Είναι μια κακή συμφωνία καλύτερη από το να μην υπάρχει συμφωνία; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα που απασχολεί κυβερνήσεις και επιχειρήσεις στην Ευρώπη μετά από την ανακοίνωση της πολιτικής συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ για τους εμπορικούς δασμούς. Στην περίπτωσή μας, όπως δείχνει και πρόσφατη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδας, μια παρατεταμένη αβεβαιότητα θα ήταν πολύ χειρότερη από την επιβολή δασμών, οι Έλληνες εξαγωγείς, πάντως, τηρούν στάση αναμονής μέχρι να αποσαφηνιστούν τα δεκάδες γκρίζα σημεία και ειδικά αν θα υπάρξουν εξαιρέσεις για βασικά προϊόντα που εξάγει η χώρα μας στις ΗΠΑ όπως το ελαιόλαδο, η φέτα και τα κρασιά.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η Κομισιόν εξηγεί το εμπορικό deal με τις ΗΠΑ
Σύμφωνα με την ενημέρωση που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η πολιτική συμφωνία της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έγινε με βάση τις παρακάτω βασικές δεσμεύσεις:
- Θέσπιση ενός ενιαίου, συνολικού ανώτατου δασμού 15% των ΗΠΑ για τα προϊόντα της ΕΕ από την 1η Αυγούστου στη μεγάλη πλειοψηφία των εξαγωγών της ΕΕ.
- Ο ανώτατος δασμός 15% εφαρμόζεται σχεδόν σε όλες τις εξαγωγές της ΕΕ που υπόκεινται επί του παρόντος σε αμοιβαίους δασμούς.
- Ο δασμός αυτός καλύπτει επίσης αυτοκίνητα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων, που σήμερα υπόκεινται σε δασμούς έως και 25%.
- Το όριο του 15% θα ισχύει και για μελλοντικούς ενδεχόμενους δασμούς σε φαρμακευτικά προϊόντα και ημιαγωγούς, συμπεριλαμβανομένων και των οριζοντίων δασμών που εξετάζει να θέσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ.
- Από 1η Αυγούστου 2025, οι δασμοί των ΗΠΑ σε αεροσκάφη, εξαρτήματα αεροσκαφών, ορισμένα χημικά, γενόσημα φάρμακα και φυσικούς πόρους θα επιστρέψουν στα προ της 1ης Ιανουαρίου επίπεδα.
Οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις
Στην ανακοίνωση της Κομισιόν αναφέρεται πως «ΕΕ και ΗΠΑ συμφώνησαν να συνεχίσουν να εργάζονται για την προσθήκη περισσότερων προϊόντων» στη λίστα με τις εξαιρέσεις από τους δασμούς του 15%.
Το σημείο αυτό είναι κρίσιμο και για τις ελληνικές εξαγωγές με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων (ΠΣΕ) να έχει ζητήσει από τον υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για την οικονομική διπλωματία, Χάρη Θεοχάρη, την ενεργοποίηση της ελληνικής διπλωματίας και την έναρξη στοχευμένων διαπραγματεύσεων με την ΕΕ ώστε να επιτευχθεί η εξαίρεση των ελληνικών προϊόντων από υπερβολικούς δασμούς, όπως έχει συμβεί σε προηγούμενες επιτυχημένες παρεμβάσεις.
Στο επίκεντρο βρίσκονται διάφορα αγροδιατροφικά προϊόντα της Ελλάδος, όπως οι επιτραπέζιες ελιές, το ελαιόλαδο, τα ροδάκινα, τα γαλακτοκομικά, τα κρασιά κ.α.
Σημειώνεται πως κατά την προηγούμενη θητεία Τραμπ και συγκεκριμένα το 2018 είχαν επιβληθεί δασμοί 25% σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εξάγονταν στις ΗΠΑ. Από τη λίστα των προϊόντων που ήταν αντικείμενο δασμών είχαν εξαιρεθεί τρία βασικά εξαγώγιμα είδη της χώρα μας: οι ελιές, το ελαιόλαδο και η φέτα.
Η θέση της Ελλάδας για την εμπορική συμφωνία
Εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων από πολλές χώρες της ΕΕ η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς προχωρά η διαμόρφωση των νομικών κειμένων που θα επισφραγίσουν την πολιτική συμφωνία.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πιερρακάκης για Δασμούς: Θετική εξέλιξη η συμφωνία ΕΕ με ΗΠΑ - Η ρύθμιση για τα ΕΑΣ
Μια πρώτη τοποθέτηση έκανε χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κυριάκος Πιερρακάκης, από το βήμα της Βουλή. «Η συμφωνία βάζει τέλος σε μια αβεβαιότητα μηνών αναφορικά με το καθεστώς ίσως της πιο σημαντικής διμερούς εμπορικής σχέσης στην παγκόσμια οικονομία. Διασφαλίζει τη διατλαντική ενότητα, αποτρέπει ένα εμπορικό πόλεμο με αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο και στις διεθνείς αλυσίδες διανομής και παραγωγής. Επίσης, η συμφωνία ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής οικονομίας στο προβλεπτό μέλλον. Από αυτή την οπτική γωνία, η εξέλιξη είναι θετική», ανέφερε.
Και πρόσθεσε πως η κυβέρνηση παρακολουθεί με προσοχή τις σχετικές διαβουλεύσεις και, στο βαθμό που θα το επιτρέψει το πλαίσιο της συμφωνίας, θα εξεταστούν δυνατότητες που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην καλύτερη αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν προϊόντα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη χώρα μας.
Οι εξαγωγές της Ελλάδας στις ΗΠΑ
Αν και οι μελέτες που έχουν δημοσιευτεί το τελευταίο διάστημα έχουν ως κοινό σημείο ότι οι άμεσες επιπτώσεις από τους αμερικανικούς δασμούς στην ελληνική οικονομία δεν θα είναι μεγάλες λόγω των σχετικά περιορισμένων εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, αυτό δεν σημαίνει πως το πλήγμα ειδικά σε συγκεκριμένους κλάδους θα είναι αμελητέο.
Οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν περίπου το 4,9% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών αγαθών και συνεισφέρουν περίπου το 1% του ελληνικού ΑΕΠ, αποτελούν τον σημαντικότερο εμπορικό εταίρο της χώρας μας εκτός ΕΕ και έναν από τους πέντε σημαντικότερους εξαγωγικούς προορισμούς της.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ενέργεια: Υπερφιλόδοξους στόχους «βλέπει» η αγορά στο deal ΕΕ με ΗΠΑ - Δυνητικά οφέλη για Ελλάδα
Φως στις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων ρίχνει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, αναλύοντας τον άμεσο αντίκτυπο των αμερικανικών δασμών της περιόδου 2018-2019 στις ελληνικές εξαγωγές.
Σύμφωνα με την μελέτη στο σύνολο των κλάδων που εξετάστηκαν οι δασμοί οι οποίοι επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ την περίοδο 2018-2019 προκάλεσαν μικρή συνολική μείωση της αξίας των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων.
Όμως, οι επιμέρους επιπτώσεις των δασμών ανά κλάδο παρουσίασαν μεγάλη ανομοιογένεια με οχτώ κλάδου να είχαν καταγράψει σημαντική μείωση των εξαγωγών, πέντε παρουσίασαν αύξηση των εξαγωγών και τέσσερις κλάδους δεν εμφάνισαν αξιόλογη μεταβολή.
