Tο σχέδιο των 28 σημείων από τις ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, βασίστηκε σε έγγραφο Ρώσου που υπεβλήθη στην κυβέρνηση Τραμπ τον Οκτώβριο, όπως αποκαλύπτουν τρεις πηγές του Reuters. Ειδικότερα, οι Ρώσοι κοινοποίησαν το έγγραφο, που περιέγραφε τους όρους της Μόσχας σε ανώτερους Αμερικανούς αξιωματούχους στα μέσα Οκτωβρίου, μετά από συνάντηση μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον.
Το ρωσικό non paper περιείχε τις πάγιες θέσεις της Μόσχας εδώ και 3,5 χρόνια όσον αφορά το Ουκρανικό, συμπεριλαμβάνοντας μεταξύ άλλων παραχωρήσεις εδαφών ειδικά προς Ανατολάς, μία απαίτηση που συναντά τη σθεναρή αντίσταση του Κιέβου. «Με την ελπίδα να οριστικοποιηθεί το Σχέδιο Ειρήνης, έδωσα εντολή στον Ειδικό Απεσταλμένο μου, Στιβ Γουίτκοφ, να συναντηθεί με τον Πρόεδρο Πούτιν στη Μόσχα και, ταυτόχρονα, ο Υπουργός Στρατού Νταν Ντρίσκολ θα συναντηθεί με τους Ουκρανούς», ανέφερε ο Τραμπ.
Δεν είναι σαφές γιατί και πώς η κυβέρνηση Τραμπ κατέληξε να βασιστεί στο ρωσικό έγγραφο για τη διαμόρφωση του δικού της ειρηνευτικού σχεδίου. Ορισμένοι ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ που το εξέτασαν, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, πίστευαν ότι οι απαιτήσεις που υπέβαλε η Μόσχα πιθανότατα θα απορριφθούν κατηγορηματικά από τους Ουκρανού.
Μετά την υποβολή του εγγράφου, ο Ρούμπιο είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, κατά τη διάρκεια της οποίας συζητήθηκε το έγγραφο, ανέφεραν οι πηγές. Ο Ρούμπιο παραδέχτηκε ότι έλαβε «πολυάριθμα γραπτά ανεπίσημα έγγραφα και πράγματα αντίστοιχης φύσεως», χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Οι ΗΠΑ έχουν ασκήσει πιέσεις στην Ουκρανία, παρ' όλα αυτά, προειδοποιώντας ότι θα μπορούσαν να περιορίσουν τη στρατιωτική τους βοήθεια, εάν το Κίεβο δεν υπογράψει. Το σχέδιο συντάχθηκε τουλάχιστον εν μέρει κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης μεταξύ του γαμπρού του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, του ειδικού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ και του Κίριλ Ντμίτριεφ, επικεφαλής ενός από τα κρατικά επενδυτικά ταμεία της Ρωσίας, στο Μαϊάμι τον περασμένο μήνα.
Η πρόταση των ΗΠΑ, η οποία αιφνιδίασε αξιωματούχους στην Ουάσινγκτον και την Ευρώπη, πυροδότησε έναν διπλωματικό μαραθώνιο σε τρεις ηπείρους. Το αρχικό σχέδιο έχει αλλάξει δραματικά από τότε: Εννέα από τα αρχικά 28 σημεία έχουν περικοπεί μετά από συνομιλίες μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας. Ο Ρούμπιο, αφαίρεσε και τροποποίησε ορισμένους από τους πιο φιλορωσικούς όρους του peace deal στη Γενεύη στη G20.
- ΓΓ του ΝΑΤΟ για Ουκρανία: Χρειάζονται περαιτέρω διαπραγματεύσεις και επεξεργασία του σχεδίου των ΗΠΑ
Συνομιλία-φωτιά Γουίτκοφ με Κρεμλίνο: Τι συμβούλεψε τους Ρώσους
Παράλληλα, μετά την ολοκλήρωση της ειρηνευτικής συμφωνίας στη Γάζα, ο απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με έναν ανώτερο αξιωματούχο του Κρεμλίνου για να προτείνει να συνεργασία σε ένα παρόμοιο σχέδιο για την Ουκρανία σύμφωνα με το Bloomberg, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να παρουσίαζε το σχέδιο στον Ντόναλντ Τραμπ.
Σε τηλεφωνική επικοινωνία στις 14 Οκτωβρίου που διήρκεσε λίγο περισσότερο από πέντε λεπτά, ο Γουίτκοφ συμβούλεψε τον Γιούρι Ουσάκοφ, κορυφαίο βοηθό του Πούτιν για θέματα εξωτερικής πολιτικής, για το πώς ο Ρώσος ηγέτης θα έπρεπε να θίξει το ζήτημα στον Τραμπ. Οι οδηγίες του περιλάμβαναν προτάσεις για τον προγραμματισμό μιας τηλεφωνικής συνομιλίας Τραμπ-Πούτιν πριν από την επίσκεψη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο και τη χρήση της συμφωνίας για τη Γάζα ως τρόπο προσέγγισης.
«Κατασκευάσαμε ένα σχέδιο Τραμπ 20 σημείων που αφορά την ειρήνη και σκέφτομαι ότι ίσως κάνουμε το ίδιο και με εσάς», τόνισε ο Γουίτκοφ στον Ουσάκοφ, σύμφωνα με μια ηχογράφηση της συνομιλίας που βρέθηκε στην κατοχή του Bloomberg. Ερωτηθείς για την προσέγγιση του Γουίτκοφ, ο Τραμπ επεσήμανε ότι δεν είχε μάθει για την κλήση, αλλά ότι άκουσε ότι ήταν μια «τυπική διαπραγμάτευση».
«Πρέπει να το πουλήσει το σχέδιο στην Ουκρανία και στη Ρωσία. Αυτό κάνει ένας διαπραγματευτής», υπογράμμισε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους την Τρίτη. «Πρέπει να πεις, κοιτάξτε, το θέλουν αυτό, πρέπει να τους πείσεις γι' αυτό. Φαντάζομαι ότι λέει το ίδιο πράγμα στην Ουκρανία, επειδή κάθε μέρος πρέπει να δίνει και να παίρνει» έσπευσε να συμπληρώσει.
Η συνομιλία για πρώτη φορά προσφέρει άμεση εικόνα για τις πρόσφατες τακτικές του Γουίτκοφ για τη διαπραγμάτευση με τη Μόσχα με την ειρηνευτική πρόταση των 28 σημείων να φαίνεται πως είχε και ρωσική ανάμειξη ενώ η Ουάσιγκτον πίεσε το Κίεβο να αποδεχτεί ως βάση μιας συμφωνίας. Ο Πούτιν τόνισε ότι πιστεύει ότι το αμερικανικό σχέδιο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πυρήνας για μια ειρηνευτική διευθέτηση.
Τη στιγμή της τηλεφωνικής συνομιλίας Γουίτκοφ-Ουσάκοφ, ο Τραμπ απολάμβανε την επιτυχία της προσπάθειάς του να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα. Την προηγούμενη μέρα, είχε γίνει ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που απευθύνθηκε στην ισραηλινή Κνεσέτ από το 2008, αφού εξασφάλισε την απελευθέρωση των τελευταίων 20 ζωντανών ομήρων που κρατούσε η Χαμάς.
Ο Ουσάκοφ ρώτησε τον Γουίτκοφ αν θα ήταν «χρήσιμο» για τον Πούτιν να τηλεφωνήσει στον Τραμπ, με τον Αμερικανό σύμβουλο να συμφωνεί. Συνέστησε επίσης στον Πούτιν να συγχαρεί τον Τραμπ για την ειρηνευτική συμφωνία στη Γάζα, να πει ότι η Ρωσία την είχε υποστηρίξει και ότι σέβεται τον πρόεδρο ως άνθρωπο της ειρήνης. «Θα είναι μια πραγματικά καλή κλήση», επεσήμανε.
