Στουρνάρας: Οι εθνικές εκλογές δεν θα εμποδίσουν την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας αν εκπλήξουν θετικά ανάπτυξη και δημοσιονομικές εξελίξεις το 2022

Νένα Μαλλιάρα
Viber Whatsapp Μοιράσου το
Στουρνάρας: Οι εθνικές εκλογές δεν θα εμποδίσουν την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας αν εκπλήξουν θετικά ανάπτυξη και δημοσιονομικές εξελίξεις το 2022
Ο διοικητής της ΤτΕ αναφέρθηκε στις μη συστημικές τράπεζες, οι οποίες εξακολουθούν να έχουν ποσοστό ΜΕΔ πολύ υψηλότερο από αυτό των τεσσάρων σημαντικών τραπεζών.

Εφόσον η Ελλάδα εκπλήξει ευχάριστα το 2022 με τις δημοσιονομικές εξελίξεις και τον ρυθμό ανάπτυξης, συνεχίζοντας παράλληλα την υλοποίηση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων, οι επερχόμενες εθνικές εκλογές δεν θα αποτελέσουν εμπόδιο στην απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας, εκτίμησε ο Διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας σήμερα σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης της AXIA Ventures.

Σημειώνοντας ότι η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας θα είναι ένας σημαντικός παράγοντας που θα συμβάλει στη μείωση του κόστους δανεισμού του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα (συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών) στην Ελλάδα, ο Διοικητής της ΤτΕ αναφέρθηκε και στη σημαντική πρόοδο ως προς την επίτευξη των οροσήμων του RRF που έχει επιτύχει η Ελλάδα, προβαίνοντας νωρίτερα από το αρχικό χρονοδιάγραμμα σε αιτήσεις πληρωμών.

Ειδικότερα:

  • Όσον αφορά τις επιχορηγήσεις, η Ελλάδα έχει ήδη εισπράξει περίπου 1/4 των προγραμματισμένων πόρων του RRF. Επιπλέον, έχουν εγκριθεί επενδυτικά σχέδια ύψους 13,5 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων 1,7 δισεκ. ευρώ έχουν ήδη εκταμιευθεί στους δικαιούχους.
  • Όσον αφορά τα δάνεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής εκταμιεύσει στην Ελλάδα 3,5 δισεκ. ευρώ (πάνω από 1/4 του συνολικού κονδυλίου), ενώ οι αιτήσεις για δάνεια RRF ανέρχονται σε 2,8 δισεκ. ευρώ.

«Η Ελλάδα έχει επιδείξει σαφή δέσμευση και προσήλωση στην έγκαιρη και επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων, παρέχοντας στις αγορές κεφαλαίων και στους οργανισμούς πιστοληπτικής αξιολόγησης ένα σημαντικό μήνυμα αξιοπιστίας αναφορικά με τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Οι θετικές επιδράσεις του RRF στην επενδυτική δραστηριότητα είναι ήδη ορατές στην ελληνική οικονομία. Οι ιδιωτικές επενδύσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά την τελευταία διετία και ο λόγος επενδύσεων προς ΑΕΠ διαμορφώνεται πλέον σε επίπεδο που είχε καταγραφεί για τελευταία φορά πριν από την εκδήλωση της κρίσης δημόσιου χρέους το 2010», είπε ο Διοικητής της ΤτΕ, προσθέτοντας ότι σύμφωνα με μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, το RRF αναμένεται να αποφέρει σημαντικά οφέλη σε όρους προϊόντος και απασχόλησης, αλλά και σε όρους παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Όμως, για να είναι μόνιμα αυτά τα οφέλη, η Ελλάδα πρέπει να υλοποιήσει πιστά όλες τις μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με το RRF.

Μη εξυπηρετούμενα δάνεια

Αναφερόμενος στην εξυγίανση των τραπεζών μέσω της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο Διοικητής της ΤτΕ αναφέρθηκε στις μη συστημικές τράπεζες, οι οποίες εξακολουθούν να έχουν ποσοστό ΜΕΔ πολύ υψηλότερο από αυτό των τεσσάρων σημαντικών τραπεζών και η εξυγίανση των ισολογισμών τους είναι η κορυφαία εποπτική προτεραιότητα της ΤτΕ.

Όπως είπε ο κ. Στουρνάρας:

«Σε αντίθεση με τα συστημικά ιδρύματα, τα ΛΣΙ (λιγότερο σημαντικά ιδρύματα) δεν μπορούσαν να επωφεληθούν από το πρόγραμμα παροχής εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου (γνωστό ως Σχέδιο «Ηρακλής»), το οποίο λόγω του σχεδιασμού του ήταν ουσιαστικά μη εφαρμόσιμο στις μικρότερες τράπεζες. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα του πόσο σημαντική είναι η έλλειψη ενός συστημικού εργαλείου, αναφέρω ότι από τον Δεκέμβριο του 2019 που η ελληνική κυβέρνηση υιοθέτησε το σχέδιο «Ηρακλής», η συνολική μείωση του αποθέματος των ΜΕΔ σε επίπεδο συστήματος ανήλθε σε 53,7 δισεκ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης δεν επιτεύχθηκε μέσω αναδιάρθρωσης δανείων, ρευστοποίησης εξασφαλίσεων ή αποπληρωμών, αλλά μέσω πωλήσεων δανείων (και, σε μικρότερο βαθμό, διαγραφών). Όσον αφορά τα ΛΣΙ, τα δύο μεγαλύτερα από αυτά (Τράπεζα Αττικής και Παγκρήτια Τράπεζα) ήδη κάνουν κινήσεις για να ενισχύσουν σημαντικά την κεφαλαιακή τους βάση και να είναι σε θέση να διαχειριστούν αποτελεσματικά το απόθεμα των ΜΕΔ τους (μέσω απευθείας πωλήσεων, τιτλοποιήσεων ΜΕΔ χωρίς κρατικές εγγυήσεις, αναδιάρθρωσης δανείων κ.λπ.) και να αναπτυχθούν. Τόσο η Τράπεζα Αττικής όσο και η Παγκρήτια Τράπεζα ολοκλήρωσαν με επιτυχία αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου (μάλιστα η Τράπεζα Αττικής θα κάνει μία δεύτερη τους επόμενους μήνες σύμφωνα με το κεφαλαιακό της σχέδιο), ενώ η Παγκρήτια Τράπεζα έχει συμφωνήσει να συγχωνευθεί με τη Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων και να απορροφήσει το δίκτυο καταστημάτων της HSBC στην Ελλάδα. Στην πράξη, οι δύο τράπεζες (μαζί με τη Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων) θα κατέχουν πάνω από 2/3 του συνολικού ενεργητικού του τομέα των ΛΣΙ στην Ελλάδα, ο οποίος ήδη παρουσιάζει έναν από τους υψηλότερους βαθμούς συγκέντρωσης μεταξύ των χωρών της ζώνης του ευρώ. Αυτή τη στιγμή δεν θεωρούμε ότι χρειάζονται περαιτέρω συγχωνεύσεις και εξαγορές στον τομέα των ΛΣΙ στην Ελλάδα, αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να γίνουν ενέργειες από πολύ μικρές τράπεζες πέρα από την Τράπεζα Αττικής και την Παγκρήτια».

Ο Διοικητής της ΤτΕ επανέλαβε ότι οι εταιρείες διαχείρισης θα πρέπει να προσφέρουν αποτελεσματικές λύσεις αναδιάρθρωσης στους βιώσιμους οφειλέτες ή, για τους μη βιώσιμους, να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά το αδρανές ενέχυρο, το οποίο θα πρέπει να επανέλθει στην οικονομία και να γίνει ξανά παραγωγικό. «Πιστεύω πάντως ότι υπάρχουν σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες σε αυτά τα ΜΕΔ, εφόσον αποκατασταθεί η τακτική εξυπηρέτησή τους», ανέφερε, για να συμπληρώσει ότι η ΤτΕ δεν είναι αντίθετη στην επάνοδο αυτών των πελατών στο τραπεζικό σύστημα υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Ο κ. Στουρνάρας εκτίμησε ότι δεν είναι απαραίτητη παράταση του προγράμματος «Ηρακλής» καθώς και οι τέσσερις σημαντικές τράπεζες έχουν επιτύχει μονοψήφιους δείκτες ΜΕΔ και η απόσταση από το μέσο όρο της ΕΕ προβλέπεται να καλυφθεί με οργανικό τρόπο ή μέσω απευθείας πωλήσεων εκτός του Σχεδίου «Ηρακλής». Παράλληλα, σε ένα βασικό σενάριο, η επίδραση των νέων ΜΕΔ λόγω της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης θα είναι διαχειρίσιμη.

Οι τράπεζες

Αναφερόμενος στην πορεία των ελληνικών τραπεζών, ο Διοικητής της ΤτΕ είπε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν τομείς όπου χρειάζεται βελτίωση, όπως η εξάρτηση των λειτουργικών εσόδων από μη επαναλαμβανόμενα κέρδη, η μείωση των καθαρών εσόδων από προμήθειες μετά την πώληση του κλάδου αποδοχής καρτών, η αναμενόμενη υποχώρηση των εσόδων από ΜΕΔ μετά την περαιτέρω μείωση του αποθέματος ΜΕΔ. Παράλληλα, οι τράπεζες έχουν λάβει σημαντικά μέτρα περιορισμού του κόστους, ενώ θετικά στην κερδοφορία τους επιδρούν η ήπια πιστωτική επέκταση και η έντονη μείωση του κόστους του πιστωτικού κινδύνου.

«Στο μέλλον η επίτευξη των στόχων των τραπεζών για διψήφιο δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων (RoE) θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, που σαφώς επηρεάζει όλες τις τράπεζες της ζώνης του ευρώ, αλλά και από ορισμένους παράγοντες που αφορούν ειδικά τις ελληνικές τράπεζες, όπως η ανάγκη έκδοσης ομολόγων αξίας πολλών δισεκατομμυρίων για την κάλυψη των ελάχιστων απαιτήσεων ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (MREL) τα επόμενα χρόνια. Και πάλι όμως, παραμένουμε αισιόδοξοι για τις προοπτικές κερδοφορίας των ελληνικών τραπεζών», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Στουρνάρας.

Προσδοκία της ΤτΕ – είπε - είναι ότι οι ελληνικές τράπεζες θα επιτύχουν περαιτέρω σύγκλιση με το μέσο όρο των δεικτών ποιότητας ενεργητικού της ΕΕ.

«Σε ένα βασικό σενάριο και όπως προβλέπεται από τις στρατηγικές των τραπεζών, το χάσμα θα μειωθεί σημαντικά μέχρι το 2024. Σε κάθε περίπτωση, θέλω να τονίσω ότι, κατά την άποψή μας, κίνδυνοι για όλες τις τράπεζες της ζώνης του ευρώ στο προσεχές διάστημα απορρέουν από τη συνδυαστική επίδραση της αύξησης των επιτοκίων και των υψηλών τιμών ενέργειας σε ορισμένους ευάλωτους δανειολήπτες, ιδίως όσους βρίσκονται ακόμα σε πορεία ανάκαμψης από την πανδημία. Για το λόγο αυτό, σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς συνιστούμε προσοχή και εγρήγορση, ώστε να αποτραπεί η δημιουργία νέας γενιάς ΜΕΔ».

Τα επιτόκια

Αναφερόμενος στις κινήσεις της ΕΚΤ για την άνοδο των επιτοκίων (με την τελευταία αναπροσαρμογή των επιτοκίων στις 27 Οκτωβρίου, τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ έχουν αυξηθεί σωρευτικά κατά 200 μονάδες βάσης) ο Διοικητής της ΤτΕ είπε ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να αποφασίζει τον ρυθμό αύξησης των επιτοκίων της ανά συνεδρίαση, με βάση την εξέλιξη των προοπτικών του πληθωρισμού και του προϊόντος. Όπως σημείωσε, υπάρχουν αυξανόμενοι κίνδυνοι να εισέλθει η ζώνη του ευρώ σε ύφεση. «Οι κίνδυνοι είναι ήδη καθοδικοί και στη συνεδρίαση για τη νομισματική πολιτική του Δεκεμβρίου θα ξέρουμε πλέον αν το δυσμενές σενάριο των προβολών του Ευρωσυστήματος του Σεπτεμβρίου θα έχει ήδη υλοποιηθεί», είπε ο κ. Στουρνάρας, επισημαίνοντας ότι η προσαρμογή των επιτοκίων θα πρέπει να γίνει με προσεκτικά βήματα. «Πρέπει να μειώσουμε τον πληθωρισμό χωρίς να συμβάλουμε σε ύφεση. Επί του παρόντος, οι δευτερογενείς επιδράσεις και οι πληθωριστικές προσδοκίες παραμένουν συγκρατημένες. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε προσεκτικά τις μισθολογικές διαπραγματεύσεις και εξελίξεις ούτως ώστε να επιτύχουμε το στόχο μας για σταθερότητα των τιμών», είπε, προσθέτοντας ότι με βάση τις μέχρι σήμερα διαθέσιμες ενδείξεις, απέχουμε ακόμα από την κορύφωση των επιτοκίων.

Τέλος, ο Διοικητής της ΤτΕ τόνισε ότι στην προσπάθεια να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, η νομισματική πολιτική χρειάζεται τη συνδρομή της δημοσιονομικής πολιτικής (καθώς και της ενεργειακής πολιτικής, τουλάχιστον για όσο συνεχίζεται η εργαλειοποίηση των τιμών της ενέργειας στον πόλεμο στην Ουκρανία). Όπως επανέλαβε, τα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις κατά τη διακριτική τους ευχέρεια θα πρέπει να είναι καταλλήλως στοχευμένα, αποβλέποντας στην προστασία των πιο ευάλωτων εισοδηματικών ομάδων. Επίσης, πρέπει να είναι προσωρινού χαρακτήρα, χωρίς να μεταβάλλουν τη συνολικά περιοριστική κατεύθυνση της δημοσιονομικής πολιτικής. Τέλος, θα πρέπει να είναι σχεδιασμένα κατά τρόπο ώστε να παρέχουν κίνητρα και να διευκολύνουν την αποδοτικότερη κατανάλωση ενέργειας. «Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να παραμείνουν προσηλωμένες στο στόχο της μείωσης του λόγου του δημόσιου χρέους και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, ενώ οι διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να είναι σχεδιασμένες ώστε να αυξάνουν το αναπτυξιακό δυναμικό της ζώνης του ευρώ. Η έγκαιρη υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων και των μεταρρυθμίσεων μέσω του προγράμματος Next Generation EU αποτελεί σημαντικό συμπληρωματικό εργαλείο για την επίτευξη αυτών των στόχων. Επίσης, το προτεινόμενο επενδυτικό πρόγραμμα RePowerEU θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα των οικονομιών της Ευρώπης απέναντι στην παρούσα ενεργειακή κρίση και σε οποιαδήποτε άλλη που τυχόν θα εμφανιστεί στο μέλλον», κατέληξε ο κ. Στουρνάρας.

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

Διαβάστε ακόμη

Σταϊκούρας: Η στροφή προς επενδύσεις και εξαγωγές έδωσε ανθεκτικότητα στην ανάπτυξη

gazzetta
gazzetta reader insider insider