Ροή
Ένα μεγάλο «πλέγμα» υποδομών που αθροιστικά προσεγγίζουν ή ξεπερνούν τα 13 -14 δισ. ευρώ (αρχικοί προϋπολογισμοί, εκτιμήσεις για αξία συμβάσεων ή συναλλαγών κ.α.) φαίνεται, είτε άμεσα είτε υπό μία… ευρεία οπτική, να «μπλέκουν» με τις εκλογές, ή έστω να επηρεάζονται από τον εκλογικό κύκλο που πλέον επίσημα καθορίστηκε από τον Πρωθυπουργό. Πρόκειται για μεγάλα έργα (οδικά, σιδηροδρομικά, κτηριακά, ΣΔΙΤ, Παραχωρήσεις, απορρίμματα κ.α.), διάφορες διαγωνιστικές φάσεις και διαδικασίες, συναλλαγές και συμβάσεις και βέβαια, εμβληματικές αποκρατικοποιήσεις.
Με projects όπως της νέας 25ετούς σύμβασης της Αττικής Οδού (εκτιμήσεις, ή έστω προσδοκίες, για τιμήματα πέριξ των 2 δισ. ευρώ), του IPO του ΔΑΑ στο ΧΑ (το ΤΑΙΠΕΔ ευελπιστεί για συναλλαγή 800 εκατ. με 1 δισ. ευρώ), την ολοκλήρωση της συναλλαγής για την Εγνατία Οδό (1,5 δισ. ευρώ), τα σιδηροδρομικά projects των 4,5 δισ. ευρώ ή τα ΣΔΙΤ του ΟΣΕ (1,5 δισ.), οδικά έργα (ΒΟΑΚ των 1,5 δισ. ευρώ κ.α.), μονάδες αποβλήτων (1 δισ. ευρώ) κ.α. να αποτελούν τέτοιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Οι οποίες, υπό μία έννοια, επηρεάζονται ή ενδέχεται να επηρεαστούν από την είσοδο της χώρας στην τελική ευθεία για τις «κάλπες».
Οι εκλογές και η ωρίμανση διαγωνισμών – έργων
Αυτά τα έργα, αυτοί οι διαγωνισμοί, όπως και πολλά ακόμα projects, μικρότερου ή μεγαλύτερου μεγέθους, «πέφτουν πάνω» στον εκλογικό κύκλο καθώς σημαντικές διαγωνιστικές φάσεις και διαδικασίες είχαν προγραμματιστεί να γίνουν, ή εκτιμάται ότι θα ωρίμαζαν, από τις επόμενες ημέρες έως και το τέλος του πρώτου 6μήνου 2023. Με δεδομένο ότι οι πρώτες «κάλπες θα στηθούν» στις 21 Μαΐου και οι δεύτερες έως αρχές Ιουλίου, προκύπτουν ερωτηματικά για το κατά πόσο οι διαγωνιστικές διαδικασίες, ακόμα και οι πολύ προχωρημένες (από κλείσιμο συναλλαγής έως και υπογραφή σύμβασης) θα προχωρήσουν απρόσκοπτα το προσεχές δίμηνο (ο Μάρτιος έτσι κι αλλιώς ολοκληρώνεται σε λίγες ημέρες) ή θα μεταφερθούν, όπως εκτιμάται ότι θα συμβεί για τις περισσότερες, για μετά τις εκλογές, δηλαδή το καλοκαίρι ή αργότερα (π.χ. Φθινόπωρο). Άλλωστε, ήδη, εδώ και μερικές εβδομάδες ή και μήνες, στην πορεία προς τις εκλογές είχε καταγραφεί πλήθος παρατάσεων σε μεγάλους ή μικρότερους διαγωνισμούς. Κατά πόσο οι διαδικασίες που «ωριμάζουν» τέλη Μαρτίου με μέσα Μαΐου προχωρήσουν κανονικά ή πάνε για μετά τις εκλογές, προφανώς θα φανεί άμεσα.
Αποκρατικοποιήσεις και διαγωνισμοί
Ήδη, η περίπτωση της περαιτέρω αποκρατικοποίησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών μέσω και του Χρηματιστηρίου, αν και προχωρημένη σε έναν σημαντικό βαθμό, έχει «παγώσει» λόγω των εκλογών. Προφανώς, ούτε οι προσφορές για την Αττική Οδό μπορούν να δοθούν στις 29 Μαΐου, δηλαδή 8 ημέρες μετά την «πρώτη κάλπη». Έτσι κι αλλιώς βέβαια, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν και άλλα θέματα με τον διαγωνισμό, δηλαδή «πως θα κάτσει η μπίλια» με τη συμμετοχή της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (με ΑΒΑΞ και Ardian, αν και ακούγονται διάφορα για την παραμονή ή όχι των Γάλλων) ή της Intrakat σε άλλη κοινοπραξία (της πορτογαλικής Brisa ή άλλου fund). Ωστόσο, εν όψει και των εκλογών η διαδικασία λογικά μεταφέρεται. Αλλά, όπως έχει από καιρό αναδείξει το insider.gr, με το θέμα των διοδίων «ανοιχτό» (και κάποιων ακόμα εκκρεμοτήτων ίσως) δύσκολα θα ολοκληρωθεί η συναλλαγή για την Εγνατία Οδό άμεσα και, όπως έχουμε αναφέρει, πάει για το β’ εξάμηνο. Βέβαια, θεωρητικά και άλλες ιδιωτικοποιήσεις (ακίνητα, ενέργεια, μαρίνες κ.α.) ίσως μεταφερθούν χρονικά αλλά δεν είναι του ιδίου μεγέθους διαγωνισμοί ή συναλλαγές όπως οι παραπάνω τρεις.
Την ίδια ώρα, υπάρχει πλήθος διαγωνισμών και συμβάσεων που θεωρητικά ή πρακτικά θα «ωρίμαζαν» από… αύριο – μεθαύριο έως τις εκλογές. Στην αγορά περιμένουν εξελίξεις για την οδική παραχώρηση του ΒΟΑΚ, για το αν θα γίνουν κανονικά οι προσφορές για το οδικό έργο Ιωάννινα – Κακκαβιά (310 εκατ. ευρώ) ή τελικά, πέραν των προσφυγών, θα έχουμε «μπλέξιμο» και λόγω εκλογών, πώς θα πάνε οι διαδικασίες για κτηριακά ΣΔΙΤ εκατοντάδων εκατ. ευρώ συνολικά (από τη ΧΡΩΠΕΙ έως τα δικαστικά μέγαρα και τις φοιτητικές κατοικίες) κ.α.
Την ίδια ώρα, σε αναμονή βρίσκονται μεγάλα σιδηροδρομικά projects. Λόγω και του δυστυχήματος στα Τέμπη έχουν πέσει οι ρυθμοί σε 6 διαγωνισμούς ύψους 4,5 δισ. ευρώ της ΕΡΓΟΣΕ (με ανταγωνιστικό διάλογο, θα συνδέσουν λιμάνια της χώρας με το δίκτυο). Κανονικά, θα έπρεπε ήδη να έχουν προχωρήσει αρκετά οι διαδικασίες, ωστόσο, έχουν καταγραφεί καθυστερήσεις. Επιπρόσθετα, υπάρχει μια ακόμα ιδιομορφία. Η ΑΚΤΩΡ (ΕΛΛΑΚΤΩΡ) συμμετείχε σε αυτούς τους διαγωνισμούς με τη Μυτιληναίος, ενώ η Intrakat με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Οπότε, ίσως προκύψει και θέμα ανταγωνισμού. Αλλά και για κάποια ΣΔΙΤ του ΟΣΕ (κοντά 1,3 δισ. ευρώ) η αγορά αναμένει εξελίξεις εν μέσω «εκλογικής ευθείας».
Αλλά και στον τομέα αποβλήτων, ως γνωστόν, από καιρό έχουν «παγώσει» διαγωνιστικές διαδικασίες για έργα περίπου 700 εκατ. ευρώ στην Αττική (ΣΔΙΤ και δημόσια) και λόγω, από πέρυσι, των επικείμενων εκλογών (βουλευτικές και για αυτοδιοίκηση) καθώς πολλά ακούγονταν (και) για αντιδράσεις σε σχέση με τις χωροθετήσεις. Βέβαια, στα projects αυτά, όπως έχουμε από πέρυσι αναδείξει, συμμετέχουν οι Ελλάκτωρ (ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις) – Ηλέκτωρ, η κοινοπραξία Motor Oil – ΑΒΑΞ – Thalis, το σχήμα ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή – ΤΙΤΑΝ, οι Μυτιληναίος – Μεσόγειος και η Intrakat (μόνη ή με Watt κ.α.). Οι ισορροπίες στους ισχυρούς του κλάδου (όχι μόνο λόγω του deal Intrakat – Ελλάκτωρ για την ΑΚΤΩΡ, αλλά και επειδή η Motor Oil κατέχει το 30% της Ελλάκτωρ, μητρικής της Ηλέκτωρ, αλλά και έχει αποκτήσει τη Thalis, άρα συμμετέχει σε δύο διεκδικητές) προφανώς επηρεάζουν τις διαδικασίες.
Επίσης, τελευταία, υπήρξαν και μεταθέσεις ημερομηνιών σε μεγάλα έργα για κατασκευή μονάδας αποβλήτων στη Β. Ελλάδα (242 εκατ. ευρώ), δίχως να σημαίνει ότι δεν θα δοθούν προσφορές, ενώ και άλλα projects (π.χ. φράγμα Χαβρία) έχουν μεταφερθεί για Απρίλιο ή και Μάιο. Τι από όλα αυτά (υπάρχουν και άλλες φάσεις – στάδια διαγωνισμών που «τρέχουν», όπως ΣΔΙΤ φράγματα κ.α.) γίνουν κανονικά από αύριο έως τις εκλογές και τι θα μεταφερθεί, θα φανεί στο προσεχές διάστημα.
Οι υπογραφές συμβάσεων
Να σημειωθεί, επίσης, ότι εδώ και καιρό αναμένεται η υπογραφή συμβάσεων σε μεγάλα οδικά έργα και ουδείς γνωρίζει αν αυτές «πέσουν» άμεσα ή θα «κολλήσουν» λόγω εκλογών. Όπως έχει αναδείξει το insider.gr, εκκρεμεί η υπογραφή σύμβασης για την επέκταση της Λ. Κύμης (ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ, Intrakat, 350 εκατ. ευρώ) για την οποία όμως είχαν υποβληθεί και προσφυγές στο ΣτΕ, για το οδικό ΣΔΙΤ «Καλαμάτα – Ριζόμυλος – Πύλος – Μεθώνη» (ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat, ύψους 300 εκατ. ευρώ) αλλά και για το ΣΔΙΤ «κομμάτι» του ΒΟΑΚ 290 εκατ. ευρώ, (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Intrakat). Ήδη, πάντως, έχουν υπογραφεί το FlyOver Θεσσαλονίκης (360 εκατ. ευρώ με ΑΒΑΞ, Μυτιληναίο), το δημόσιο τμήμα του ΒΟΑΚ (169 εκατ., ΑΚΤΩΡ), το Μπράλος – Άμφισσα (260 εκατ. ευρώ, ΑΒΑΞ) αλλά και το οδικό έργο Παράκαμψη Χαλκίδας – Ψαχνών (210 εκατ. ευρώ, Μυτιληναίος), όπως προ μερικών εβδομάδων αποκάλυψε η στήλη BackStory.
Το ευρύτερο περιβάλλον
Πάντως, για να είμαστε… δίκαιοι απέναντι στις εκλογές αλλά και πιο ακριβείς, πέραν των εκλογικών εξελίξεων υπήρχαν και άλλες παράμετροι που επηρέασαν τον κλάδο των υποδομών, άρα και έργα, συμβάσεις, συναλλαγές, διαγωνισμούς και ιδιωτικοποιήσεις. Στον κλάδο, μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, λογικό ήταν να αλλάξουν οι προτεραιότητες ενώ άλλαξε και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών. Εχει περάσει ένας μήνας από το τραγικό δυστύχημα και ακόμα, επί της ουσίας, δεν έχει επανεκκινήσει κανονικά ο σιδηρόδρομος.
Επίσης, «τρέχουν» παράλληλα και μαζικά πολλοί διαγωνισμοί, σε διάφορα στάδια και πεδία (δημόσιοι, ΣΔΙΤ/Παραχωρήσεις, ιδιωτικά projects όπως το Ελληνικό και άλλα) κι ενώ ήδη οι ισχυροί όμιλοι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ (ΑΚΤΩΡ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις), ΑΒΑΞ, INTRAKAT, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ έχουν υπογράψει πλήθος έργων – επενδύσεων που προωθούν και ωριμάζουν. Αυτά τα projects απαιτούν τεχνική και χρηματοοικονομική υποστήριξη, κατά συνέπεια, δεν είναι εύκολη η περαιτέρω διασπορά δυνάμεων.
Επιπρόσθετα, για κάποιες περιπτώσεις έργων – διαγωνισμών έχει «βαρύνει» το χρηματοοικονομικό σκέλος (άνοδος επιτοκίων, κόστους υλικών που επηρεάζει ιδίως κτηριακά ΣΔΙΤ αλλά και άλλα έργα κ.λπ..), ενώ τελευταία στον κλάδο των κατασκευών κυριάρχησε και το θέμα της πώλησης της ΑΚΤΩΡ (αρχικά με επαφές Ελλάκτωρ και Κούτρα – Wade Adams) που φαίνεται να καταλήγει στην Intrakat, ανατρέποντας ισορροπίες, δεδομένα, διαγωνισμούς και κοινοπραξίες. Κατά συνέπεια, όλοι οι εμπλεκόμενοι, όχι μόνο οι δύο πλευρές ΕΛΛΑΚΤΩΡ – Intrakat, αλλά και ο ανταγωνισμός, όπως και οι αρμόδιες αρχές (υπ. Υποδομών κ.λπ.) που θέλουν «καθαρό τοπίο».
Ωστόσο, πέραν αυτού του σημαντικού «πλέγματος» παραμέτρων, ο παράγοντας «εκλογές» αναμφίβολα επηρεάζει διαδικασίες και μεγάλους διαγωνισμούς.
