Ροή
Ο οικονομικός πόλεμος Δύσης – Ρωσίας που μαίνεται κλιμακούμενος παράλληλα με την πολεμική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, εντείνει τις ανησυχίες των αγορών για πιθανή χρεοκοπία των ρωσικών ομολόγων με βαριές συνέπειες για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Το ενδεχόμενο αυτό έχει μπει από χθες στο τραπέζι, καθώς ναι μεν πληρώθηκε το ομόλογο της Gazprom, ωστόσο ακολουθεί σειρά λήξεων κρατικών και εταιρικών ρωσικών ομολόγων.
Την ερχόμενη Κυριακή 13 Μαρτίου και ενώ θα έχουν προηγηθεί στις 10 και 11 του μηνός οι αποφάσεις της ΕΕ για την ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία, ισχυρό τεστ για τις αγορές θα αποτελέσει το ομόλογο 2 δισ. δολαρίων της Rosneft που λήγει και θα πρέπει να αποπληρωθεί. Το εν λόγω ομόλογο αφορά σε μια εταιρεία πολύ πιο «συνδεδεμένη εσωτερικά» με τη Ρωσία σε σχέση με την Gazprom που έχει περισσότερο διεθνοποιημένη δραστηριότητα. Η τελευταία πλήρωσε κουπόνι που έληγε τους πιστωτές της σε δολάρια, αφού έλαβε την άδεια του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, να επιλέξει την αποπληρωμή του χρέους σε ξένο νόμισμα.
Η παραχώρηση δυνατότητας επιλογής οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι εκδότες ρωσικών ομολόγων έχουν και την επιλογή να πληρώσουν τους ομολογιούχους τους σε ρούβλια, κάτι που θα «κούρευε» την οφειλή του εκδότη κατά την αναλογία της υποτίμησης του ρωσικού νομίσματος που έχει χάσει μέχρι στιγμής πάνω από το 1/3 της αξίας του.
Μετά τη λήξη του ομολόγου της Rosneft στις 13 Μαρτίου, ακολουθούν λήξεις ομολόγων με εκδότη το ρωσικό κράτος. Εκπεφρασμένα σε ευρώ, στις 16 Μαρτίου θα πρέπει να πληρωθούν τα κουπόνια δύο ομολόγων, 44 και 73 εκατ., στις 21 Μαρτίου ακολουθεί λήξη ομολόγου 66 εκατ., στις 28 Μαρτίου ομολόγου 192 εκατ., στις 31 Μαρτίου 447 εκατ. και στις 4 Απριλίου ομολόγου 2 δισ. Πρόκειται για απανωτές λήξεις ομολόγων που αν και μικρές σε μέγεθος, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα πρώτο default της Ρωσίας στις 16 Απριλίου (15 Απριλίου, Παρασκευή). Αυτό διότι τότε θα λήξει η περίοδος χάριτος των 30 ημερών που προβλέπεται από την ημερομηνία πληρωμής ενός ομολόγου.
Ο αντίκτυπος μιας ενδεχόμενης χρεοκοπίας θα ήταν ισχυρός στις ευρωπαϊκές τράπεζες που έχουν σημαντική έκθεση σε ρωσικά ομόλογα. Ένα πρώτο καμπανάκι έχει χτυπήσει με την έκθεση ευρωπαϊκών τραπεζών με θυγατρικές τους στη Ρωσία, με αποτέλεσμα η ΕΚΤ να παρακολουθεί πολύ στενά τις εξελίξεις και στα χαρτοφυλάκια των ευρωπαϊκών τραπεζών. Σε ιδιαίτερα επίφοβη θέση βρίσκονται τράπεζες όπως η Unicredit, η Raiffeisen και η Societe Generale.
Όπως είχε επισημάνει το insider.gr, οι πρώτες ανησυχίες για τα ρωσικά ομόλογα εκδηλώθηκαν με την επιβολή των κυρώσεων στις ρωσικές τράπεζες και στην κεντρική τράπεζα της χώρας. Για τις ελληνικές τράπεζες δεν υπάρχει μεγάλη ανησυχία, καθώς αυτές έχουν μικρή έκθεση που δεν φαίνεται να ξεπερνά τα 160 εκατ.
Όπως αναφέρουν αρμόδια τραπεζικά στελέχη στο insider.gr, όσα ομόλογα δεν έχουν ρήτρα πληρωμής σε ρούβλι, η αθέτηση της πληρωμής τους από τον εκδότη θα σημάνει την εξάσκηση των ασφαλίστρων κινδύνου (δηλ. των Credit Default Swaps, τα οποία είναι παράγωγα συμβόλαια στα οποία ο αγοραστής έχει συμφωνήσει να προχωρήσει σε μία σειρά από πληρωμές προς τον πωλητή, λαμβάνοντας σε αντάλλαγμα μια αποζημίωση σε περίπτωση που συμβεί ένα πιστωτικό γεγονός). Τα ρωσικά CDS βρίσκονται στο ρεκόρ των 2.757 μονάδων βάσης, τιμολογώντας ως πιθανή μια χρεοκοπία των ομολόγων της Ρωσίας.
Στην περίπτωση που εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις ενεργοποίησης των CDS λόγω αθέτησης πληρωμής και αυτή επιβεβαιωθεί από την ISDA (πρόκειται για τη Διεθνή Ένωση Συμφωνιών Ανταλλαγής και Παραγώγων «International Swaps and Derivatives Association – ISDA» που είναι το αρμόδιο όργανο για να καθορίσει εάν υφίσταται «πιστωτικό επεισόδιο» που πυροδοτεί την πληρωμή των CDS), τότε θα μπορούσε με ξεκινήσει ένας δικαστικός κύκλος προσφυγών ομολογιούχων για την κατάσχεση ρωσικών assets.
Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή η αγορά τιμολογεί τα ρωσικά ομόλογα όπως τιμολογούσε τα ελληνικά όταν η Ελλάδα βρισκόταν κοντά στην χρεοκοπία. Ωστόσο, οι δύο περιπτώσεις είναι διαφορετικές, καθώς η Ρωσία έχει – αν και «παγωμένα» - υψηλά συναλλαγματικά διαθέσιμα της τάξεως των 640 δις. δολ. και χαμηλό χρέος το οποίο κινείται μόλις στο 19% του ΑΕΠ της.
Τον κίνδυνο επιλεκτικής χρεοκοπίας της Ρωσίας αναγνωρίζει και ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch, ο οποίος υποβάθμισε εκ νέου, από τη βαθμίδα «B» στη «C», το αξιόχρεο της Ρωσίας, τονίζοντας ότι η απόφασή του αυτή αντανακλά την άποψη των αναλυτών του πως ο κίνδυνος η Μόσχα να κηρύξει στάση πληρωμών του δημόσιου χρέους της είναι «άμεσος».
