Σε κρίσιμο σημείο βρίσκεται η εκτέλεση του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς κλειδώνουν οι τελευταίες λεπτομέρειες για την αναθεώρηση του ελληνικού προγράμματος που έχουν ζητήσει οι Βρυξέλλες ώστε να διασφαλιστεί πως όλα τα ορόσημα θα καλυφθούν μέχρι τον Αύγουστο του 2026, για να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από τα κονδύλια των επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης.
To «κόψε-ράψε» των οροσήμων και των στόχων παίρνει περισσότερο καιρό από όσο είχε αρχικά υπολογιστεί. Γεγονός το οποίο αποδίδεται στις συνεχείς διαβουλεύσεις των ελληνικών Αρχών με τα στελέχη της Κομισιόν, ώστε να διασφαλιστεί πως δεν θα υπάρξουν άλλα μπρος-πίσω αφού υποβληθεί η ελληνική πρόταση της αναθεώρησης στις Βρυξέλλες.
Και αυτό γιατί το έκτο διπλό αίτημα επιχορηγήσεων και δανείων, ύψους 3,9 δισ. ευρώ δεν θα μπορεί να υποβληθεί πριν εξασφαλιστεί τουλάχιστον η θετική προέγκριση του αναθεωρημένου σχεδίου από την Κομισιόν. Η τελική έγκριση της αναθεώρησης θα δοθεί από το συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (Ecofin), αλλά αυτό θα χρειαστεί τουλάχιστον δύο με τρεις μήνες για να συμβεί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το αίτημα της έκτης δόσης θα υποβληθεί μέσα στον Ιούνιο ή το αργότερο τον Ιούλιο, αφού ανάψει το «πράσινο» φως για την αναθεώρηση από την Κομισιόν για να ακολουθήσει μέχρι το τέλος του έτους και το αίτημα για την έβδομη δόση.
Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές που έχουν μέχρι στιγμής κλειδώσει, σύμφωνα με πληροφορίες από το ελληνικό πρόγραμμα, θα βγουν εκτός οι επιδοτήσεις για τα ηλεκτρικά ταξί που δεν προχώρησαν, κάποια ψηφιακά έργα τα οποία δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν εντός του 2026 και ορισμένες δράσεις πολιτικής προστασίας. Από την άλλη αναμένεται να ενισχυθούν οι πόροι για άλλες δράσεις ψηφιοποίησης που έχουν να κάνουν με τις οπτικές ίνες, αλλά και να ενταχθούν νέα έργα, όπως η καταγραφή αυθαιρέτων από δορυφόρους. Συνολικά αναμένεται να αλλάξουν σκοπό έργα και επιδοτήσεις, ύψους 500 εκατ. με 1 δισ. ευρώ.
Η πιο κρίσιμη φάση
Μέχρι στιγμής η χώρα μας έχει προχωρήσει βάσει του προγραμματισμού στις αιτήσεις πληρωμών, έχοντας λάβει -με την πέμπτη δόση που εκταμιεύτηκε την προηγούμενη εβδομάδα- συνολικά 21,3 δισ. ευρώ δανείων και επιχορηγήσεων, δηλαδή το 59% του συνολικού προϋπολογισμού. Υπενθυμίζεται πως συνολικά στην Ελλάδα αντιστοιχούν 18,2 δισ. ευρώ επιδοτήσεων και 17,7 δισ. ευρώ δανείων.
Τα δύσκολα όμως είναι μπροστά, καθώς μέχρι σήμερα έχουν εκπληρωθεί τα 139 από τα 394 ορόσημα του ελληνικού προγράμματος Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Κάτι το οποίο σημαίνει πως απομένουν 15 μήνες για να ολοκληρωθεί το 65% του προγράμματος, καθώς το σύνολο των οροσήμων θα πρέπει να έχει καλυφθεί μέχρι τον Αύγουστο του 2026.
Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να προχωρήσουν και πιο γρήγορα οι δαπάνες. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση προόδου του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού-διαρθρωτικού σχεδίου που κατέθεσε η χώρα μας στις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα, οι εκταμιεύσεις επιχορηγήσεων και δανείων το 2025 θα φτάσουν το 2,8% του ΑΕΠ φέτος, με τη χώρα μας να λαμβάνει συνολικά περί τα 8,6 δισ. ευρώ.
Ακόμη υψηλότερα θα είναι τα ποσά του 2026 με τις εκταμιεύσεις επιχορηγήσεων να υπολογίζονται στο 2,4% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 6 δισ. ευρώ, και τις εκταμιεύσεις δανείων στο 1,8% του ΑΕΠ, περίπου 4,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ποσά πολύ υψηλότερα από τις επιδόσεις των προηγούμενων ετών που η χώρα μας λάμβανε περίπου το 1,5% του ΑΕΠ.
Μέχρι τον περασμένο Απρίλιο, περίπου 9,4 δισ. ευρώ επιχορηγήσεων είχαν μεταφερθεί σε φορείς εντός και εκτός της γενικής κυβέρνησης και σε τελικούς δικαιούχους για εγκεκριμένα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης. Περίπου 840 έργα και υποέργα, με συνολικό προϋπολογισμό 24,94 δισ. ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, έχουν ήδη εγκριθεί και ενταχθεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Στο δανειακό σκέλος έχουν υπογραφεί 435 δανειακές συμβάσεις, με συνολικό προϋπολογισμό 16,15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 7,06 δισ. ευρώ προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα 5,34 δισ. ευρώ από τις συνεργαζόμενες τράπεζες και τα 3,75 δισ. ευρώ είναι ίδια κεφάλαια των επενδυτών.
Στο σκέλος των δανείων έχει ενταχθεί και το πρόγραμμα επιδότησης αγοράς πρώτης κατοικίας «Σπίτι μου ΙΙ» με 1 δισ. ευρώ από Ταμείο Ανάκαμψης και το πρόγραμμα άτοκων επισκευαστικών δανείων «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου» με 300 εκατ. ευρώ.
