Η τιμή του πετρελαίου έχει καταγράψει πτώση κατά 25% σε σχέση με τα τέλη του περασμένου έτους, μια πτώση η οποία μέχρι στιγμής είχε αποδοθεί από την αγορά στους φόβους για παγκόσμια ύφεση, η οποία με τη σειρά της ενδεχομένως να οδηγούσε σε καταστροφή της ζήτησης. Αυτή τη στιγμή, η νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών, οι διαπραγματεύσεις για την αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους στις ΗΠΑ ασκούν πιέσεις στις τιμές αλλά, πλέον, πυκνώνουν οι φωνές που υποστηρίζουν ότι η πτώση της τιμής δεν οφείλεται μόνο σε παροδικά γεγονότα ούτε στο φόβο της ύφεσης αλλά στην αύξηση της προσφοράς.
Πρόκειται για ένα νέο δεδομένο που έρχεται στην επιφάνεια σε μια περίοδο όπου η πολιτική του ΟΠΕΚ+ για μείωση της παραγωγής κατά πάνω από 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως και οι ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας δεν άφηναν πολλά περιθώρια άνεσης σε μια ήδη σφιχτή αγορά.
Έτσι, ενώ η απότομη πτώση των αποθεμάτων βενζίνης στις ΗΠΑ λόγω της αύξησης της ζήτησης στα υψηλότερα επίπεδα από το 2021, η αισιοδοξία γύρω από τις διαπραγματεύσεις για το ανώτατο όριο του χρέους των ΗΠΑ και οι προβλέψεις για την αύξηση της ζήτησης από την πλευρά της Κίνας και της κατανάλωσης στις αναδυόμενες οικονομίες λειτουργούν ως δυνάμεις εξισορρόπησης, κυκλοφορεί πολύ περισσότερο πετρέλαιο στην αγορά από ό,τι φαίνεται.
Όλη αυτή η «απρόβλεπτη» παραγωγή προέρχεται από χώρες του ΟΠΕΚ+ που βρίσκονται υπό δυτικές κυρώσεις: τη Ρωσία, το Ιράν και, σε μικρότερο βαθμό, τη Βενεζουέλα. Με απλά λόγια, η μαύρη αγορά πετρελαίου ανθεί. Το αργό από τη Μόσχα, το Καράκας ή την Τεχεράνη είναι διαθέσιμο και μάλιστα με έκπτωση.
Η ιρανική παραγωγή έφτασε σε υψηλό τετραετίας τον περασμένο μήνα, καταγράφοντας αύξηση σχεδόν κατά 50% από τα μέσα του 2020. Μεγάλο μέρος αυτού του πετρελαίου καταλήγει στην Κίνα με διάφορους τρόπους και προσχήματα.
Τους τελευταίους έξι μήνες, ο IEA αύξησε τις προβλέψεις του για την παραγωγή της Ρωσίας, του Ιράν και της Βενεζουέλας το 2023 κατά 1,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα συνολικά, φτάνοντας τον ετήσιο μέσο όρο των 14,3 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα.
Όπως και με τη ζήτηση, υπάρχουν κίνδυνοι για τις προοπτικές της προσφοράς. Αλλά ακόμη και όταν ο ΙΕΑ, πριν από έναν χρόνο, προέβλεψε ότι η ρωσική παραγωγή θα βυθιζόταν το 2023 σε ετήσιο μέσο όρο 8,71 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα, αποδείχθηκε ότι τον Απρίλιο η Ρωσία παρήγαγε περίπου 10,93 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Για να φτάσει τον ετήσιο μέσο όρο των 10,73 εκατομμυρίων, όπως αναμένει τώρα ο IEA, η ρωσική παραγωγή θα πρέπει να μειωθεί.
Η προσφορά αυξάνεται αλλά αυξάνεται και η ζήτηση – Η πτώση δεν θα διαρκέσει για πολύ
Σε σύγκριση με πριν από έξι μήνες, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) αύξησε την πρόβλεψή του για την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου το 2023 κατά σχεδόν 400.000 βαρέλια την ημέρα, φτάνοντας τον ετήσιο μέσο όρο ρεκόρ των 102 εκατομμυρίων βαρελιών. Και μάλιστα ακόμη και όταν η Fed και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησαν τα επιτόκια και η Wall Street προέβλεψε ύφεση, οι προοπτικές για τη ζήτηση πετρελαίου παρέμειναν ενισχυμένες.
Αυτή τη στιγμή, η αγορά πετρελαίου δίνει υπερβολική προσοχή στα πολιτικά και οικονομικά σκαμπανεβάσματα στην Ουάσιγκτον. Είναι αλήθεια ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου στον κόσμο, απορροφώντας δύο από κάθε 10 βαρέλια που αντλούνται παγκοσμίως. Αλλά η Αμερική δεν έχει το προβάδισμα στην κατανάλωση καθώς αυτό έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Το 2023 η συνδυασμένη κατανάλωση Κίνας και Ινδίας (21,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα) αναμένεται να είναι μεγαλύτερη από εκείνη των ΗΠΑ (20,3 εκατομμύρια).
Σημασία έχει η δύναμη στον αναπτυσσόμενο κόσμο. «Βλέπουμε πολύ ισχυρή ζήτηση, ειδικά στην Ασία. Η κινεζική ανάκαμψη ήταν ταχύτερη και ισχυρότερη από ό,τι αναμενόταν», δήλωσε την Τρίτη στο Bloomberg Television ο Toril Bosoni, επικεφαλής αγορών του IEA. «Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις ζοφερές προβλέψεις και τις ανησυχίες που ακούμε για την παγκόσμια οικονομία».
Το παιχνίδι της προσφοράς και της ζήτησης στην αγορά του πετρελαίου κρατά την αγορά σε εγρήγορση αλλά στέλνει και σήματα που επιβεβαιώνουν ότι κανείς δεν «παίζει» μόνος του. Ως εκ τούτου, οι τιμές, κατά τις προβλέψεις των διεθνών αναλυτών αναμένεται να ανακάμψουν εν όψει της καλοκαιρινής περιόδου, των προσδοκιών για επιτυχία στις διαπραγματεύσεις για το χρέος των ΗΠΑ και των περικοπών που αναμένεται να εφαρμόσει ο ΟΠΕΚ+ κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
