Ροή
Όταν οι κεντρικοί τραπεζίτες του Συμβουλίου της ΕΚΤ θα συγκεντρωθούν στην Αθήνα σε λιγότερο από 15 ημέρες (24 – 25 Οκτώβρη), οι εξελίξεις στον πόλεμο στην Μ. Ανατολή θα έχουν “τρέξει” αρκετά για να μπορεί να εκτιμηθεί αν η Ευρωζώνη βρίσκεται – μεταξύ άλλων - μπροστά σε νέο ενεργειακό αδιέξοδο.
Σε κάθε περίπτωση όμως, τόσο μπροστά σε μία κλιμάκωση του πολέμου, όσο και σε ένα – αόρατο προς το παρόν – ενδεχόμενο μιας προσωρινής έστω αποκλιμάκωσης, η «ζημιά» που μεσολαβεί, θέτει τον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο σε πολύ δυσμενέστερες και μη προβλέψιμες συνθήκες ενόψει του χειμώνα.
Αυτό σημαίνει μεγαλύτερες δημοσιονομικές πιέσεις σε πολλαπλά επίπεδα για οικονομίες με μεγάλες, πολύ μεγάλες, ανισομέρειες, καθώς η ΕΚΤ έχει αυξήσει από την πλευρά της την πίεση αυτή στο πλέον ευαίσθητο από όλα τα «μέτωπα», αυτό του κόστους αναχρηματοδότησης του ακραία αυξημένου δημόσιου και του ιδιωτικού χρέους. Τόσο οι τελευταίες δηλώσεις διοικητών Κεντρικών Τραπεζών όπως αυτή του Φρανσουά ντε Γκαλό, όσο και πληροφορίες από το περιβάλλον της ΕΚΤ στην Φρανκφούρτη, συγκλίνουν στο ότι οι Κεντρικοί Τραπεζίτες της Ευρώπης έχουν ήδη αποφασίσει να βάλουν σε κατάσταση «pause» τις αυξήσεις επιτοκίων. Πληροφορίες του Insider.gr αναφέρουν ότι στην ΕΚΤ έχουν ήδη καταλήξει ανεπισήμως σε γραμμή για «παύση των αυξήσεων τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2024». Και αυτό όχι γιατί έχει ανακοπεί ο κίνδυνος της πληθωριστικής πίεσης αλλά γιατί οι γεωπολιτικές εξελίξεις απειλούν να προκαλέσουν ρήγματα μη αναστρέψιμα στις οικονομίες της Ευρωζώνης.
Ήδη αυτή η πίεση που υφίσταται η οικονομία της Ευρωζώνης καταγράφεται με μία ισχυρή τάση «κατακερματισμού» της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων – όπως επισημαίνει τελευταία το Insider.gr – με τα spreads των ιταλικών ομολόγων να φλερτάρουν σταθερά με τιμές που ξεπερνούν τις δύο μονάδες.
Τα τελευταία δημόσια διαθέσιμα στοιχεία από την ΕΚΤ (Ιουνίου), καταγράφουν μία ενεργητικότητα στις παρεμβάσεις επανεπένδυσης των κεφαλαίων του PEPP και PSPP σε στήριξη των ιταλικών, των ισπανικών και των γαλλικών (!) ομολόγων.
Θα είναι εξαιρετικά διαφωτιστικό όταν θα υπάρξουν νεότερα στοιχεία από την δραστηριότητα της ΕΚΤ στην αγορά ομολόγων, να διαπιστώσουμε αν οι τρέχουσες τιμές που υποδηλώνουν αυτή την τάση «κατακερματισμού», έχουν πραγματοποιηθεί παρά ή χωρίς την στήριξη της ΕΚΤ.
Βέβαια στην Φρανκφούρτη το γνωρίζουν αυτό και ασφαλώς το ενσωματώνουν στους προβληματισμούς τους όσο αφορά τα επόμενα βήματα.
Ο όρος «κατακερματισμός» της αγοράς ομολόγων είναι ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε από την κα Λαγκάρντ, προφανώς με εισήγηση των αναλυτών της ΕΚΤ, για να υποδηλωθεί η αμεσότητα του κινδύνου επιστροφής σε μία κρίση χρέους τύπου 2010.
Αλλά αυτή την φορά όχι με την Ελλάδα, αλλά με την Ιταλία, τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης και μέλος του G-7.
Αρκεί να σημειώσουμε εδώ ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, παρ' ότι υπήρξε η μεγαλύτερη στην ιστορία του συστήματος, εν τούτοις αφορούσε ένα μέγεθος που είναι ψίχουλα μπροστά στα μεγέθη της Ιταλίας, της οποίας το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους της υπερβαίνει κατά 50 περίπου δισ. Ευρώ το συνολικό δημόσιο χρέος της Ελλάδας...
Σ' αυτό πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι το ιταλικό τραπεζικό σύστημα έχει «μέγεθος» μη συγκρίσιμο με το ελληνικό, του οποίου η επιβίωση στηρίχθηκε επίσης στην αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.
Με αυτά τα δεδομένα στη συνάντησή τους οι πρόεδροι των Κεντρικών Τραπεζών σε λιγότερο από δύο εβδομάδες στην Αθήνα στην σύνοδο του Συμβουλίου της ΕΚΤ, πέραν των πανηγυρισμών για την πολύ πιθανή επισημοποίηση της αναβάθμισης του ελληνικού χρέους σε Investment Grade από την S&P στις 20 Οκτώβρη, είναι υποχρεωμένοι να απαντήσουν, αν η Ευρωζώνη και κυρίως το ευρώ, είναι σε θέση να αντέξουν ένα νέο κύκλο ενεργειακής κρίσης και σε κάθε περίπτωση ακριβότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ταυτόχρονα με το υψηλότερο κόστος αναχρηματοδότησης του χρήματος στην Ευρωζώνη.
Και να αποφασίσουν αν θα αλλάξουν... ρότα, πέραν της προβλεπόμενης προσωρινής παύσης των αυξήσεων στα επιτόκια του Ευρώ.
Μπορεί η Ευρωζώνη και το ευρώ να περάσουν μέσα από αυτές τις Συμπληγάδες χωρίς να αφήσουν πίσω τους ...θύματα;
Η απόφαση είναι κρίσιμη, ίσως και καθοριστική για το Ευρώ.
Και μέχρι στιγμής οι ανεπίσημες «στατιστικές» καταγράφουν μια ισχυρή διάσταση απόψεων μεταξύ εκείνων που θα έρθουν στην Αθήνα για την συνάντηση, παρά την κατ’ αρχήν άτυπη συμφωνία για προσωρινή αναστολή των αυξήσεων στα επιτόκια.
