Ροή
Στάσιμη χαρακτηρίζουν την εγχώρια αγορά ακινήτων το 2020, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, οι φορείς της αγοράς, προβλέποντας ωστόσο πως όσο θα ομαλοποιείται η κατάσταση, τόσο θα καλλιεργούνται οι προδιαγραφές για ανάκαμψη του real estate στην Ελλάδα το 2021.
Μιλώντας στο συνέδριο της Prodexpo, το απόγευμα της Τετάρτης, κορυφαία στελέχη των servicers αναγνωρίζουν πως η πανδημία «πάγωσε» την εγχώρια κτηματαγορά, με τους επενδυτές να παραμένουν στα… μετόπισθεν, αναμένοντας τις εξελίξεις, δηλώνουν ωστόσο αισιόδοξοι για την επόμενη χρονιά, βλέποντας μάλιστα ευκαιρίες σε κλάδους όπως τα οικιστικά ακίνητα και τα logistics (αποθηκευτικοί χώροι). Η εγχώρια αγορά ακινήτων παραμένει εξαιρετικά ελκυστική, συμφωνούν.
Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, το κακό σενάριο για εκτόξευση των «κόκκινων» δανείων, λόγω των πρωτοφανών συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία, δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται, με τους περισσότερους εκ των συμμετεχόντων στο πάνελ του συνεδρίου να δηλώνουν πως «σε ό,τι αφορά τα ‘κόκκινα’ δάνεια, θα τα πάμε καλύτερα από τις αρχικές εκτιμήσεις».
Όπως επισήμανε ο Γιώργος Γεωργακόπουλος, CEO της Intrum Hellas, τη δεδομένη χρονική στιγμή είναι ανενεργοί οι επενδυτές που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των ακινήτων, ωστόσο κοινή εκτίμηση είναι πως θα προβούν σε κινήσεις μέσα στο 2021.
«Είναι ελκυστική η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα. Υπάρχουν αρκετές εταιρείες real estate, πλέον δημιουργούνται και νέες. Παράλληλα, βελτιώνονται και οι υποδομές στην αγορά ακινήτων», πρόσθεσε. «Είμαστε θετικοί για το μέλλον. Όταν δούμε ανοδικό κύκλο στην οικονομία, θα δούμε ανάκαμψη και στον κλάδο του real estate. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα είναι θετικές οι προοπτικές. Βραχυπρόθεσμα εντοπίζονται πιέσεις, κυρίως σε ό,τι αφορά τα ξενοδοχεία και τα καταστήματα λιανικής πώλησης, ωστόσο μακροπρόθεσμα η κατάσταση θα βελτιωθεί. «Οι τιμές των οικιστικών ακινήτων, παρά τις προκλήσεις λόγω πανδημίας, ανεβαίνουν σε αξία, εξέλιξη η οποία αναμένουμε να συνεχιστεί και το 2021. Ανοδική πορεία θα συνεχίσουν, επίσης, να καταγράφουν τα logistics και τα κτήρια υψηλών προδιαγραφών, μεσαίου μεγέθους», εξήγησε ο ίδιος.
Ερωτηθείς για τον κίνδυνο δημιουργίας μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων, ο κ. Γεωργακόπουλος τόνισε πως «εργαζόμαστε ώστε να μην υπάρξει νέο ‘ωστικό’ κύμα ‘κόκκινων δανείων’. Εκτιμώ πως θα πάμε καλύτερα από τις αρχικές προβλέψεις».
«Δουλειά μας είναι να διασφαλίσουμε πως δεν θα δημιουργηθούν πολλά νέα ‘κόκκινα’ δάνεια. Ταυτόχρονα, όμως, στήνουμε γερές υποδομές, ώστε να διαχειριστούμε όσα νέα ‘κόκκινα’ δάνεια έρθουν», πρόσθεσε ο CEO της Intrum, δεσμευόμενος πως η αγορά των ακινήτων θα μπει «στην καρδιά των δραστηριοτήτων της Intrum».
Αναφερόμενος στον νέο πτωχευτικό νόμο, τον χαρακτήρισε ως «ένα θετικό βήμα προς τα μπροστά, το οποίο θα βοηθήσει, μάλιστα, την αγορά ακινήτων».
Λαμβάνοντας τον λόγο ο Τάσος Πανούσης, CEO της DoValue Greece, εξήγησε πως σε παγκόσμιο επίπεδο παρατηρείται μια διόρθωση τιμών στην αγορά ακινήτων, λόγω των συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού. «Στην Ελλάδα η διόρθωση τιμών είναι μικρότερη», παραδέχθηκε, για να εξηγήσει πως «τα τελευταία δύο χρόνια, είχε σημειωθεί ανάκαμψη του κλάδου ακινήτων στην Ελλάδα. Η ανάκαμψη, ωστόσο, προσέκρουσε στην πανδημία και δυστυχώς δεν πρόλαβε ποτέ να κερδίσει momentum».
O κ. Πανούσης χαρακτήρισε εξαιρετικά διστακτική πλέον την εγχώρια αγορά ακινήτων, με τους επενδυτές να τηρούν στάση αναμονής λόγω της πανδημίας. Παραδέχθηκε επίσης πως η πανδημία έφερε καθυστερήσεις και στο μέτωπο των τιτλοποιήσεων.
«Όσο βελτιώνουμε εμείς οι servicers τη δομή μας, τόσο πιο εύκολα θα διαχειριστούμε τις εξελίξεις», τόνισε, σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του ο CEO της DoValue Greece.
Μάλιστα, έσπευσε να θέσει στο τραπέζι της συζήτησης και ένα κρίσιμο θέμα, το οποίο χρήζει προσοχής, ήτοι εκείνο της νομιμοποίησης αυθαιρέτων.
Με τη σειρά του και ο Θεόδωρος Αθανασόπουλος, CEO της Cepal Hellas, αναγνώρισε ότι υπάρχει στάση αναμονής στην αγορά ακινήτων, κατέστησε σαφές ωστόσο ότι ως εταιρεία «δεν έχουμε δει σημαντικές υπαναχωρήσεις επενδυτών». Ο ίδιος εξέφρασε την πεποίθηση πως εάν η ελληνική οικονομία πάρει ξανά «μπρος» το 2021, τόσο πιο θετικές θα προμηνύονται οι εξελίξεις για το εγχώριο real estate. Ωστόσο έσπευσε να υπενθυμίσει πως «η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα ξεκινάει από πάρα πολύ χαμηλά σημεία».
«Είμαστε θετικοί. Εκτιμούμε ότι είναι πρόσκαιρη η αλλαγή στην αγορά ακινήτων λόγω της πανδημίας. Οι συναλλαγές θα επανέλθουν και η ρευστότητα στην αγορά θα πολλαπλασιαστεί. Ο κορονοϊός απλά θα καθυστερήσει λίγο τις εξελίξεις», εκτίμησε ο κ. Αθανασόπουλος.
Ο ίδιος εμφανίστηκε αισιόδοξος πως «θα πάμε καλύτερα από τις αρχικές προβλέψεις σε ό,τι αφορά τη δημιουργία νέων ‘κόκκινων’ δανείων λόγω της πανδημίας», ενώ επισήμανε πως «η νέα γενιά κόκκινων δανείων που θα δημιουργηθεί δεν θα καταλήξει απαραίτητα σε ρευστοποίηση».
«Αλλάζουμε όλοι μας τη δομή για να διαχειριστούμε τις εξελίξεις. Είμαι αισιόδοξος αλλά πρέπει να περιμένουμε τα επόμενα 2-3 τρίμηνα», κατέληξε.
Σύμφωνα με τον Νικόλαο Βαρδαραμάτο, CEO της Quant, πράγματι «υπάρχει φρένο στην αγορά ακινήτων στην Ελλάδα λόγω της πανδημίας. Η κατάσταση είναι στάσιμη, καθώς οι επενδυτές παρατηρούν όλες τις εξελίξεις προκειμένου να αποφασίσουν πως θα κινηθούν στη συνέχεια».
Ωστόσο και ο ίδιος - όπως και άλλοι συμμετέχοντες στη συζήτηση στο πλαίσιο του συνεδρίου της Prodexpo – εκτίμησε πως είναι «από σταθερή έως ανοδική η πορεία για τα οικιστικά ακίνητα, ενώ παρατηρείται αύξηση της ζήτησης για τα logistics. Παρά το πλήγμα στον τουρισμό, τα ξενοδοχεία παραμένουν ελκυστική επένδυση για τους ξένους επενδυτές», τόνισε.
«Όλα τα οφέλη θα τα δούμε σε βάθος χρόνου», κατέληξε ο κ. Βαρδαραμάτος.
Συμμετέχοντας στη συζήτηση η Ισμήνη Δωρή, Partner στη νομική εταιρεία «Sardelas Petsa Law Firm», τόνισε πως σημειώνονται μεγάλες αλλαγές σε ό,τι αφορά το νομικό πλαίσιο, ενώ αναγνώρισε πως «πλέον τρέχουμε παράλληλα πολλές ενέργειες ώστε να μην ανακοπεί η δραστηριότητα στην αγορά ακινήτων».
Κληθείσα να σχολιάσει τον νέο πτωχευτικό νόμο, η κυρία Δωρή τόνισε πως «πολλά είναι τα ζητήματα που θα πρέπει να αποσαφηνιστούν σε ό,τι αφορά τον νέο νόμο».
