πως, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ειδικό αδειοδοτικό πλαίσιο για μονάδες αποθήκευσης (συστοιχιών μπαταριών, υβριδικών σταθμών ΑΠΕ και αντλησιοταμιευτικών σταθμών), ο δρόμος για την αδειοδότησή τους άνοιξε με την υιοθέτηση από τον Ρυθμιστή μίας προσέγγισης που ακολουθούν και άλλες Ρυθμιστικές Αρχές στην Ευρώπη, με σκοπό να μην τεθούν αχρείαστα γραφειοκρατικά εμπόδια στην υλοποίηση τέτοιων επενδύσεων. Σύμφωνα με την εν λόγω προσέγγιση, οι μονάδες αυτές αντιμετωπίζονται ως «εικονικοί» σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, έχοντας το ίδιο αδειοδοτικό καθεστώς.
Σύμφωνα με τον κ. Δαγούμα, αν και στο μεγαλύτερο μέρος της προηγούμενης 10ετίας είχαν κατατεθεί αιτήσεις αδειοδότησης κυρίως για αντλησιοταμιευτικούς σταθμούς, από τον Οκτώβριο του 2019 έχει αυξηθεί κατακόρυφα ο αριθμός των αιτήσεων, καθώς από τότε έχουν υποβληθεί 98 αιτήματα για υποδομές ισχύος 8,9 GW, που καλύπτουν και τους τρεις τύπους έργων. Η ΡΑΕ έχει εγκρίνει 65 άδειες συνολικής ισχύος 4,4 GW, ενώ εκκρεμούν προς έγκριση 34 άδειες 4,5 GW.
Προϋπόθεση για την απανθρακοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής
Η αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας είναι απαραίτητη για την απανθρακοποίηση του μίγματος ηλεκτροπαραγωγής, σημείωσε από την πλευρά του ο Νίκος Παπαπέτρου, Γενικός Διευθυντής Τομέα Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών και Αποθήκευσης Ενέργειας (RSD) της Mytilineos. Όπως σημείωσε, η εταιρεία δραστηριοποιείται από το 2016 στη Μεγάλη Βρετανία, αναπτύσσοντας αρκετά έργα αποθήκευσης.
Η ελληνική εταιρεία συνεργάζεται με την Gresham House που ελέγχει το 40% της αγοράς αποθήκευσης ενέργειας στην Αγγλία, έχοντας κατασκευάσει έργα συνολικής ισχύος 300 MW και χωρητικότητας 400 MWh, με συνέπεια να είναι μακράν ο μεγαλύτερος EPC contractor στη Μ. Βρετανία. Παράλληλα, έχει κατασκευάσει για την ENI μία υβριδική εγκατάσταση εκτός δικτύου για το διυλιστήριο της ΕΝΙ, ώστε να μειώσει το ανθρακικό της αποτύπωμα, ενώ ανάλογα πρότζεκτ έχει δημιουργήσει στη Νιγηρία. Συνολικά, η εταιρεία έχει αναπτύξει αποθηκευτικά πρότζεκτ ισχύος 500 MW και χωρητικότητας 600 ΜWh σε 5 χώρες.
Στην Ελλάδα, η εταιρεία διαθέτει ένα υπό αδειοδότηση χαρτοφυλάκιο 21 έργων, συνολικής ισχύος 1,1 GW. Επίσης, εξετάζει να αξιοποιήσει επενδυτικές ευκαιρίες σε Αυστραλία, Μεγάλη Βρετανία και Ιταλία.
Η αποθήκευση ενέργειας θα αποτελέσει τον καθοριστικό παράγοντα για την περαιτέρω διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σημείωσε από την πλευρά ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΔΑΠΕΕΠ, Γιάννης Γιαρέντης. Επισήμανε ότι βρίσκεται επί θύραις η πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ για την εκπόνηση του απαραίτητου θεσμικού πλαισίου, ενώ έχουν προβλεφθεί κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης για την επιδότηση ανάλογων μονάδων.
