Ροή
Η κλασική συνταγή γιατρών και διατροφολόγων είναι να τρώμε περισσότερα λαχανικά. Εδώ και αρκετά χρόνια, έχει διεθνώς καθιερωθεί ένα moto, «5 μερίδες φρούτα και λαχανικά την ημέρα». Κάποιοι λένε ότι αυτό είναι ένα τέχνασμα του marketing από την Καλιφόρνια και ότι καμία επιστημονική μελέτη δεν επιβεβαιώνει ότι τα 400 γρ/άτομο που αντιστοιχούν αυτές οι 5 μερίδες, είναι οι απολύτως αναγκαίες. Η αγορά όμως και η πραγματικότητα τι λέει;
Και όταν λέμε αγορά και πραγματικότητα στα Φ&Λ εννοούμε απλώς το ράφι του μανάβη. Εκεί που τελευταία περνάς και δεν αγγίζεις, που αναπολούμε τις παλιές καλές ημέρες που όλα ήταν λίγο πάνω από 1 ευρώ και δεν μας άρεσε, ενώ τώρα είναι πάνω από 2 ευρώ το κιλό ή το τεμάχιο! Και όλα αυτά σε μια χώρα που έχει ισχυρή ακόμη αγροτική κουλτούρα, πολύ εκτεταμένη ιδιοπαραγωγή Φ&Λ, ένα κλίμα που βοηθάει να έχουμε ντόπια φρέσκα όλα το χρόνο. Πόσοι δεν έχουν πρόσβαση σε μια λεμονιά και πόσοι δεν πήραν δώρο ένα καλάθι τομάτες από φίλο ή συγγενή; Κι όμως ο μέσος καταναλωτής υποφέρει μπροστά στον πάγκο του μανάβη.
Συγκρίναμε στον πίνακα που ακολουθεί, τις τιμές χονδρικής αγοράς (προσοχή χονδρικές τιμές χωρίς ΦΠΑ) για τα εποχιακά λαχανικά με ημερομηνίες 28 Δεκεμβρίου των ετών 2021 και 2023. Είναι από το δελτίο της Κεντρικής Αγοράς Αθηνών και αναφέρεται στο μέγεθος «επικρατούσα τιμή ημέρας». Κάνουμε τη λογική παραδοχή ότι έχουν τηρηθεί όλοι οι κανόνες και ότι τυχόν λάθη είναι αμελητέα δεδομένου οτι πρόκειται για τον ίδιο δειγματολήπτη. Γιατί άραγε αισθάνεται κανείς την ανάγκη να απολογηθεί εκ των προτέρων για κάποια θέματα; Απλά, διότι τα στοιχεία είναι τόσο συνταρακτικά έως απίστευτα, που εύκολα θα έψαχνες να βρεις το λάθος. Οχι, δεν υπάρχει λάθος και με ευκολία το επιβεβαιώνετε κι εσείς: ναι τα λάχανα αυξήθηκαν κατά τουλάχιστον 66% μέσα σε δύο χρόνια, το κουνουπίδι κατά 130%, τα ταπεινά κρεμμυδάκια κατά 300%, το σπανάκι διπλασιάστηκε!!!
Απορούμε, όλοι όσοι ακολουθούν χορτοφαγική διατροφή, πως τα βγάζουν πέρα; Θα είχε ενδιαφέρον να το μάθουμε…
Θυμάμαι κάποτε που η μητέρα μου σε εξετάσεις είχε χαμηλό φυλλικό οξύ. Ο γιατρός είπε το προφανές «τι είναι και πως θεραπεύεται το φυλλικό οξύ, το λέει και το όνομά του, να τρώει περισσότερα φυλλώδη λαχανικά». Οντως ακολούθησε τη συμβουλή του και σύντομα είχε θετικά αποτελέσματα. Σκέπτομαι τις ποσότητες φυλλωδών λαχανικών που χρειάζεται μια ολόκληρη οικογένεια και προβληματίζομαι. Πόσοι μπορούν με ευκολία να δίνουν τα χρήματα που χρειάζονται για να τραφεί σωστά μια οικογένεια; Θυμάστε που μαθαίναμε στο σχολείο ότι τα πληρώματα των πρώτων σκαφών που εξερευνούσαν τις θάλασσες πριν 3 αιώνες πάθαιναν σκορβούτο από την έλλειψη φρέσκιας τροφής. Στη συλλογική συνείδηση, τουλάχιστον παλαιότερα, η ασθένεια αυτή καθώς και άλλες παθήσεις όπως οι καρδιοπάθειες από τη αυξημένη χρήση ζωικού λίπους είχαν καταγραφεί σαν άγνωστες στην Ελλάδα. Σταδιακά γνωρίσαμε κι εμείς οι θιασώτες της Μεσογειακής διατροφής τι σημαίνει έμφραγμα σαν αποτέλεσμα πλούσια σε λίπη διατροφής. Μήπως άραγε είναι καιρός να γνωρίσουμε και το σκορβούτο ως αποτέλεσμα χαμηλής σε φρέσκα προιόντα διατροφής;
Δεν χρειάζεται να γίνει κανείς μάντης κακών, αλλά η δυναμική των στοιχείων μας υποδεικνύει ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απίθανο να συμβεί. Πανικός, είναι η μόνη λέξη που ταιριάζει στην περίπτωσή μας!
Και σκεφτείτε ότι τα Φ&Λ έχουν το μεγάλο πλεονέκτημα να έχουν χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα και μαζί με τα όσπρια θα αποτελέσουν τη βασική πηγή ωφέλιμων συστατικών του άμεσου μέλλοντος, τώρα που το κρέας τίθεται σταδιακά υπό διωγμό. Με τέτοιες όμως τιμές, ποιος θα ακολουθεί τις συμβουλές ειδικών περί ισσορροπημένης δίαιτας; Ακόμη και να θες είναι ζήτημα εάν θα μπορείς.
Μήπως οδεύουμε προς σοβαρές διατροφικές ανωμαλίες του συνόλου σχεδόν του πληθυσμού;
Αυτό που προβληματίζει πολύ τον μέσο Έλληνα καταναλωτή, δεν είναι μόνο η τεράστια διαφορά αυτού που βλέπει στα ράφια και ακούει στις τηλεοράσεις περί μέσου ρυθμού πληθωρισμού. Είναι ότι σιγά σιγά χάνουμε το τεράστιο πλεονέκτημα που είχαμε να τρώμε καλά πράγματα σε λογικές τιμές. Κι αυτό πονάει. Διότι παράλληλα, ελάχιστα κομμάτια της καθημερινότητας βελτιώνονται, άρα η όποια απώλεια μετράει διπλή.
Ίσως το επόμενο διάστημα, το θέμα της ανάλυσης των τιμών των διατροφικών προϊόντων να μη το συναντά κανείς στις συνήθεις θέσεις στον οικονομικό τύπο αλλά στα ιατρικά ένθετά του! Από παντού έρχονται πληροφορίες και μηνύματα για πολύ λάθος διατροφικές συνήθειες που έχουν πρόσφατα αναπτυχθεί.
Καταθέτουμε τη γνώμη ενός κρεοπώλη χωριού, που φυσικά γνωρίζει τους πελάτες του έναν έναν. Οταν ξεκίνησε η κρίση το 2010, πολλοί αρνούμενοι να προσαρμοσθούν...οικειοθελώς στη νέα πραγματικότητα, αντικατέστησαν το κρέας που μέχρι τότε έτρωγαν με προβατίνα, που εκείνη την εποχή ήταν ακόμη πολύ φθηνή. Ε λοιπόν, μια ημέρα πρόσφατα, μας ονομάτιζε όλους εκείνους τους πελάτες του που το γύρισαν στην προβατίνα, ένα ιδιαίτερα νόστιμο αλλά επιβαρυντικό κρέας, κι έπαθαν σύντομα έμφραγμα. Μια μαρτυρία που σοκάρει, αλλά συνάδει με τα όσα ξέρουμε και μας λένε οι γιατροί.
Άρα θα πρέπει να περιμένουμε πιο σύνθετες εξελίξεις οσονούπω από το διατροφικό μέτωπο.
