«Με λίγο περισσότερο από έναν χρόνο να παραμένει μέχρι την ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης τον Αύγουστο του 2026, η ώρα να δράσουμε για μια επιτυχημένη ολοκλήρωση είναι τώρα», δήλωσε εμφατικά ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου για τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Απαριθμώντας μόνο μερικά από τα οφέλη που έχει αποφέρει το Ταμείο Ανάκαμψης, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος έκανε λόγο για εγκατάσταση επιπλέον 110.655 MW ισχύος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ετήσια εξοικονόμηση κατανάλωσης ενέργειας που ξεπερνά την ετήσια κατανάλωση της Δανίας, πρόσβαση επιπλέον 16,2 εκατομμυρίων κατοικιών σε γρήγορο ίντερνετ και εκπαίδευση ή κατάρτιση 29 εκατομμύρια κατοίκων. «Πώς χτίζουμε πάνω σε αυτό;», είναι το ερώτημα που έθεσε ο Ντομπρόβσκις.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν οι δηλώσεις του εκτελεστικού αντιπροέδρου για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις Ραφαέλε Φίτο. Όπως είπε, το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) δεν συνέβαλε μόνο σε μια πιο ευημερούσα Ευρώπη, αλλά σε μια πιο ανθεκτική και συνεκτική Ένωση. Ένα σημαντικό μέρος των μεταρρυθμίσεων έχει ολοκληρωθεί, οδηγώντας σε ενίσχυση ποιότητας θεσμών, εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, ενίσχυση του δικαστικού συστήματος, προαγωγή ψηφιοποίησης και καινοτομίας. Μεγάλη ήταν επίσης η συνεισφορά του ταμείου στις δεξιότητες, την εκπαίδευση και την ανθεκτικότητα αγοράς εργασίας.
Υπάρχουν, ωστόσο, προκλήσεις, παραδέχτηκε ο Φίτο. «Ενώ είδαμε ουσιαστική πρόοδο και πολλά success stories, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι χρειάζεται περαιτέρω πρόοδος».
Οι δύο αξιωματούχοι ξεκαθάρισαν ότι το Ταμείο Ανάκαμψης υπόκειται σε αυστηρές προθεσμίες εφαρμογής, όπως υπαγορεύει η φύση του ως προσωρινού εργαλείου και ότι η επιτάχυνση για κάποια κράτη-μέλη είναι προτεραιότητα. Οι προθεσμίες είναι δύο:
-31η Αυγούστου 2026 για ορόσημα και στόχους
-31η Δεκεμβρίου 2026 για να λάβουν τα κράτη μέλη τις πληρωμές.
Τα κράτη μέλη έχουν πολλά εργαλεία και πόρους στη διάθεσή τους για να διαχειριστούν τα εν εξελίξει projects και επενδύσεις, σημείωσε ο Φίτο, προσθέτοντας ότι το μεσοπρόθεσμο review της πολιτικής συνοχής ενθαρρύνει αυτή την προσέγγιση, αναγνωρίζοντας έργα του RRF που μπορούν να υποστηριχθούν από άλλα κεφάλαια της ΕΕ, διασφαλίζοντας τη συνέχεια και μεγιστοποίηση του αντίκτυπου.
Τι πρέπει να γίνει στο εξής
Η Κομισιόν συστήνει στα κράτη μέλη δράσεις που μπορούν να αναλάβουν ούτως ώστε να εφαρμοστούν έγκαιρα τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης:
1. Ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους και να εστιάσουν μόνο στα μέτρα που είναι σίγουρο ότι είναι εφικτό να εφαρμοστούν μέχρι την προθεσμία του Αυγούστου. Η Κομισιόν καλεί τα κράτη μέλη να συνεργαστούν μαζί της για την απλοποίηση των σχεδίων τους
2. Παρέχει σαφές μενού επιλογών για τροποίηση σχεδίων. Αυτά περιλαμβάνουν το scaling up των επιτυχών σχεδίων, την εδραίωση χρηματοδοτικών εργαλείων για την ενίσχυση της ιδιωτικής επένδυσης, τη μεταφορά κεφαλαίων στο InvestEu, τη διάσπαση μεγάλων επενδύσεων του RRF ώστε να συνεχίσουν με εθνικά ή άλλα ευρωπαϊκά κεφάλαια, πχ με τα κεφάλαια συνοχής και την προτεραιοποίηση των επιδοτήσεων έναντι των δανείων
Τέλος τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ενέσεις ρευστότητας σε Εθνικές Αναπτυξιακές Τράπεζες ή για συνεισφορά στα μελλοντικά αμυντικά προγράμματα
3. Παρέχει guidance για την προετοιμασία των τελευταίων αιτημάτων πληρωμών το 2026
