Οικονογράφημα: Αυτά δεν είναι καλά νέα, αν ισχύουν…

Μια ξαφνική αδιαθεσία με λίγο αλλά επίμονο πυρετό, του κ. Χ και της Ελένης, άλλαξε άρον άρον τα σχέδια της παρέας για την τακτική μας συνάντηση.

Ο κ. Χ και η Ελένη είχαν συναντηθεί προχθές και μετά από 48 ώρες και παρουσίασαν πυρετό.

Και οι δύο είναι εμβολιασμένοι οπότε η ανησυχία είναι περιορισμένη αλλά οπωσδήποτε όλοι συμφωνήσαμε να ακυρώσουμε την συνάντηση στο σπίτι της Ελένης.

Η συνάντησή μας όμως φαίνεται να …έλειψε στον κ. Χ ο οποίος με πήρε τηλέφωνο για να μοιραστεί μαζί μου κάποιες πληροφορίες που με ανησύχησαν ιδιαίτερα για να είμαι ειλικρινής.

Αφού με ενημέρωσε ότι τα συμπτώματά του εξασθενούν και είναι βέβαιος ότι δεν πρόκειται για κορονοϊό, γύρισε γρήγορα την συζήτηση στο θέμα που ήθελε να συζητήσουμε.

«Φίλε μου νομίζω ότι όλα όσα περιμέναμε να συμβούν το 2022 θα αρχίσουν να συμβαίνουν πριν κλείσει το 21» σχολίασε.

«Τι εννοείς;» ρώτησα υποθέτοντας ότι υπονοούσε εκλογές και ετοιμαζόμουνα να του εξηγήσω γιατί αυτό είναι εντελώς αδύνατο να συμβεί.

«Να, πιστεύω με όσα ακούω και διαβάζω τελευταία ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν αρχίσει να ανησυχούν περισσότερο από όσο δείχνουν και φοβάμαι τις… απότομες κινήσεις.

Έμαθα για παράδειγμα ότι η Κεντρική Τράπεζα του Καναδά, όπως και εκείνη της Μ. Βρετανίας επιταχύνουν τις κινήσεις τους όσο αφορά όχι μόνο το tapering όσο κυρίως τα επιτόκια. Ειδικά για τον Καναδά, που είναι μία εξαγωγική οικονομία σε βασικά είδη νομίζω ότι περιμένουμε μία στροφή στην νομισματική πολιτική με αύξηση επιτοκίων πολύ ταχύτερα από όσο η κοινή γνώμη περιμένει.

Στις ΗΠΑ επίσης αν πρόσεξες τα πρακτικά της Fomc πυκνώνουν πλέον οι φωνές για ταχύτερη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής. Για την Ευρώπη δεν πολύ-καταλαβαίνω τι συμβαίνει και δεν πιστεύω ότι από την συνέντευξη της Λαγκάρντ σήμερα θα καταλάβουμε περισσότερα.

Όμως όλα τα σημάδια δείχνουν ότι το φύλο αλλάζει… Και αυτό φαίνεται ήδη στα βραχυπρόθεσμα επιτόκια, ειδικά εκεί που το χρέος είναι το μεγάλο πρόβλημα, όπως π.χ. σε μας ή στην Ιταλία» πρόσθεσε ο κ. Χ.

Δεν σχολίασα τα λεγόμενά του περιμένοντας να δω τι ακριβώς είχε στο μυαλό του. Και πράγματι συνέχισε.

«Όλο το πρόβλημα όπως καλά γνωρίζεις δεν είναι μόνο στην ενεργειακή ακρίβεια, είναι συνολικά στις τιμές παραγωγού οι οποίες έχουν εκτιναχθεί στα ύψη και στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.

Και ακόμα αυτή η εκτίναξη δεν έχει μεταφερθεί στην λιανική. Όταν αυτό αρχίσει να γίνεται σε μεγάλη κλίμακα τότε τα πράγματα θα είναι δύσκολα γι΄ αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις… Επιπλέον όμως εδώ υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας που κάνει την κατάσταση ακόμα πιο δύσκολη» είπε.

«Ναι» είπα διακόπτοντάς τον, για να του δείξω ότι ακολουθώ την σκέψη του, «εννοείς την συμφόρηση στην διεθνή αλυσίδα ανεφοδιασμού. Που κάνει την μετακίνηση της παραγωγής στα σημεία της ζήτησης ακόμα πιο δύσκολη και έτσι πιο ακριβή, πέρα από το ότι και οι θαλάσσιες μεταφορές με τα κοντέινερς έχουν γίνει πανάκριβες και εξαιρετικά αργές…».

Υποθέτω ότι αν τον έβλεπα εκείνη την στιγμή θα κουνούσε το κεφάλι του καταφατικά… και πράγματι σαν να συνέχιζε τα λόγια μου είπε «έτσι ακριβώς, αλλά εδώ είναι που έρχεται αυτό που βασικά ήθελα να σου πω και το οποίο με κάνει να προβληματίζομαι.

Αυτό που μόλις περιέγραψες και είναι η διεθνής πραγματικότητα αυτή την στιγμή. Και αποτελεί αναμφίβολα ένα διαρκές εφαλτήριο για την αύξηση των τιμών πολύ πέρα από τα όσα περί παροδικότητας μας έλεγαν οι Κεντρικοί Τραπεζίτες – και μερικοί σαν την Λαγκάρντ επιμένουν ακόμα να λένε – αλλά το πρόβλημα πάει ακόμα πιο πέρα.

Αυτή η ανισορροπία ανάμεσα στην προσφορά και στην ζήτηση η οποία έχει δομικά στοιχεία πλέον και με την πανδημία να συνεχίζεται, δεν φαίνεται ότι μπορεί να διορθωθεί, αν συνυπολογίσεις και τις γεωπολιτικές αντιθέσεις που δίνουν νέα διάσταση στον εμπορικό πόλεμο διεθνώς σπάζοντας σημαντικούς κρίκους της παγκοσμιοποίησης. Και αυτό έχει αρχίσει να βάζει σε κάποιος …ιδέες πολύ άσχημες.

Για παράδειγμα στους Financial Times προχθές διάβασα ένα άρθρο που πρότεινε ως διορθωτική κίνηση σ’ αυτή την ανισορροπία την παρέμβαση στο σκέλος της ζήτησης για να εξισορροπήσει τις αδυναμίες της προσφοράς. Τώρα διαβάζω ότι και οι αναλυτές κάποιων μεγάλων επενδυτικών τραπεζών νομίζω αμερικάνικων, βάζουν στο τραπέζι την ιδέα πολιτικών συρρίκνωσης της ζήτησης σαν ζήτημα που πρέπει να απασχολήσει τις κυβερνήσεις…».

Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα προσέξει κάτι τέτοιο και ξαφνιάστηκα.

«Τι μου λες;» είπα, «εννοείς αυτό που καταλαβαίνω; Να αρχίσουν οι κυβερνήσεις εν μέσω πανδημίας να κόβουν την στήριξη επιβίωσης των οικογενειών και τέτοια; Λιτότητα εν μέσω πανδημίας για να περιοριστεί η ζήτηση; Δηλαδή να κόψει ο Σκυλακάκης τα επιδόματα θέρμανσης για να περιορίσει την ζήτηση του πετρελαίου μέσα στον χειμώνα; Θα αστειεύεσαι βέβαια …».

Μου φάνηκε ότι πήγα αυθόρμητα να χασκογελάσω αλλά …δεν μου βγήκε.

«Ναι φίλε μου, αλλά σε κλίμα μεγάλων οικονομιών και όχι στην μικροκλίμακα οικονομιών σαν της Ελλάδας. Και εδώ είναι που θα σε γυρίσω στο αρχικό μας θέμα, στο θέμα της πρόωρης σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής.

Σου θυμίζω ότι και το 1981 ο Βόλκερ «έπνιξε» το θηρίο του πληθωρισμού με κατακόρυφη αύξηση των επιτοκίων και οι κυβερνήσεις του Ρήγκαν με την περιβόητη Ρηγκανόμικς ανάλαβαν να κρατήσουν το …έλεγχο της κατάστασης μέσα σε μία παρατεταμένη αρχικά ύφεση, ανοίγοντας τον δρόμο στην απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων, ιδιαίτερα μετά το Plaza το 85, σε μία κλίμακα που δεν είχε γνωρίσει μέχρι τότε ο πλανήτης…

Πολύ φοβάμαι λοιπόν μήπως οι Κεντρικοί Τραπεζίτες μας νιώσουν τόσο παγιδευμένοι που επιλέξουν την «διέξοδο» των επιτοκίων ταχύτερα από ότι αρχικά υποθέταμε όλοι…» παρατήρησε ο κ. Χ.

«Φίλε μου αυτό δεν γίνεται» σχολίασα. «Ξέρεις καλά ότι δεν γίνεται γιατί ο όγκος του χρέος που έχει στο μεταξύ συσσωρευτεί μετά το 2008 δεν …αντέχει αύξηση επιτοκίων και μάλιστα τόση που να αναχαιτίσει τόσο ισχυρή πληθωριστική πίεση. Επιπλέον ακόμα και αν οι Κεντρικοί Τραπεζίτες επιλέξουν αυτή την …έξοδο του Μεσολογγίου, οι κυβερνήσεις μπορούν να αντέξουν τις πολιτικές της συνέπειες; Και δεν λέω για τους δικούς μας εδώ, μιλάω συνολικά…».

Ακολούθησε μια μικρή παύση.

«Τέλος πάντων αυτά ήθελα να μοιραστώ μαζί σου» είπε ο κ. Χ, «αν έχεις χρόνο τα ξαναλέμε το βράδυ αφού ακούσουμε και το τι θα πει η κα Λαγκάρντ σήμερα στην συνέντευξή της, αν και δεν νομίζω ότι μπορεί να πει κάτι σήμερα, ιδιαίτερα μετά την παραίτηση του Βάϊντμαν…». Συμφώνησα μαζί του, του ευχήθηκα καλή ανάρρωση λέγοντας ότι θα τηλεφωνήσω και στην Ελένη να δω πως τα πάει και αποχαιρετισθήκαμε. Προς το παρόν.