Μεγαλύτερη ευελιξία αποκτά η αξιοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου αερίου για τη μεταφορά καυσίμου από την Ελλάδα στην Ουκρανία, καθώς οι χρήστες αποκτούν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν επιπλέον υποδομές (και πηγές τροφοδοσίας) για να μεταφέρουν καύσιμο στο Κίεβο, με αφετηρία τη χώρα μας.
Η δυνατότητα αυτή οφείλεται στην έγκριση δύο νέων προϊόντων δέσμευσης δυναμικότητας («Route 2» και «Route 3»), τα οποία μπορούν να «κλειδώσουν» traders και προμηθευτές. Τα δύο αυτά προϊόντα θα δημοπρατηθούν για πρώτη φορά τη Δευτέρα, 22 Δεκεμβρίου, παράλληλα με το προϊόν «Route 1», το οποίο διατίθεται από τα τέλη Οκτωβρίου.
Τον δρόμο για τη διάθεσή τους άνοιξε η έγκρισή τους από τις Ρυθμιστικές Αρχές των εμπλεκόμενων χωρών (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία, Ρουμανία), όπως γνωστοποίησε με ανάρτησή της στο LinkedIn η εταιρεία ICGB, διαχειρίστρια του Διασυνδετήριου Αγωγού Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB).
Υπενθυμίζεται ότι μέσω του «Route 1», οι χρήστες κλειδώνουν δυναμικότητα για αέριο που καταφθάνει στο τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα σε μορφή LNG και μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου εισέρχεται στο βουλγαρικό σύστημα, για να καταλήξει στο Κίεβο ακολουθώντας τη διαδρομή του Διαβαλκανικού αγωγού. Η διαφοροποίηση στο «Route 2» είναι πως το LNG θα καταφθάνει στο FSRU Αλεξανδρούπολης και θα «περνά» στη Βουλγαρία μέσω του IGB.
Σημαντικές εκπτώσεις
Το «Route 3» θα αξιοποιήσουν traders και προμηθευτές που θέλουν να μεταφέρουν στην Ουκρανία αζερικό αέριο (και όχι LNG αυτή τη φορά) το οποίο θα φτάνει στην Ελλάδα μέσω του αγωγού ΤΑΡ. Για το σκέλος Ελλάδα – Βουλγαρία, και πάλι θα αξιοποιείται ο αγωγός IGB.
Η λογική των τριών «Route» είναι η προώθηση της αξιοποίησης του Κάθετου Διαδρόμου, με την ευκολία που δίνει η κατακύρωση δυναμικότητας σε όλες τις εμπλεκόμενες υποδομές, μέσω ενός προϊόντος. Εκτός από την ευκολία, τα τρία προϊόντα εξασφαλίζουν και σημαντική οικονομία για τους χρήστες, καθώς περιλαμβάνουν σημαντικές εκπτώσεις στις ταρίφες. Στα «Route 2» και «Route 3», για παράδειγμα, έχει ενσωματωθεί έκπτωση 46% στην ταρίφα του IGB.
Η φόρμουλα διάθεσης παραμένει η ίδια, δηλαδή τα τρία πλέον προϊόντα θα δημοπρατούνται κάθε τέταρτη Δευτέρα του μήνα, για αξιοποίηση της δυναμικότητας τον επόμενο μήνα. Επομένως στις δημοπρασίες της Δευτέρας θα κλειδώσει δυναμικότητα για τον Ιανουάριο του 2026.
Αίτημα για bypass
Υπενθυμίζεται πως στην προηγούμενη δημοπρασία (όπου διατέθηκε το «Route 1»), δεσμεύθηκε για πρώτη φορά το 60% της δυναμικότητας. Στελέχη της αφοράς δηλώνουν την αισιοδοξία τους για την επόμενη διαδικασία, ανάλογα και με τις ανάγκες της Ουκρανίας για αέριο.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, για να μεγιστοποιηθούν οι ποσότητες που μπορούν να φτάσουν στο Κίεβο. οι Διαχειριστές των χωρών από τις οποίες διέρχεται ο Κάθετος Διάδρομος έχουν υποβάλει νέο αίτημα στις Ρυθμιστικές Αρχές των χωρών τους, ώστε να εγκριθεί η πρόσκαιρη χρήση μία «παράκαμψης», για να μεγιστοποιηθούν οι ποσότητες που μπορούν να φτάσουν στο Κίεβο.
To bypass κρίνεται απαραίτητο, με δεδομένο ότι έχουν αυξηθεί τα προϊόντα δέσμευσης δυναμικότητας στον άξονα Αθήνας – Κιέβου. Την ίδια στιγμή, η συνολική δυναμικότητα και των τριών προϊόντων ξεπερνά αυτή τη στιγμή τη δυναμικότητα στο σημείο διασύνδεσης Βουλγαρίας - Ρουμανίας. Έτσι, αν διατεθούν και τα τρία, οι αντίστοιχες ποσότητες αερίου δεν θα μπορούν να φτάσουν μέχρι το Βουκουρέστι και, από εκεί, στο Κίεβο.
Πιο μακροπρόθεσμα προϊόντα
Το πρόβλημα πρόκειται να λυθεί από το επόμενο φθινόπωρο, καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες αναβάθμισης στο σημείο διασύνδεσης, για αύξηση της χωρητικότητάς του. Η πρωτοβουλία των Διαχειριστών αφορά το διάστημα μέχρι τον Απρίλιο του 2026, όπου θα υπάρχει ακόμη συμφόρηση στην περιοχή. Για αυτό και προτείνουν να χρησιμοποιηθεί πρόσκαιρα ως παράκαμψη ένα άλλο σημείο διασύνδεσης των δύο χωρών, που δεν ανήκει στον Κάθετο Διάδρομο, για να ικανοποιηθεί τυχόν ζήτηση και για τα τρία προϊόντα.
Εκτιμάται ότι τα τρία προϊόντα θα επεκταθούν μέχρι τον Οκτώβριο του 2026, ώστε στη συνέχεια να υπάρξουν επιλογές δέσμευσης δυναμικότητας με μεγαλύτερη διάρκεια – τριμηνιαία ή και ετήσια. Στόχος είναι ο Κάθετος Διάδρομος να είναι έτοιμος τεχνικά και εμπορικά μέχρι το τέλος του 2027. Κι αυτό γιατί τότε θα διακοπεί το ρωσικό αέριο, επομένως η εν λόγω «αρτηρία» θα κληθεί να συμβάλει στην αντικατάσταση των ποσοτήτων καυσίμου (περίπου 14 bcm) που οι χώρες της περιοχής προμηθεύονται αυτή τη στιγμή από τη Μόσχα.
