Ροή
Στον αριθμό των 25.000 ακινήτων έχει σταθεροποιηθεί το χαρτοφυλάκιο real estate του τραπεζικού συστήματος, με την αξία τους να υπολογίζεται στα 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό ανέφερε μεταξύ άλλων η Έλλη Κακούλλου, επικεφαλής Group Real Estate της Εθνικής Τράπεζας. «Αυτός ο κύκλος των τραπεζών έχει σχεδόν κλείσει και η έμφαση δίνεται πλέον στις χρηματοδοτήσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά η Έλλη Κακούλλου, καθώς πλέον το ποσό των κόκκινων δανείων τον Ιούνιο έφτασε στα 18 δισ. ευρώ, ενώ ο αριθμός των ακινήτων έχει σταθεροποιηθεί στα 25.000 εντός συστήματος. Σύμφωνα με την ίδια, μέχρι πρότινος αποκτούσαν το 80% των ακινήτων που έβγαιναν στην αγορά μέσω πλειστηριασμών. Πλέον, μέσω της πληροφόρησης από την πλατφόρμα του eauction και τη χρηματοδότηση από τράπεζες για την απόκτηση ακινήτων, στους πλειστηριασμούς συμμετέχουν ιδιώτες.
Δημιουργία εταιρειών διακριτών σκοπών με αντικείμενο τη διαχείριση ακινήτων
Αναφερόμενη στο μέγεθος των χαρτοφυλακίων ακινήτων που διαχειρίζονται οι τράπεζες, η κ. Κακούλλου πρόσθεσε πως «το τελευταίο δωδεκάμηνο έχουν γίνει κινήσεις για τη δημιουργία εταιρειών διακριτών σκοπών, με αντικείμενο τη διαχείριση ακινήτων, όχι την κατοχή και διαχείριση». Μιλώντας για τη συγκεκριμένη, έφερε ως παραδείγματα τη μετατροπή της Alpha Αστικά Ακίνητα αμιγώς σε εταιρεία διαχείρισης ακινήτων, καθώς και για τη μεταβίβαση της Piraeus Real Estate Management στη Resolute, κίνηση που ουσιαστικά την έθεσε εκτός ομίλου Πειραιώς (ήδη είχε γίνει και η κίνηση με την Intrum). «Οι τράπεζες κοιτούν να θέσουν τις δραστηριότητες αυτές εκτός κορμού, δεν αποτελούσαν core business των ομίλων τους, ούτως ή άλλως. Χαρακτηριστικό αυτής της στροφής είναι η ενασχόληση εξειδικευμένου προσωπικού σε αυτούς τους φορείς, με επόμενο να παρέχουν υπηρεσίες σε τρίτους», σημειώθηκε χαρακτηριστικά.
Υπενθυμίζεται πως τα δύο μεγάλα projects real estate των Alpha Bank (SkyLine) και Πειραιώς έχουν μπει στην τελική ευθεία, καθώς εντός του τέταρτου τριμήνου θα πέσουν οι οριστικές υπογραφές μεταξύ της πρώτης και του επενδυτικού σχήματος των Dimand – Premia – EBRD. Στη νέα εταιρεία που θα δημιουργηθεί και η οποία θα έχει «προίκα» χαρτοφυλάκιο περίπου 570 ακινήτων αξίας πάνω από 500 εκατ. ευρώ, η Alpha Bank θα διακρατά το 35% και οι νέοι μέτοχοι το υπόλοιπο 65%. Μέχρι την εκπνοή του 2022 αναμένονται τα νεότερα για τη μεταβίβαση περί των 2.500 ακινήτων αξίας 820 εκατομμυρίων της Πειραιώς σε επενδυτή, τη διαχείριση των οποίων θα αναλάβει η PREM, μέλος του ομίλου Resolute πλέον.
Τα deals της Εθνικής
Ως προς τη στρατηγική της Εθνικής, η κ. Κακούλλου υπενθύμισε πως η τράπεζα «διαθέτει μία πλήρως καθετοποιημένη μονάδα από το 2019, με αντικείμενο τη διεξαγωγή πλειστηριασμών, την ωρίμανση και εμπορική αξιοποίηση των ακινήτων, διαγωνισμούς μέσω του ηλεκτρονικού portal, ενώ έχει στο δυναμικό της εξωτερικούς ειδικούς συνεργάτες, με σκοπό την ταχύτερη αποεπένδυση από τα ακίνητά της». Η κα Κακούλλου έκανε λόγο για σημαντικές ευκαιρίες για housing, για κάλυψη των αναγκών των digital nomads, students housing, καθώς όπως είπε, αυτά τα κτίρια είναι σε πολύ μέτρια έως κακή κατάσταση, ενώ χαρακτήρισε ως πρόκληση για την τράπεζα τα μεγάλα ακίνητα, γι' αυτό, όπως είπε, απαιτείται η συνεργασία με κάποιον εξειδικευμένο developer.
Θυμίζουμε πως τα τελευταία μεγάλα deals της Εθνικής πραγματοποιήθηκαν το 2019, όταν Hines και Trastor εξαγόρασαν τα κτίρια των Odeon στη λεωφόρο Συγγρού και τα γραφεία του ΔΟΛ στη Μιχαλακοπούλου, αντίστοιχα. Επόμενο βήμα είναι η αξιοποίηση των εγκαταστάσεων του Παλαιού Ελαιουργείου Ελευσίνας από το υπουργείο Πολιτισμού και της κλωστοϋφαντουργίας Ρετσίνα στον Πειραιά, ακίνητο που ωριμάζει με τη συμβολή της Dimand. Επί του παρόντος, η τράπεζα βρίσκεται στο στάδιο σύνταξης Ειδικού Χωρικού Σχεδίου, ώστε να προχωρήσει η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος και να βρεθεί επενδυτής για την ανακατασκευή του ακίνητου, εντός του οποίου υπάρχουν διατηρητέα κτίρια.
Τι διαχειρίζεται η doValue
«Εκτός των service providers, οι servicers συστήνουν εταιρείες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη διαχείριση κόκκινων δανείων», ανέφερε η Λίλα Πατεράκη, chief real estate services officer της DoValue. Από τα περίπου 700.000 ακίνητα, όγκο 260.000 ακινήτων διαχειρίζεται η DoValue, ενώ ποσοστό που θα κυμανθεί στο 25% αυτού του χαρτοφυλακίου θα πέσει στην αγορά. Αναφορικά με τη δυνατότητα απορρόφησης αυτών των ακινήτων, η κ. Πατεράκη σημείωσε πως αφενός τα ακίνητα θα βγουν στην αγορά σταδιακά τα επόμενα χρόνια, επομένως ο κίνδυνος μείωσης των τιμών δεν είναι αρκετός, αφετέρου οι διαδικασίες ωρίμανσης ακινήτων είναι ακόμη χρονοβόρες, με αποτέλεσμα, για ακίνητα που δεν χαρακτηρίζονται επενδυτικά να απαιτείται διάστημα έως και 20 μηνών για την ωρίμανσή τους. Όπως είπε, στην Ελλάδα οι διαδικασίες ωρίμανσης προκειμένου ένα ακίνητο να βγει στην αγορά είναι χρονοβόρες, καθώς ακόμα και για τα πιο εύκολα ο χρόνος μπορεί να φτάσει τους 10-12 μήνες.
Τα περιθώρια της αγοράς
Από την πλευρά του ο κ. Γιώργος Μαντζαβινάτος, Managing Director της Q Real Estate Services, ανέφερε ότι «η αγορά όταν ξεκίνησε το 2018 να αποκτά μία ανοδική πορεία, είχε ήδη υποστεί μία μεγάλη πίεση. Σήμερα υπάρχει ένα περιθώριο της τάξης του 10% για επιστροφή στα προ κρίσης επίπεδα. Και αυτό δημιουργεί τα περιθώρια για μία περαιτέρω αύξηση των τιμών». Επεσήμανε ότι η Ελληνική αγορά έχει αρχίσει να προσελκύει το ενδιαφέρον των επενδυτών, καθώς οι υπόλοιπες αγορές δεν προσφέρουν τις αποδόσεις της εγχώριας.
