Ροή
Τα ενισχυμένα φοροέσοδα του διαστήματος Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου «γέμισαν» τα ταμεία του ελληνικού δημοσίου, υπεραποδίδοντας μάλιστα έναντι του στόχου, σύμφωνα με το δελτίο Εκτέλεσης του Κρατικού προϋπολογισμού που έδωσε στη δημοσιότητα την Δευτέρα το ΥΠΕΘΟ. «Κλειδί» για την βελτιωμένη απόδοση αποτέλεσαν στο επίμαχο διάστημα η παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023 αντί για τον Δεκέμβριο του 2022, αλλά και η καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκε τμηματικά μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, καθώς και η καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.
Aντιστοίχως θετικές είναι οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας σε επίπεδο 9μήνου και σε ό,τι αφορά στα πρωτογενή αποτελέσματα με το πλεόνασμα να ξεπερνά τον στόχο πλησιάζοντας τα 6 δισ. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, τα φορολογικά έσοδα του Σεπτεμβρίου εμφανίζονται σε ήπια υποχώρηση, κυρίως λόγω του «διαχωρισμού» της είσπραξης του φόρου εισοδήματος σε τρεις διμηνιαίες δόσεις.
Επιπλέον, το ΥΠΕΘΟ επισημαίνει πως οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών σε αυτό το δελτίο εκτέλεσης προϋπολογισμού εμφανίζουν μία υστέρηση της τάξης των 1,119 δισ. ευρώ, κάτι που ωστόσο εξηγείται λόγω της υποεκτέλεσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κατά 1,626 δισ. ευρώ.
Πιο αναλυτικά, σε ό,τι αφορά στα έσοδα του 9μήνου, τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 44,982 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 3,156 δισ. ευρώ ή 7,5% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου αφορά στην προαναφερόμενη παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4,985 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 561 εκατ. ευρώ από τον στόχο των 4,424 δισ. ευρώ, μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ, κατά τον μήνα Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,700 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 900 εκατ. ευρώ από τον στόχο των 3,600 δισ. ευρώ.
Συνολικά, σύμφωνα με το ΥΠΕΘΟ, την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 48,277 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση κατά 4 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, παρά τα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ, καθώς και τη μη είσπραξη: α) του τιμήματος, ύψους 1,496 δισ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη και β) της τρίτης δόσης ύψους 1,718 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Σεπτέμβριο. Αντιθέτως, στις υπόλοιπες κατηγορίες εσόδων σημειώθηκε υπερεκτέλεση, που οφείλεται κυρίως στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του εννεάμηνου, καθώς και στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχαν προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2023.
Μειωμένες οι δαπάνες, ισχυρό πρωτογενές πλεόνασμα
Επιπλέον επισημαίνεται πως οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου 2023 ανήλθαν στα 48,677 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 2,300 δισ. ευρώ έναντι του στόχου στα 50,977 δισ. ευρώ, αν καιαυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 432 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων δαπανών τόκων κατά 2,096 δισ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη και αντίρροπες μεταβολές σε λοιπές κατηγορίες δαπανών.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1,181 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην υποεκτέλεση των επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1,342 δισ. ευρώ.
Ως αξιοσημείωτες πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 755 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass και της επέκτασης αυτού, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές καλύφθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 6,568 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση ύψους 1,119 δισ. ευρώ, λόγω της υποεκτέλεσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κατά 1,626 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 98 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece, τη δημιουργία δικτύου νοσηλευτών για τη λήψη δειγμάτων βιολογικού υλικού και τη νοσηλευτική βοήθεια στα ύποπτα κρούσματα κορωνοϊού κατ’ οίκον και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.
Όσον αφορά στο ισοζύγιο κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζεται έλλειμμα 400 εκατ. ευρώ που συνιστά υπεραπόδοση έναντι στόχου για έλλειμμα 2,704 δισ. ευρώ, που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 4,221 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Εντυπωσιακό ήταν και το πρωτογενές αποτέλεσμα της περιόδου που διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 5,984 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2,436 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 52 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.
Ήπια υποχώρηση εσόδων τον Σεπτέμβριο
Αντίθετη εικόνα, αν και αναμενόμενη, καταγράφηκε για τον μήνα Σεπτέμβριο καθώς τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5,144 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 189 εκατ. ευρώ ή 3,5% έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της πρόβλεψης, ότι το ποσό που αφορά την εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, θα εισπραχθεί σε 3 διμηνιαίες δόσεις, κατά τους μήνες Ιούλιο, Σεπτέμβριο και Νοέμβριο ενώ με τη νέα νομοθεσία ορίστηκε ότι η πληρωμή του φόρου θα γίνει σε 8 μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης τον Ιούλιο 2023.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 468 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 212 εκατ. ευρώ από τον στόχο των 679 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 348 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 89 εκατ. ευρώ από τον στόχο των 260 εκατ. ευρώ.
