Σε νέα μείωση του επιτοκίου της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης προχώρησε όπως αναμενόταν την Πέμπτη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Η κίνηση της ΕΚΤ έρχεται έπειτα από μία παρατεταμένη περίοδο οικονομικής στασιμότητας στην περιοχή, αλλά και επίπονης μάχης κατά του πληθωρισμού.
Μετά την αναθεώρηση του λειτουργικού πλαισίου, η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και του επιτοκίου της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα οριστεί στις 15 μονάδες βάσης. Η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου οριακής χρηματοδότησης και του επιτοκίου των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης θα παραμείνει αμετάβλητη στις 25 μονάδες βάσης.
Ως εκ τούτου, το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων μειώθηκε σε 3,50%. Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και το επιτόκιο της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης μειώθηκε σε 3,65% και 3,90% αντιστοίχως. Οι αλλαγές θα τεθούν σε ισχύ από τις 18 Σεπτεμβρίου 2024.
Υπενθυμίζεται, ότι στη συνεδρίαση του Ιουλίου, που διαδέχτηκε το πρώτο «ψαλίδισμα» των επιτοκίων έπειτα από 10 διαδοχικές αυξήσεις από το καλοκαίρι του 2022 τον Ιούνιο, η ΕΚΤ διατήρησε σταθερά τα επιτόκια τονίζοντας πως οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές παρέμειναν υψηλές και εκφράζοντας τις ανησυχίες για τα επίπεδα του πληθωρισμού.
Τι εκτιμά η ΕΚΤ για τον πληθωρισμό - ανάπτυξη
Όσον αφορά τον πληθωρισμό, το ΔΣ της Κεντρικής Τράπεζας εκτιμά ότι έχει έρθει η στιγμή για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, λόγω του επιμένοντος υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.
Τα πρόσφατα εισερχόμενα στοιχεία για τον πληθωρισμό που συμβαδίζουν σε γενικές γραμμές με τις προσδοκίες και οι τελευταίες προβολές των αξιωματούχων επιβεβαιώνουν τις προηγούμενες προοπτικές για τον πληθωρισμό.
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,5% το 2024, 2,2% το 2025 και 1,9% το 2026, όπως και στις προβλέψεις του Ιουνίου. Ο πληθωρισμός αναμένεται να «τσιμπήσει» πάλι προς το τέλος του τρέχοντος έτους, εν μέρει λόγω του ότι οι προηγούμενες απότομες μειώσεις των τιμών της ενέργειας δεν θα περιλαμβάνονται πλέον στους ετήσιους ρυθμούς.
Στη συνέχεια ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σε επίπεδο που συγκλίνει προς τον στόχο μας κατά το β΄ εξάμηνο του επόμενου έτους. Όσον αφορά τον πυρήνα του πληθωρισμού, οι προβολές για το 2024 και το 2025 έχουν αναθεωρηθεί ελαφρώς προς τα πάνω, καθώς ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών είναι υψηλότερος από ό,τι αναμενόταν. Ταυτόχρονα, οι εμπειρογνώμονες συνεχίζουν να αναμένουν ταχεία μείωση του πυρήνα του πληθωρισμού, από 2,9% φέτος σε 2,3% το 2025 και 2,0% το 2026.
Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός, καθώς οι μισθοί εξακολουθούν να αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς. Ωστόσο, οι πιέσεις από την πλευρά του κόστους εργασίας μετριάζονται και τα κέρδη αντισταθμίζουν εν μέρει την επίδραση των υψηλότερων μισθών στον πληθωρισμό. Οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν περιοριστικές και η οικονομική δραστηριότητα εξακολουθεί να είναι υποτονική, αντανακλώντας την υποτονικότητα της ιδιωτικής κατανάλωσης και των ιδιωτικών επενδύσεων. Οι εμπειρογνώμονες προβλέπουν ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 0,8% το 2024, ο οποίος θα επιταχυνθεί σε 1,3% το 2025 και 1,5% το 2026. Πρόκειται για ελαφρά προς τα κάτω αναθεώρηση σε σύγκριση με τις προβολές του Ιουνίου, η οποία οφείλεται κυρίως στη μικρότερη συμβολή της εγχώριας ζήτησης τα επόμενα τρίμηνα.
Παράλληλα, στην ανακοίνωση διαφαίνεται η αποφασιστικότητα του ΔΣ της ΕΚΤ, να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα αποκλιμακωθεί στον στόχο του 2% και είναι διατεθειμένη να διατηρήσει την νομισματική πολιτική περιοριστική για όσο διάστημα χρειαστεί προς την επίτευξη αυτού του στόχου. Έτσι, θα συνεχίσει να ακολουθεί προσέγγιση «data dependent», δηλαδή να λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης έκτασης και διάρκειας μεταβολής της νομισματικής πολιτικής.
Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις του για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Το ΔΣ της ΕΚΤ αναφέρει πως «δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων».
APP και PEPP
Το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
Το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον όλα τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, μειώνοντας το μέγεθος του χαρτοφυλακίου PEPP κατά 7,5 δισεκ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο. Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να τερματίσει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP στο τέλος του 2024.
«Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εφαρμόζει ευελιξία στις επανεπενδύσεις ποσών από την εξόφληση τίτλων του χαρτοφυλακίου PEPP καθώς φθάνουν στη λήξη τους, με σκοπό να αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής που σχετίζονται με την πανδημία», διευκρινίζεται.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Καθώς οι τράπεζες αποπληρώνουν τα ποσά που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης, το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης και η συνεχιζόμενη αποπληρωμή τους συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής του.
«Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του εντός των ορίων της εντολής που του έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διαφυλάξει την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, το μέσο για την προστασία της μετάδοσης (Transmission Protection Instrument – TPI) είναι διαθέσιμο για να αντισταθμίζει ανεπιθύμητες, άτακτες εξελίξεις στην αγορά που θέτουν σοβαρή απειλή για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέποντας έτσι στο Διοικητικό Συμβούλιο να εκπληρώνει πιο αποτελεσματικά την αποστολή του για σταθερότητα των τιμών», καταλήγει η ανακοίνωση.
Τι άλλαξε
Όπως μετέδωσε χθες το Bloomberg, η ΕΚΤ συρρίκνωσε τη διαφορά μεταξύ του επιτοκίου καταθέσεων και του βασικού επιτοκίου αναχρηματοδότησης - από 50 μ.β. σε 15 μ.β. Η διαφορά μεταξύ του τελευταίου και του επιτοκίου οριακής χρηματοδότησης θα παραμείνει αμετάβλητη στις 25 μονάδες βάσης.
Γιατί έγινε αυτό
Από τότε που η ΕΚΤ ξεκίνησε τις μαζικές αγορές ομολόγων το 2015, διαθέτοντας πλεονάζουσα ρευστότητα, τα επιτόκια οριακής χρηματοδότησης - μια έκτακτη διευκόλυνση μίας ημέρας - «παρακολουθούσαν» το επιτόκιο καταθέσεων. Αλλά εδώ και μήνες, το χαρτοφυλάκιο APP μειώνεται με μετρημένο και προβλέψιμο ρυθμό, καθώς το Ευρωσύστημα δεν επανεπενδύει πλέον τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων κατά τη λήξη τους.
Παράλληλα, στη διάρκεια του β΄ εξαμήνου του έτους, οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής στην ΕΚΤ -όπως έχουν επανειλημμένα δεσμευθεί- θα μειώσουν το μέγεθος του χαρτοφυλακίου PEPP κατά 7,5 δισ. ευρώ μηνιαίως κατά μέσο όρο. Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει να τερματίσει τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP στο τέλος του 2024.
Ο κύριος στόχος των φορέων χάραξης πολιτικής είναι να ελαχιστοποιήσουν τις διακυμάνσεις, με τη μείωση της διαφοράς μεταξύ των επιτοκίων με τα οποία οι τράπεζες μπορούν να δανειστούν από την ΕΚΤ και να αποθηκεύσουν χρήματα σε αυτήν, να περιορίζει το χάσμα που θα κινηθούν τα επιτόκια της αγοράς μίας ημέρας.
Φωτογραφία: @associatedpress
