Κάθε πυρκαγιά έχει τεράστιες επιπτώσεις αναφορικά με την απώλεια ζωών, περιουσίας, χλωρίδας, πανίδας, μόλυνσης και καταστροφής του περιβάλλοντος. Ωστόσο, οι πυρκαγιές σε εργοστάσια κατασκευής πλαστικών και άλλων υλών, που μπορεί να προκληθούν από πληθώρα αιτιών (βραχυκύκλωμα, σπίθα, τσιγάρο, κεραυνό κτλ) και λαμβάνουν γρήγορα μεγάλες διαστάσεις γιατί καίγονται οργανικοί διαλύτες, έχουν την ιδιαιτερότητα να εκλύουν στην ατμόσφαιρα επικίνδυνους, τοξικούς και καρκινογόνους καπνούς, που θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την υγεία και την ζωή των κατοίκων. Όπως εξηγεί η Αργυρώ Λαγούδη, Δρ. Χημικός, με Διδακτορικό στην Περιβαλλοντική Χημεία, Διευθύντρια της Terra Neutral: «Στην περίπτωση καύσης πετρελαίου σε καυστήρα υπό ελεγχόμενες συνθήκες οι κυρίες ενώσεις που θα προέκυπταν ως καυσαέρια περιλαμβάνουν διοξείδιο του άνθρακα, μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου, χαμηλές συγκεντρώσεις οργανικών ενώσεων και αιωρούμενα σωματίδια.
Κατά την διάρκεια μιας ανοιχτής φωτιάς πλαστικών δημιουργούνται ατελείς συνθήκες καύσης με χαμηλές θερμοκρασίες και ανεπαρκές οξυγόνο. Στις συνθήκες αυτές τα πλαστικά όπως το PE (πολυαιθυλένιο) και το PP (πολυπροπυλένιο) δεν καίγονται πλήρως. Συνεπώς εκτός από τις συνήθεις ενώσεις καυσαερίων που προκύπτουν, όπως αναφέρονται παραπάνω, παράγεται και ένα μίγμα οργανικών ενώσεων που περιλαμβάνουν πτητικές οργανικές ενώσεις όπως αλκενια (πεντένια) και αλδευδες, αρωματικές οργανικές ενώσεις (βενζόλιο) όπως και βαριά κλάσματα οργανικών ενώσεων που περιλαμβάνουν πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες.»
Συγκέντρωση μικροσωματιδίων 10 φορές μεγαλύτερη από τα επιτρεπτά όρια
Όπως υπογραμμίζει η Δρ. Αργυρώ Λαγούδη, τα άκαυστα πλαστικά δημιουργούν έντονο καπνό στις περιπτώσεις φωτιάς, όπου κατά την διάρκεια της φωτιάς συνήθως οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων PM10 και PM2,5 φτάνουν σε επίπεδα πέντε ως δέκα φορές υψηλότερα από το όριο της νομοθεσίας στα σημεία της άμεσης γειτνίασης. Οι επιπτώσεις από την έκθεση στο καπνό από συνήθη πλαστικά όπως PP, PE είναι βραχυχρόνιες κυρίως εφόσον κάποιος βρεθεί πολύ κοντά στο καπνό. Μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς υπάρχει διασπορά του καπνού και μείωση των συγκεντρώσεων των ρύπων.
Τι πρέπει να κάνουν οι κάτοικοι
Η ειδικός συστήνει σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς να μην κυκλοφορούν οι κάτοικοι στο δρόμο, να μένουν σπίτι και να κλείνουν τα παράθυρα καλά. Στην περίπτωση που στην οικία τους έχουν κλιματισμό καλό είναι να ενεργοποιηθεί η πλήρης ανακύκλωση του αέρα μέχρι την κατάσβεση της πυρκαγιάς ώστε να μην εγκλωβιστεί ο καπνός στο σύστημα αερισμού.
Γρήγορη απομείωση των υψηλών συγκεντρώσεων στην ατμόσφαιρα, μετά την κατάσβεση
Η Δρ. Λαγούδη εξηγεί ότι με βάση τις μετρήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί σε διάφορα περιστατικά φωτιάς στην Αττική σε βιομηχανίες φαίνεται ότι οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων όπως και των πτητικών οργανικών ενώσεων, μειώνονται άμεσα μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς.
Συνήθως μερικές ώρες μετά, οι συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων βρίσκονται σε επίπεδα χαμηλότερα από τις οριακές τιμές της νομοθεσίας, για την ποιότητα του αέρα, ενώ και οι συγκεντρώσεις πτητικών οργανικών ενώσεων είναι πολύ χαμηλές.
Τέλος η ειδικός εξηγεί πως ανάλογα με το είδος των πλαστικών που καίγονται σε αυτές τις πυρκαγιές είναι δυνατό να προκύψουν και άλλες ενώσεις. Μεγαλύτερη επικινδυνότητα προκύπτει από την καύση πλαστικών τα οποία περιέχουν ενώσεις χλωρίου όπως είναι το PVC από όπου είναι δυνατό να προκύψει εκπομπή πολύ τοξικών διοξινών και φουρανίων
Πίνακας με τιμές αερίων και μικροσωματιδίων
Οι οριακές τιμές που ισχύουν για τα αιωρούμενα σωματίδια φαίνονται στον ακόλουθο Πίνακα.
Πίνακας: Οριακές τιμές σύμφωνα με την Υ.Α. Η.Π. 14122/549/Ε.103/2011
