Ένας από τους πιο σύγχρονους αερολιμένες της Μεσογείου, με τεχνολογίες αιχμής, με τα πλέον προηγμένα συστήματα ασφαλείας, εξυπηρέτησης επιβατών και διαχείρισης συσκευών, σε έκταση άνω των 6.000 στρεμμάτων, προωθείται στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ο λόγος για το νέο Διεθνές Αεροδρόμιο Ηρακλείου Κρήτης (ΔΑΗΚ) που βρίσκεται σε προχωρημένο κατασκευαστικό στάδιο, στο 65% συνολικά.
Η νέα υπερσύγχρονη υποδομή υλοποιείται μέσω σύμβασης παραχώρησης (διάρκειας 35 ετών), αναπτύσσεται από την εταιρεία Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης, με μετόχους το ελληνικό Δημόσιο (45,9%), τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (32,46%) και τον ινδικό Όμιλο GMR (21,64%), ενώ κατασκευάζεται από την ΤΕΡΝΑ Α.Ε., τον κατασκευαστικό βραχίονα του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Το timing για δοκιμαστικές πτήσεις και έναρξη εμπορικής λειτουργίας
Σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης, εντός του 2027, ενδεχομένως στις αρχές του έτους, εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία στο νέο διεθνές αεροδρόμιο Ηρακλείου στο Καστέλι, με την ολοκλήρωση των κτηριακών υποδομών να τοποθετείται το φθινόπωρο του 2026, ενώ νωρίτερα, την άνοιξη του ιδίου έτους, θα έχει ολοκληρωθεί ο Πύργος Ελέγχου. Αυτά προκύπτουν από την παρουσίαση της προόδου του έργου, που έκαναν εχθές σε δημοσιογράφους, στελέχη της κατασκευάστριας εταιρείας ΤΕΡΝΑ και της διοίκησης του Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης (ΔΑΗΚ).
Στην παρουσίαση συμμετείχαν από πλευράς της ΤΕΡΝΑ ο κ. Χρ. Παναγιωτόπουλος (Διευθύνων Σύμβουλος) και ο κ. Μασούρας (Αντιπρόεδρος), ενώ από πλευράς του ΔΑΗΚ που θα έχει την λειτουργία και εκμετάλλευση της υποδομής ο κ. Νίκος Αναστασίου (CEO του Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης) και ο κ. Αλ. Νούτσος (Γενικός Τεχνικός Διευθυντής ΔΑΗΚ).
Σε σχέση με την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του έργου, που αποτελεί και το ζητούμενο, αυτή θα εξαρτηθεί από την κατάληξη της προσφυγής που έχει κατατεθεί από συλλόγους αρχαιολόγων και τον δήμο Μινώα Πεδιάδος, κατά της απόφασης του ΚΑΣ για τη διατήρηση των αρχαιοτήτων στον λόφο Παπούρα με τα συστήματα αεροναυτιλίας (ραντάρ). Επίσης, σχετίζεται με την πορεία του διαγωνισμού (εκτιμώμενης αξίας άνω των 90 εκατ.) εγκατάστασης των εν λόγω συστημάτων, αρμοδιότητας της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, που αναμένεται πάντως σύντομα.
Όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος του ΔΑΗΚ, κ. Νίκος Αναστασίου, στέλεχος με εμπειρία και γνώση από παραχωρήσεις αεροδρομίων, υπάρχει επαρκής χρόνος αλλά και εναλλακτικές λύσεις για την έγκαιρη εγκατάσταση του ραντάρ, προκειμένου το αεροδρόμιο να τεθεί σε εμπορική λειτουργία ακόμη και μέσα στο 2027. Η εταιρεία ΔΑΗΚ εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση, που αποτελεί μια πρόκληση καθώς παράλληλα θα γίνονται και άλλες ενέργειες (π.χ. εκπαίδευση προσωπικού κ.α.). Κατά τον ίδιο, η επιλογή του λόφου, αν και έχουν εξεταστεί δεκάδες άλλες επιλογές, θεωρήθηκε η βέλτιστη για λόγους ασφαλείας (π.χ. στην προσέγγιση αεροσκαφών).
Πάντως, το timing θα καθοριστεί από την εξέλιξη των «ανοιχτών μετώπων», ενώ απαιτείται επίσης πιστοποίηση κατά EASA κ.α.. Να σημειωθεί ότι η μετάβαση από το «Νίκος Καζαντζάκης» στον νέο αερολιμένα θα γίνει χωρίς καμία διακοπή στην εξυπηρέτηση των επιβατών.
Υπενθυμίζεται ότι ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται συνολικά στα 625 εκατ. ευρώ (520 εκατ. ευρώ η αρχική σύμβαση, συν 105 εκατ. από την επέκταση των χώρων του αερολιμένα, απόφαση που πάρθηκε μετά τα νέα δεδομένα που υπήρξαν λόγω covid), ωστόσο σύμφωνα με τον κ. Αναστασίου η συνολική επένδυση στη διάρκεια της παραχώρησης θα ξεπεράσει το 1,5 δισεκατομμύριο.
Μάλιστα, αναμένεται η επένδυση να έχει δυναμική, με τον ίδιο να αφήνει να εννοηθεί ότι ενδέχεται να έχουμε και επιπλέον επέκταση εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων (χρήσεις logistics, εξυπηρέτηση jets κ.α.) προς όφελος του asset αλλά και της τοπικής κοινωνίας, που μπορεί να βοηθήσει στην χάραξη νέων χρήσεων αναλόγως αναγκών.
Η επιβατική κίνηση
Η πρόβλεψη της επιβατικής κίνησης για τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του νέου αερολιμένα είναι στα 11,5 εκατ. επιβάτες, μία εκτίμηση πάντως που είναι συντηρητική, δεδομένου ότι το υφιστάμενο αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» φέτος θα ξεπεράσει για πρώτη φορά στην ιστορία του τους 10 εκατ. επιβάτες. Όσο για την προβολή στο μέλλον, η πρόβλεψη κάνει λόγο για 17,8 εκατ. επιβάτες στην 30η επέτειο λειτουργίας, ενώ ήδη έχει προβλεφθεί και η δυνατότητα μελλοντικής επέκτασης των εγκαταστάσεων και του αεροσταθμού. Οι εγκαταστάσεις του αεροδρομίου αναμένεται να διπλασιάσουν τη δυναμική ως προς τις κινήσεις των αεροσκαφών, οι οποίες εκτιμάται ότι από 22 ανά ώρα σήμερα θα ξεπεράσουν τις 40 κινήσεις ανά ώρα.
Να σημειωθεί ότι εκτός από το κεντρικό terminal των 93.572 τ.μ., προβλέπονται άλλα 10 κτήρια (handling, αστυνομία - 1.250 τμ), ηλεκτρική ενέργειας 1.900 τμ, συντήρησης 1.050 τ.μ., πυροσβεστική 1.450 τ.μ. που θα επεμβαίνει σε 3 λεπτά κ.α.), εμπορική ζωή, ξενοδοχεία κ.λπ. 443.000 τ.μ. και πρόσθετη έκταση 282.000 τ.μ. για σταθμό cargo- εμπορικά, χώροι στάθμευσης κ.α., πύργος ελέγχου ύψους 44 μ. και διάδρομος μήκους 3.200 μ. και πλάτους 60 μ., 5 γέφυρες επιβίβασης (ήδη η πρώτη «σηκώνεται»), βιολογικός καθαρισμός, υπόγειο σύστημα διοχέτευσης καυσίμων, 66 check in, 8 για ΑΜΕΑ κ.α..
Επίσης, ήδη υπάρχουν επαφές με ενδιαφερόμενους για εμπορικές χρήσεις (π.χ. και εστιατόρια εντός του κυρίως χώρου).
Οι οδικές συνδέσεις
Όπως, επίσης, αναφέρθηκε, κατά την κατασκευή του έργου, προέκυψε και μία σοβαρή πρόκληση στο μέτωπο της οδικής σύνδεσης του αεροδρομίου με τον ΒΟΑΚ, συνολικού μήκους 18 χλμ., όπου αποφασίστηκε λόγω σημαντικού αρχαιολογικού ευρήματος και προστασίας του φυσικού κάλλους της περιοχής, να διανοιχθεί δίδυμη σήραγγα, μήκους σχεδόν 3 χλμ., εκ των οποίων τα 500 μέτρα έχουν ήδη υλοποιηθεί.
Ο ορίζοντας ολοκλήρωσης είναι το φθινόπωρο του 2028, ωστόσο αυτό δεν δημιουργεί ανησυχία γύρω από τη λειτουργία του αεροδρομίου, καθώς υπάρχουν ήδη εναλλακτικές οδικές προσβάσεις. Τα υπόλοιπα 15 χλμ. έχουν ήδη κατασκευαστεί και απομένει η τελική ασφαλτόστρωση.
Νέες συνεργασίες
Όπως είπε ο κ. Αναστασίου, ο ΔΑΗΚ θα διατηρήσει τις υφιστάμενες συνεργασίες, ενώ συγχρόνως στρέφει το βλέμμα στις αγορές ΗΠΑ και Καναδά, ενώ ζητούμενο αποτελεί η επέκταση της σεζόν, η οποία αποτελεί αντικείμενο διαβούλευσης με ξενοδόχους και αεροπορικές εταιρείες. Στόχος του ΔΑΗΚ είναι να δημιουργηθεί μια αεροδρομιακή κοινότητα με συμπληρωματικές δράσεις πέριξ του αεροδρομίου.
Βάσει των όρων της σύμβασης παραχώρησης, εάν η απόδοση ιδίων κεφαλαίων κατά την παραχώρηση ξεπεράσει το 14%, τότε το επιπλέον έσοδο πηγαίνει στο δημόσιο.
Να σημειωθεί ότι το αεροδρόμιο θα μπορούσε να παίξει τον ρόλο ενός hub λόγω της γεωγραφικής του θέσης, ακόμα και ως ενδιάμεσος σταθμός για προώθηση επιβατών σε άλλα νησιά της Ελλάδας.
Η πρόοδος κατασκευής
Σε ό,τι αφορά την πρόοδο της κατασκευής, τείνουν προς την ολοκλήρωσή τους οι κύριες κατασκευαστικές εργασίες του αεροδρομίου, το οποίο θα εκτείνεται σε 6.030 στρέμματα, με την πρόοδο υλοποίησης να ξεπερνάει το 65% έως την 31/10/2025. Οι φέροντες οργανισμοί του πύργου ελέγχου και του Αεροσταθμού, καθώς και της πλειονότητας των υπολοίπων κτιρίων έχουν ολοκληρωθεί.
Επίσης:
· Η διάστρωση της τελικής επιφάνειας των ειδικών οδοστρωμάτων προσγείωσης / απογείωσης / στάθμευσης αεροσκαφών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη με ποσοστό υλοποίησης της τάξεως του 96%.
· Ο Πύργος ελέγχου έχει ολοκληρωθεί κατά 60 %
· Το Terminal 7 επιπέδων συνολικής επιφάνειας 93.000 τ.μ. έχει ολοκληρωθεί κατά 60%
· Τα καταστρώματα του διαδρόμου προσγείωσης-απογείωσης μήκους 3.200 μέτρων κατηγορίας κατά ICAO 4E και του τροχόδρομου εμφανίζει ποσοστό προόδου 96%
· Η κατασκευή των οικοδομικών & ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στην πλειονότητα των κτιρίων.
· Η πρόοδος υλοποίησης των εργασιών της νέας οδικής σύνδεσης με τον ΒΟΑΚ βρίσκεται στο 85 % (εκτός του τμήματος 3+800 – 7+020 για το οποίο δόθηκε εντολή κατασκευή σήραγας 3,0 χλμ).
Το έργο θα περιλαμβάνει:
· 1 διάδρομο προσγείωσης-απογείωσης μήκους 3.200 μέτρων κατηγορίας κατά ICAO 4E
· 1 παράλληλο τροχόδρομο κίνησης αεροσκαφών ίσου μήκους
· 8 συνδετήριους τροχόδρομους του διαδρόμου με τον παράλληλο τροχόδρομο
· 2 συνδετήριους τροχόδρομους με τον διάδρομο του Στρατιωτικού Αεροδρομίου
· Χώρο στάθμευσης αεροσκαφών (Αpron) που αποτελείται από 5 σταθερές θέσεις κατηγορίας Ε (ή 10 κατηγορίας C), 27 απομακρυσμένες θέσεις κατηγορίας C και 2 κατηγορίας C (ή 1 θέση κατηγορίας Ε), 16 θέσεις για Γενική Αεροπλοΐα και 3 θέσεις για ελικόπτερα *
· Κτίριο Αεροσταθμού (Terminal Building) 7 επιπέδων συνολικής επιφάνειας 93.000 τ.μ.
· Πύργο Ελέγχου 4.850 τ.μ. και ύψους 44 μ.
· 10 Κτίρια/Εγκαταστάσεις απαιτήσεων λειτουργίας αεροδρομίου: Πυροσβεστική, Αστυνομία, Συντήρησης Αεροδρομίου, Εγκατάστασης εταιρειών επίγειας εξυπηρέτησης, Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, Υποσταθμός 150kV, Δεξαμενές Νερού, Εγκατάσταση Βιολογικού Καθαρισμού, Εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων και ανεφοδιασμού αεροσκαφών μέσω υπόγειου συστήματος Hydrant, Εγκατάσταση συλλογής απορριμμάτων αεροδρομίου
· Χώρους στάθμευσης και εξυπηρέτησης 1.378 οχημάτων, 206 μοτοσυκλετών, 168 Ταξί και 96 Λεωφορείων.
· Χώρο ανάπτυξης Εμπορικής Ζώνης επιφάνειας 400 στρεμμάτων
· Κλειστό αυτοκινητόδρομο σύνδεσης Αεροδρομίου με τον ΒΟΑΚ στο ύψος του οικισμού Χερσονήσου, μήκους περίπου 18 χλμ., 2 κλάδων με 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και παράπλευρο δίκτυο σε όλο το μήκος
· Αρτηρία σύνδεσης Αεροδρομίου με την Οδό Αρκαλοχωρίου-Βιάννος μήκους περίπου 6 χλμ., με 1 λωρίδα κυκλοφορίας και διευρυμένη ΛΕΑ ανά κατεύθυνση και παράπλευρο δίκτυο σε όλο το μήκος
· Περιμετρική οδό Καστελίου μήκους 1,5 χλμ.
· Εξωτερικό περιμετρικό δίκτυο Αεροδρομίου με την αναβάθμιση των χαρακτηριστικών των υφιστάμενων οδών που επηρεάζονται εκτιμώμενου συνολικού μήκους 20 χλμ.
