Ροή
Η μη αναβάθμιση του ελληνικού χρέους παρά τις σταθερά θετικές αναλύσεις των Οίκων Αξιολόγησης, όπως και οι πρωτοφανώς θετικές αντιδράσεις των αγορών στις εκδόσεις κρατικού χρέους, με κορυφαίο παράδειγμα την έκδοση του 30ετούς ομολόγου κάτω από το 2%, έχουν θέσει επι τάπητος ένα πολύ σοβαρό ζήτημα για το οικονομικό επιτελείο.
Τι θα γίνει όταν με το τέλος της πανδημίας η ΕΚΤ αρχίσει να «ομαλοποιεί» τις συνθήκες δανεισμού αποσύροντας σταδιακά το PEPP, στο πλαίσιο του οποίου έχουν ενταχθεί κατ΄ εξαίρεση και τα ελληνικά ομόλογα.
Τα ελληνικά ομόλογα παραμένουν σταθερά εδώ και αρκετό καιρό σε διαβάθμιση BB, ήτοι τρείς βαθμίδες κάτω του investment grade. Και αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι οι αναλύσεις των Οίκων Αξιολόγησης έχουν γίνει εξαιρετικά θετικές, ειδικά από το Β εξάμηνο του 2019 και παρά την πανδημία έκτοτε. Το γεγονός αυτό επαναλήφθηκε και με την τελευταία αξιολόγηση της DBRS…
Το βασικό πρόβλημα στο να «ξεκολλήσει» η αξιολόγηση από το BB για όλους τους Οίκους Αξιολόγησης, είναι η τεράστια απώλεια στο ΑΕΠ τα τελευταία 10 χρόνια, η συνακόλουθη εκτίναξη του χρέους σε πρωτοφανή επίπεδα και ο πρωτοφανής σε διεθνή κλίμακα όγκος των NPL's τόσο σε απόλυτους όρους όσο και σαν ποσοστό του ΑΕΠ.
Τόσο λόγο της πανδημίας, όσο και υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι τρείς αυτές «συνθήκες» είναι αδύνατο να ανατραπούν στο χρονικό διάστημα που απομένει μέχρι την απόσυρση της πανδημίας και της -συναρτημένης με αυτή- λειτουργίας του PEPP.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, οι οποίες προς το παρόν δεν έχουν επιβεβαιωθεί επισήμως, στο τελευταίο Συμβούλιο της EKT υπήρξε μεγάλος αριθμός μελών του Συμβουλίου που όπως απεδείχθη «σκέπτεται» το ενδεχόμενο να αυξήσει ακόμα περεταίρω τον όγκο των κεφαλαίων του PEPP, παρά τις «κάθετες» αντιρρήσεις της Bundesbank και του κ. Βάϊντμαν.
Κάτι τέτοιο βέβαια θα ευνοήσει ακόμα περισσότερο τα ελληνικά ομόλογα των οποίων η επιλεξιμότητα από το PEPP ταυτίζεται με την διάρκειά του και τον όγκο του. Είναι όμως βέβαιο, ότι το PEPP είναι έτσι κι αλλιώς πεπερασμένης διάρκειας, ακόμα και αν υπάρξει ανάγκη – λόγω της εκρηκτικής κατάστασης στην Ευρώπη – να διογκωθεί ακόμα περισσότερο πριν αποσυρθεί.
Μετά το PEPP, η ΕΚΤ θα συνεχίσει να παρεμβαίνει στις αγορές ομολόγων μέσω του «κανονικού QE» ήτοι του APP το οποίο έτσι κι αλλιώς «τρέχει» παράλληλα με το PEPP, καθώς παραμένει σε λειτουργία το πρόγραμμα που ψήφισε – χωρίς ομοφωνία - η ΕΚΤ με πρόταση του Μάριο Ντράγκι στις 12 Σεπτεμβρίου του 2019 λίγο πριν αποσυρθεί από την ΕΚΤ. Όμως στο «κανονικό QE» δεν είναι επιλέξημα τα ελληνικά ομόλογα λόγω της χαμηλής διαβάθμισής τους.
Τι θα συμβεί τότε αν οι Οίκοι Αξιολόγησης δεν έχουν κάνει αυτό το άλμα των τριών βαθμίδων από το BB στο ΒΒΒ στην διαβάθμιση του ελληνικού χρέους. Ο χρόνος από τώρα μέχρι τότε σύμφωνα με τα όσα αποτυπώνονται στις Εκθέσεις τους ως προϋποθέσεις αναβάθμισης δεν φαίνεται επαρκής για ένα τέτοιο άλμα…
Υπηρεσιακό στέλεχος της ΕΚΤ στο οποίο απευθύνθηκε το Insider.gr για να θέσει το ερώτημα, υποστήριξε ότι σ’ αυτή την περίπτωση η «λύση» υπάρχει και είναι διαθέσιμη εδώ και καιρό, είναι τα προγράμματα δανεισμού από τον ESM.
Τόσο το PCCL, όσο και το ECCL είναι προγράμματα δανεισμού από τον ESM τα οποία συνοδεύονται από κάποιες (λιγότερες ή περισσότερες) δημοσιονομικές δεσμεύσεις (MOU/μνημόνιο) και αποτελούν επαρκή εγγύηση για την ΕΚΤ προκειμένου να διατηρήσει την κατ’ εξαίρεση επιλεξημότητα των ελληνικών τίτλων.
Βέβαια μέχρι στιγμής καμία χώρα μέλος της Ευρωζώνης δεν επιθυμεί να στραφεί στον ESM γι’ αυτού του τύπου τον δανεισμό, καθώς πολιτικά και δημοσιονομικά θα υποχρεωθεί η δανειζόμενη χώρα να υπογράψει μνημόνιο δεσμεύσεων, το οποίο αναζωπυρώνει τις μνήμες των τριών ελληνικών μνημονίων με τις συνακόλουθες πολιτικές συνέπειες… Βέβαια στο μεταξύ στις Βρυξέλλες ήδη το δημοσιονομικό κανονιστικό πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας έχει τεθεί στο τραπέζι προς επανεξέταση και αναθεώρηση.
Είναι κάτι που όπως υποστήριξε η κα Λαγκάρντ αποφασίσθηκε σε άλλες συνθήκες και οι συνθήκες αυτές δεν υφίστανται πλέον στην Ευρώπη.
Με άλλα λόγια αλλαγές έρχονται…
Μέχρι τότε όμως και για όσο ισχύει το παλιό Σύμφωνο Σταθερότητας η εναλλακτική κάθε χώρας στο PEPP είναι ο ESM.
