Ροή
Επιτοκιακά έσοδα άνω των 8 δισ. ευρώ (8.206,7 εκατ.) απέφεραν στις τράπεζες τα υψηλά επιτόκια της ΕΚΤ το 2023, εκτινάσσοντας την κερδοφορία τους σε επίπεδα υψηλότερα των 4 δισ. ευρώ (4.291,9 εκατ.). Τα καθαρά κέρδη των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, αλλά και τα κέρδη που παρουσίασε η Optima bank και η Attica Bank η οποία επέστρεψε σε λειτουργική κερδοφορία, ανήλθαν πέρυσι σε περίπου 4,3 δισ. ευρώ, με καταλυτική τη συμβολή της μεγάλης αύξησης των εσόδων από τόκους.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της χρήσης 2023, τα καθαρά κέρδη που παρουσίασαν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες ανήλθαν σε 1,550 δισ. ευρώ για τη Eurobank, 1,2 δισ. ευρώ για την Εθνική Τράπεζα, 800 εκατ. ευρώ για την Τράπεζα Πειραιώς και 611,3 εκατ. ευρώ για την Alpha Bank, ενώ από τις μη συστημικές τράπεζες ανακοινώσεις αποτελεσμάτων υπήρξαν από την Optima bank, η οποία είχε καθαρά κέρδη 103 εκατ. ευρώ και από την Attica Bank, η οποία παρουσίασε για πρώτη φορά κέρδη, ύψους 27,6 εκατ. ευρώ.
Στα κέρδη αυτά, η συμβολή των επιτοκιακών εσόδων ήταν 2,174 δισ. ευρώ για τη Eurobank, 2,160 δισ. ευρώ για την Εθνική Τράπεζα, 2,003 δισ. για την Τράπεζα Πειραιώς, 1,653 δισ. για την Alpha Bank, 142 εκατ. ευρώ για την Optima bank και 74,2 εκατ. ευρώ για την Attica Bank.
Για τη Eurobank, τα καθαρά έσοδα από τόκους αυξήθηκαν κατά 46,9% έναντι του 2022 και διαμορφώθηκαν σε 2,174 δισ. ευρώ, λόγω κυρίως των εσόδων από χορηγήσεις, ομόλογα, παράγωγα προϊόντα και των δραστηριοτήτων στο εξωτερικό. Το καθαρό περιθώριο επιτοκίου ενισχύθηκε σε ετήσια βάση κατά 84 μονάδες βάσης και ανήλθε σε 2,75% (2,9% στο δ΄ τρίμηνο). Η πρόβλεψη της Eurobank είναι για επιτοκιακά έσοδα 2,3 δισ. ευρώ το 2024 και 2,4 δισ. ευρώ μέχρι τέλος του 2026.
Για την Εθνική Τράπεζα, η δυναμική των καθαρών εσόδων από τόκους διατηρήθηκε στο δ’ τρίμηνο 2023 (+6% σε τριμηνιαία βάση), αποτυπώνοντας την ανατιμολόγηση των δανείων λόγω των αυξήσεων του βασικού επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), απορροφώντας το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης. Ως αποτέλεσμα, το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο παρέμεινε σε ανοδική τροχιά, σημειώνοντας αύξηση κατά 15 μ.β. σε τριμηνιαία βάση και προσεγγίζοντας τις 337 μ.β. το δ΄ τρίμηνο 2023.
Για την Τράπεζα Πειραιώς, τα καθαρά έσοδα από τόκους διαμορφώθηκαν σε 537 εκατ. ευρώ το δ΄ τρίμηνο 2023, αυξημένα κατά 1% σε τριμηνιαία βάση και 25% σε ετήσια, συνεχίζοντας τη θετική τους τάση, υποστηριζόμενα από τα υψηλότερα επιτόκια στα χαρτοφυλάκια δανείων και ομολόγων, τα οποία αντιστάθμισαν το υψηλότερο κόστος καταθέσεων. Το 2023, τα καθαρά έσοδα από τόκους ανήλθαν σε 2,003 δισ., αυξημένα κατά 48% σε ετήσια βάση. Συνολικά, ο δείκτης καθαρού περιθωρίου επιτοκίου διαμορφώθηκε στο υψηλό επίπεδο του 2,77% το δ΄ τρίμηνο 2023, σε σύγκριση με 2,72% το προηγούμενο τρίμηνο και 2,21% ένα χρόνο πριν, ενώ διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο σε 2,69% το 2023.
Για την Alpha Bank, το καθαρό έσοδο τόκων αυξήθηκε κατά 1% σε τριμηνιαία βάση και 41% σε ετήσια βάση, ως αποτέλεσμα των υψηλότερων επιτοκίων και της ενίσχυσης των εσόδων από το χαρτοφυλάκιο ομολόγων. Τα καθαρά έσοδα τόκων δ΄ τριμήνου 2023 ανήλθαν σε 438,7 εκατ. Η επίδοση του τριμήνου επηρεάστηκε θετικά από την αύξηση των επιτοκίων, των υπολοίπων δανείων καθώς και από τη συνεισφορά των εσόδων από χρεόγραφα, τα οποία αντιστάθμισαν την αύξηση του κόστους των καταθέσεων καθώς και το αυξημένο κόστος χρηματοδότησης από την ΕΚΤ. Αντίστοιχη ήταν η επίδοση σε ετήσια βάση, με το καθαρό έσοδο τόκων να σημειώνει αύξηση κατά 41%, παρά το υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης ως αποτέλεσμα του κόστους έκδοσης ομολόγων(MREL). Η Διοίκηση της Alpha Bank προέβλεψε ότι το 2026 τα καθαρά έσοδα από τόκους θα είναι 5% υψηλότερα από τα επίπεδα του 2023. Ενισχυτικά σε αυτή την κατεύθυνση θα λειτουργήσουν: η αναμενόμενη αύξηση του δανειακού χαρτοφυλακίου, η ανατίμηση του χαρτοφυλακίου αξιογράφων, κυρίως χάρη στην ωρίμανση ομολογιών ύψους 4,5 δισ. ευρώ το 2024-2026, με τα κεφάλαια να επανεπενδύονται σε αξιόγραφα υψηλότερης απόδοσης, η μείωση του κόστους χρηματοδότησης που θα προκύψει από τη μείωση των επιτοκίων που αναμένεται από το β΄ εξάμηνο του 2024 και τα έσοδα που θα προκύψουν χάρη στη θέση που έλαβε από νωρίς η Τράπεζα σε παράγωγα για να αντισταθμίσει το κόστος από τη μείωση των επιτοκίων.
Για την Optima bank, τα καθαρά έσοδα από τόκους αυξήθηκαν κατά 134% φτάνοντας στα 142 εκατ. λόγω αύξησης των καθαρών δανείων κατά 45%, αύξησης των διαθεσίμων και των χρεογράφων του χαρτοφυλακίου και συγκρατημένης αύξησης του κόστους καταθέσεων. Το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο διαμορφώθηκε σε 4,39%, αυξημένο σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022 όπου είχε διαμορφωθεί σε 2,57%. Σε επίπεδο δ΄ τριμήνου 2023, το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο διαμορφώθηκε σε 4,58%.
Τα καθαρά επαναλαμβανόμενα έσοδα από τόκους ύψους 74,2 εκατ. ευρώ για την Attica Bank εμφάνισαν σημαντική αύξηση κατά 82,6% έναντι του 2022, συνεχίζοντας τη θετική τάση των προηγούμενων τριμήνων του 2023. Στο τελευταίο τρίμηνο του 2023 τα καθαρά έσοδα τόκων ανήλθαν σε 22,4 εκατ. ευρώ και το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο διαμορφώθηκε σε 2,44% (1,83% το α΄ τρίμηνο, 2,17% και 2,22% το β΄ και γ΄ τρίμηνο).
