Έσοδα από μισθώματα μεταξύ 36 εκατ. και 38 εκατ. ευρώ (από 33,4 εκατ.. ευρώ το 2024), λειτουργική κερδοφορία μεταξύ 22 εκατ. και 24 εκατ. (από 20,6 εκατ. ευρώ πέρυσι), καθώς και κεφάλαια από λειτουργικές δραστηριότητες μεταξύ 12,5 εκατ. και 14,5 εκατ. ευρώ (από 10,9 εκατ. ευρώ πέρυσι) εκτιμά για φέτος η διοίκηση της Noval Property, συνέπεια της ενεργητικής διαχείρισης του χαρτοφυλακίου ακινήτων της και των νέων αναπτύξεων που σταδιακά ολοκληρώνονται, όπως είπε στο πλαίσιο παρουσίασης της εταιρίας στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών ο διευθύνων σύμβουλός της, Μιχάλης Παναγής.
Ο επικεφαλής της Noval δήλωσε ικανοποιημένος από τις μισθώσεις της εταιρείας λέγοντας πως η μέση διάρκεια τους είναι τα 10,5 χρόνια, καθώς και από το γεγονός της αύξησης 14% των συνολικών εσόδων από μισθώματα πέρυσι η οποία προήλθε μόνον από την ενεργητική διαχείριση του χαρτοφυλακίου χωρίς την προσθήκη νέων ακινήτων. Οι βασικές κατηγορίες ακινήτων στις οποίες δραστηριοποιείται η Noval είναι τα γραφεία, τα εμπορικά κέντρα και τα logistics, έχοντας μια μέση απόδοση (yield) 7,3%, δίχως να αποκλείεται η δραστηριοποίηση σε νέες κατηγορίες όπως είναι οι φοιτητικές εστίες και τα εξυπηρετούμενα διαμερίσματα. Όπως ειπώθηκε επίσης το διάστημα αυτό εξετάζονται 10 project.
Η AEEAΠ (θυγατρική της Viohalco) μέσα στο 2025 πρόκειται να φέρει στην αγορά 25.000 τετραγωνικά μέτρα από έργα τα οποία θα ολοκληρώνονται σταδιακά έως το τέλος του έτους.
Σε αυτά τα projects συμπεριλαμβάνονται τα δύο κτήρια γραφείων στην περιοχή του Αμαρουσίου, στην οδό Χειμάρρας και τη Λεωφόρο Κηφισίας και το ακίνητο μικτής χρήσης (οικιστικό κατά 70%) στην Αρδηττού στο Μετς. «Τα έργα αυτά ολοκληρώνονται έως και το τελευταίο τρίμηνο του 2025, με μία συνολική ανάπτυξη 85 εκατ. ευρώ που θα έχει υλοποιηθεί στο πλαίσιο συνολικών επενδύσεων για φέτος από τη NOVAL ύψους 60 εκατ. ευρώ, προσθέτοντας επιπλέον 12% έσοδο σε σχέση με το 2024», ανέφερε χθες στο πλαίσιο της παρουσίασης της ΑΕΕΑΠ στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών ο διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης, κ. Μιχάλης Παναγής.
Τα έργα σε Χειμάρρας και πρώην Kodak
Όσον αφορά στο κτήριο της οδού Χειμάρρας, είναι κατά 100% μισθωμένο σε εταιρείες του ομίλου Viohalco, ο οποίος συνδέεται, ως γνωστόν μετοχικά με την εταιρεία. Στα νέα γραφεία της Κηφισίας (σ.σ. στο πρώην ακίνητο των ΕΛΠΕ), ένα απολύτως «πράσινο» κτίριο με ειδική περιβαλλοντική πιστοποίηση, η εταιρεία θα είναι έτοιμη σύντομα να ανακοινώσει την πρώτη, σημαντική μίσθωση.
Επιπλέον, έως το τέλος του 2025 θα ολοκληρωθεί και το 50% του project στο Μαρούσι για το κτιριακό συγκρότημα «The Grid» στο πρώην ακίνητο της Kodak, ένα έργο που υλοποιείται σε κοινοπραξία 50%- 50% με την επενδυτική Brooklane και θα μπει στην αγορά το 2026 με πρώτο μισθωτή στο ήμισυ συγκροτήματος την ΕΥ. Το γραφειακό συγκρότημα θα φέρει στην αγορά πιστοποιημένα «πράσινα» γραφεία 29.000 τ.μ. και η ΕΥ στο πρώτο μισό του 2026 θα αρχίσει να λειτουργεί εκεί τα νέα της γραφεία, ενώ είμαστε σε επαφές και για άλλες μισθώσεις. «Οι τελευταίες εκτιμήσεις είναι ότι το 2027 θα έχουν ολοκληρωθεί περίπου 25 έργα που είναι σε εξέλιξη στα βόρεια προάστια με επιφάνεια 240.000 τ.μ. στα γραφεία, εκ των οποίων εμείς φέρνουμε τα 40.000 τ.μ..», ανέφερε ο κ. Παναγής.
Η ανάπλαση στην οδό Πειραιώς και ο στόχος για 1 δισ. ευρώ
Όσον αφορά τα μελλοντικά έργα, η εταιρεία διατηρεί τον στόχο για μία αξία χαρτοφυλακίου έως το 2030 κοντά στο 1 δισ. ευρώ από μια εύλογη αξία στο έλος του 2024 στα 648,3 εκατ. ευρώ και εξετάζει αυτή την στιγμή πάνω από 10 επενδυτικές ευκαιρίες, όπως ανέφερε η διοίκηση, για νέα projects. «Υπάρχει μία τάση στην αγορά να κινούνται οι εταιρείες προς την κατεύθυνση της μικτής χρήσης, με ένα κομμάτι να αφορά και κατοικίες όπως είναι και η επένδυση της NOVAL στην Αρδηττού», σχολίασε ο κ. Δημήτρης Παναγή, CFO της εταιρείας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το επενδυτικό πλάνο για φέτος θα είναι κοντά στα 30- 35 εκατ. ευρώ για τα υφιστάμενα έργα υπό ανάπτυξη, ενώ συμπεριλαμβανομένου και του The Grid το αντίστοιχο νούμερο ανεβαίνει κοντά στα 60 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον «μπροστά μας έχουμε το μεγάλο στοίχημα του πρώην βιομηχανικού ακινήτου στην οδό Πειραιώς για το οποίο είμαστε ακόμη σε αναμονή του Προεδρικού Διατάγματος», ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος. «Δε γνωρίζουμε ακόμη το χρονοδιάγραμμα γιατί τα πάντα θα εξαρτηθούν από το χρόνο ωρίμανσης. Το εκτιμώμενο χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή είναι προς το 2028- 2029 με χρήσεις γραφείων, εμπορικές, φιλοξενίας, κατοικία, πολιτισμού κ.α.- σε ένα χρόνο θα είμαστε σε θέση να συγκεκριμενοποιήσουμε τις χρήσεις και το masterplan. Το κομμάτι των αστικών αναπλάσεων μας ενδιαφέρει ευρύτερα, σε περιοχές όπου έχουμε ήδη προχωρήσει σε αξιοποιήσεις», σημείωσε.
Τα ετησιοποιημένα έσοδα, η απόδοση και οι μισθωτές
Τα ετησιοποιημένα έσοδα της εταιρείας ανέρχονται αυτή την στιγμή στα 34,4 εκατ. ευρώ και όπως ανέφερε η διοίκηση, η Noval έχει εξασφαλίσει ετήσια αύξηση στα έσοδα μισθώσεων κατά 14%. Η αύξηση έχει επιτευχθεί σε συνέχεια της στρατηγικής, ενεργητικής διαχείρισης της εταιρείας, χωρίς να έχουν προστεθεί νέα ακίνητα δεδομένου του «επαρκώς ισορροπημένου και διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου με βασικές κατηγορίες επενδύσεων, τα γραφεία, τα εμπορικά κέντρα και τα logistics – χωρίς να αποκλείονται και κινήσεις σε άλλους κλάδους- αποφέροντας συνολική απόδοση 7,3%. Το 22% του χαρτοφυλακίου αφορά προς αξιοποίηση ακίνητα, με το κομμάτι της ανάπτυξης να μειώνεται το επόμενο διάστημα όσο παραδίδονται ακίνητα στους μισθωτές. Το μεγαλύτερο μέρος του χαρτοφυλακίου αφορά τα εμπορικά σε ποσοστό 30% με συνολική αξία 200 εκατ. ευρώ, γραφεία κοντά στο 25% κ.λπ.., ενώ όσον αφορά τους μισθωτές, το 16% αφορά την Ηousemarket, 13% θυγατρικές του ομίλου Viohalco, ένα 10% τη Zeus International με το ξενοδοχείο Wyndham Grand στην πλατεία Καραϊσκάκη κ.ο.κ.. Το ενδιαφέρον για την εταιρεία ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με την κατοικία εστιάζει σε διαμερίσματα προς μίσθωση, φοιτητικά, εξυπηρετούμενα προς εξασφάλιση σταθερών εσόδων.
Ο κ. Παναγής έφερε ως επιτυχές παράδειγμα ενεργητικής διαχείρισης το River West που είχε αύξηση 10% σε επισκεψιμότητα με 6 εκατ. επισκέπτες το 2024 και διψήφια αύξηση στον τζίρο των καταστημάτων 15%. «Στο River West έχουμε ανάπτυξη κυρίως με την ενεργητική διαχείριση των υπαρχόντων μισθώσεων. Είχαμε ξεκινήσει από 17 ευρώ ανά τ.μ. την προηγούμενη δεκαετία και έχουμε φτάσει στις νέες συμφωνίες μια τιμή ενοικίου ακόμη και στα 90 ευρώ ανά τ.μ., ενώ σχεδιάζεται και κτιριακή αναβάθμιση σύντομα, μέσα στο 2026».
Αντίστοιχα για το εμπορικό κέντρο Mare West έξω από την Κόρινθο, με μια επισκεψιμότητα 2,5 εκατ., το πλάνο περιλαμβάνει περαιτέρω ανάπτυξη στην περιοχή. «Στο Μare West υπάρχει περιθώριο επέκτασης γιατί υπάρχει ο χώρος αλλά και το ενδιαφέρον από μισθωτές για την περιοχή».
Πώς κινείται η αγορά
Σχολιάζοντας την πορεία της αγοράς ακινήτων, η διοίκηση της ΑΕΕΑΠ σημείωσε ότι καταγράφεται ισχυρή ζήτηση σε ό,τι έχει να κάνει με τα «πράσινα» κτήρια, τάση την οποία ακολουθεί και η NOVAL, η οποία, όπως αναφέρθηκε, δεν επηρεάζεται από τις εξελίξεις με το Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) σε ό,τι έχει να κάνει με το κομμάτι της ανάπτυξης. Με την ολοκλήρωση των εν εξελίξει έργων στο τέλος του 2025, τα «πράσινα» ακίνητα ως ποσοστό επί των ακινήτων εισοδήματος του ομίλου θα φτάσουν το 45% και ειδικά στα γραφεία το αντίστοιχο ποσοστό θα φτάσει το 80%. Αντίστοιχα, οι τιμές στο «πράσινο» συγκρότημα The Orbit των Αμπελοκήπων φτάνουν στις μισθώσεις ακόμη και πάνω από 30 ευρώ ανά τ.μ.. «Για την αγορά των γραφείων και τα 40.000 τ.μ. που φέρνουμε εμείς στην αγορά μέχρι και το 2026 θεωρούμε ότι θα υπάρχει σημαντική ζήτηση. Επίσης θεωρούμε ότι γενικότερα οι συνθήκες στην αγορά γραφείων θα εξελίσσονται και υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση με βάση το κτιριακό απόθεμα της Αττικής που είναι γερασμένο», αναφέρθηκε.
Η διοίκηση της Noval εκτιμά ότι μέχρι το 2027 θα έχουν ολοκληρωθεί στα Βόρεια Προάστια (κυρίως στο Μαρούσι) 25 νέα έργα που θα δώσουν στην αγορά 240 χιλ. τ.μ. σύγχρονων γραφειακών χώρων εκ των οποίων τα 40 χιλ. θα είναι δικά της. Προβληματισμένη εμφανίστηκε αναφορικά με την επιβάρυνση που θα έχει η κυκλοφορία στην προαναφερόμενη περιοχή, λόγω του μεγαλύτερου αριθμού εργαζομένων που θα μετακινούνται. Επίσης, θεωρεί ότι εφόσον οι συνθήκες στην Ελλάδα και διεθνώς δεν επηρεαστούν από εξωγενείς έκτακτους παράγοντες η ζήτηση για βιοκλιματικά γραφεία θα συνεχιστεί και ήδη τα μισθώματα για αυτά έχουν διαμορφωθεί πάνω από τα 30 ευρώ ανά τ.μ. και στις σύγχρονες αποθήκες πάνω από 5,5 ευρώ ανά τ.μ.
