Ένα τεχνολογικό διαμάντι που «σκέφτεται» πριν τον άνθρωπο, ενεργεί πριν από κάθε ενδεχόμενο και προλαβαίνει το ατύχημα πριν καν υπάρξει σαν πιθανότητα, είναι το σύστημα με το οποίο «τρέχει» πάνω στις ράγες το Μετρό Θεσσαλονίκης, που λειτουργεί δέκα φορές το δευτερόλεπτο για να προστατεύει χιλιάδες ζωές. Καθημερινά σήμερα εξυπηρετεί κατά μέσο όρο 75.000 με 80.000 πολίτες, ενώ η επιβατική κίνηση αναμένεται να αυξηθεί αφού στις 28/2 του 2026 αναμένονται τα εγκαίνια της επέκτασης προς Καλαμαριά και ενισχύεται ο στόλος με 15 συρμούς επιπλέον.
Αυτά επισημαίνει μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας λειτουργίας και συντήρησης «Thema», του Μετρό Θεσσαλονίκης, Κάρλο Μπιάνκο, τονίζοντας ότι «η ασφάλεια στις μεταφορές αποτελεί το νούμερο ένα κρίσιμο ζήτημα για κάθε πόλη και η Θεσσαλονίκη έχει στα χέρια της ένα σύστημα που δεν περιμένει να γίνει λάθος, αλλά το προβλέπει, το αποτρέπει και το διαχειρίζεται πριν καν υπάρξει».
«Διαχειριζόμαστε ένα σύστημα με πολλαπλούς αυτόματους ελέγχους ασφαλείας. Σε κάθε απόκλιση, το σύστημα δεν περιμένει εντολή - ενεργοποιείται μόνο του για να ελέγξει, να προστατεύσει και να επιβεβαιώσει ότι είναι ασφαλές να συνεχίσει», εξηγεί και διευκρινίζει ότι αυτό είναι και το πιο καθοριστικό χαρακτηριστικό που κάνει το μετρό Θεσσαλονίκης να ξεχωρίζει: η συνεχής διαδικασία επαλήθευσης της ασφάλειας. δεν πρόκειται απλώς για τεχνολογία, αλλά για φιλοσοφία λειτουργίας που θέτει την πρόληψη ως απόλυτη προτεραιότητα, αντί της αντίδρασης. «Το σύστημα δεν δείχνει σφάλματα, ενεργοποιεί πρωτόκολλα προστασίας. Αυτή είναι η μεγαλύτερή του αξία», επισημαίνει, εξηγώντας ότι κάθε μικρή απόκλιση λειτουργεί ως αφορμή για έλεγχο και όχι ως απειλή.
Και όσο για τα περιστατικά αστοχίας;
Καμία ανοχή στον αυτοσχεδιασμό, καμία κίνηση εκτός πρωτοκόλλου, αφού όπως λέει ο κ. Μπιάνκο, όλες οι διαδικασίες που εφαρμόζονται βασίζονται σε διεθνώς αποδεκτά πρότυπα, πιστοποιημένα από ανεξάρτητο φορέα αξιολόγησης ασφάλειας. «Ό,τι κι αν προκύψει, υπάρχει σχεδιασμός. Δεν αυτοσχεδιάζουμε, δεν υποθέτουμε. Λειτουργούμε με εγγυημένες διαδικασίες», τονίζει.
Με λόγο καθησυχαστικό, αλλά σαφή και κατηγορηματικό, ο ίδιος επισημαίνει αναφορικά με τις αστοχίες που καταγράφηκαν στην πρώτη εξάμηνη λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης ότι «όχι , δεν ήταν απρόβλεπτα, αλλά αναμενόμενα και κυρίως διαχειρίσιμα».
Κυλιόμενες σκάλες εκτός λειτουργίας, αυτόματες θύρες που δεν ανταποκρίθηκαν, περιστατικά εντός σταθμών που καθυστέρησαν να επιλυθούν «δεν συνιστούν σφάλματα, αλλά "παιδικές ασθένειες" ενός συστήματος που μόλις ξεκίνησε , ωριμάζει και σταδιακά φτάνει στον μέγιστο βαθμό συντονισμού του, έχοντας στον πυρήνα του και πάνω από όλα την ανθρώπινη ζωή», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Παγκοσμίως, καμία νέα υποδομή τέτοιας κλίμακας όπως αυτής του μετρό Θεσσαλονίκης δεν ξεκινά χωρίς δοκιμασίες και ναι μεν στο πρώτο εξάμηνο λειτουργίας του παρατηρήθηκαν τεχνικά ζητήματα, αλλά το κρίσιμο στοιχείο είναι ένα: ότι σε κανένα από αυτά τα περιστατικά όχι μόνο δεν τέθηκε σε κίνδυνο η ασφάλεια των επιβατών», αλλά «αυτό που σε άλλες συγκοινωνίες θα μπορούσε να εξελιχθεί σε σφάλμα, εδώ μπλοκάρεται πριν καν προλάβει να γίνει ρίσκο. Γιατί στο Μετρό Θεσσαλονίκης, το βασικό δόγμα είναι σαφές: όχι στην ανοχή, όχι στην πιθανότητα, όχι στο ρίσκο».
Η πιο αποκαλυπτική φράση που συνοψίζει τη φιλοσοφία και τη λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης; Ο κάθε συρμός στέλνει σήμα επιβεβαιώνοντας τη θέση του, μέσα από τέσσερις διαφορετικούς πομπούς 10 φορές το δευτερόλεπτο. «Κάθε στιγμή στο Κέντρο Ελέγχου γνωρίζουμε με απόλυτη ακρίβεια την κατάσταση στη γραμμή», λέει εμφατικά και προσθέτει πως κάθε συρμός, σε κάθε σημείο της διαδρομής, βρίσκεται υπό συνεχή, ψηφιακή επιτήρηση, με πληροφορίες που ανανεώνονται δέκα φορές μέσα σε μόλις ένα δευτερόλεπτο. «Το αποτέλεσμα; Μηδενική ανοχή στο λάθος. Ακαριαία ανταπόκριση σε οποιαδήποτε απόκλιση από το προβλεπόμενο. Και ένα επίπεδο ασφάλειας που λίγες πρωτεύουσες της Ευρώπης διαθέτουν», επισημαίνει με έμφαση.
Στο πλαίσιο αυτό, στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα ότι «πίσω από τις πόρτες των αυτόματων θυρών και τις αθόρυβες αφίξεις των συρμών, υπάρχει ένα «αόρατο» δίκτυο τεχνολογίας, που επιβλέπει, διορθώνει, προλαμβάνει και, όταν χρειαστεί, σταματά τα πάντα για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής».
Συντήρηση σε ετοιμότητα, βελτίωση σε εξέλιξη
Το δίκτυο συντήρησης, (που επί του παρόντος και όπως ορίζει η σύμβαση του έργου, πραγματοποιείται από τους αναδόχους κατασκευής έργων, τροχαίου υλικού και συστημάτων), δεν αιφνιδιάστηκε όπως αποδεικνύεται, αλλά κατά τον κ.Μπιάνκο, «αντιμετώπισε τις πρώτες αστοχίες με ταχύτητα και επαγγελματισμό». Άλλωστε, όπως σχολιάζει, «το στοίχημα είναι να αντιμετωπίζονται σωστά, άμεσα και προβλέψιμα».
Αυτόματο, αλλά... αλάνθαστο
Εξάλλου, το αυτόματο σύστημα δεν παρακολουθεί απλώς. Ορίζει, εφαρμόζει και ελέγχει κάθε κρίσιμη λειτουργία: τις αποστάσεις μεταξύ των συρμών, τις ταχύτητες, τα σημεία στάσης και κίνησης, τις εναλλακτικές διαδρομές και τις αντιδράσεις σε κάθε πιθανό τεχνικό σενάριο.
Αν για οποιονδήποτε λόγο ο συρμός σταματήσει να στέλνει σήμα ή το σήμα του παρουσιάσει έστω και μικρή απόκλιση από το προκαθορισμένο, το σύστημα μπλοκάρει την κίνηση όχι μόνο του συγκεκριμένου οχήματος αλλά και όλων των επόμενων, δημιουργώντας ένα προστατευτικό «κέλυφος« ασφαλείας. Και το σημαντικότερο: τίποτα από όλα αυτά δεν εξαρτάται από ανθρώπινη κρίση τη στιγμή του περιστατικού, με την διαδικασία να είναι αλγοριθμικά απαραβίαστη.
Το πιο ασφαλές σύστημα στον κόσμο; Τα δεδομένα το αποδεικνύουν
Το σύστημα σηματοδότησης του μετρό Θεσσαλονίκης είναι πιστοποιημένο στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο ασφαλείας SIL 4. «Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η πιθανότητα σοβαρού ατυχήματος λόγω βλάβης του συστήματος είναι μικρότερη από μία φορά στα 100.000 χρόνια», σημειώνει ο ίδιος με έμφαση και προσθέτει ότι παγκοσμίως, τα αυτόματα αυτά συστήματα έχουν τεθεί σε λειτουργία εδώ και 40 χρόνια χωρίς να έχει καταγραφεί ούτε ένα θανατηφόρο ατύχημα.
Σπεύδει δε να προσθέσει ότι η ασφάλεια στο Μετρό Θεσσαλονίκης στηρίζεται και στην αξιόπιστη πυροπροστασία και όπως επισημαίνει το σύστημα διαθέτει πιστοποιημένα, αυτόματα πρωτόκολλα που εφαρμόζονται διεθνώς εδώ και δεκαετίες. «Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, κατευθύνουν με ακρίβεια την ασφαλή μετακίνηση ή απομάκρυνση των επιβατών», σημειώνει.
Και όταν δεν φτάνει η τεχνολογία, υπάρχει ο άνθρωπος
Βέβαια, όπως αναγνωρίζει ο διευθύνων σύμβουλος της «Τhema», παρά τη δύναμη των αυτοματισμών, το ανθρώπινο δυναμικό του μετρό Θεσσαλονίκης παραμένει καθοριστικό για την καθημερινή ασφάλεια. Από τους χειριστές στο Κέντρο Ελέγχου που επιβλέπουν όλες τις λειτουργίες στη γραμμή και στους σταθμούς, την συνεχή παρουσία αστυνομίας και σεκιούριτι στους σταθμούς, μέχρι τους συνοδούς συρμών που βρίσκονται εντός των οχημάτων, για να εξυπηρετήσουν, να καθησυχάσουν ή να παρέμβουν όταν χρειαστεί. Σε όλους τους σταθμούς και τους συρμούς, κάμερες ασφαλείας μεταδίδουν εικόνα σε πραγματικό χρόνο στο Κέντρο Ελέγχου, δημιουργώντας ένα «δίχτυ επιτήρησης» που δεν αφήνει χώρο για καθυστερήσεις ή παραλείψεις.
«Το μετρό λειτουργεί αυτόματα - αλλά η αξιοπιστία του χτίζεται από ανθρώπους και αυτοί όχι μόνο δεν καταργούνται, αλλά συμπληρώνουν και ενισχύουν την τεχνητή νοημοσύνη», λέει χαρακτηριστικά.
Ο στόχος: εξοικείωση και εμπιστοσύνη-Υψηλή η ικανοποίηση του επιβατικού κοινού
Το σύστημα του μετρό Θεσσαλονίκης «δουλεύει» αδιάκοπα για την ασφάλεια των χρηστών του και έτσι, η μεγαλύτερη πρόκληση για την «Thema» είναι η κατανόηση του συστήματος από το κοινό. «Ίσως στην αρχή κάποιοι πολίτες να ένιωθαν ανασφάλεια, αλλά σήμερα, αντιλαμβάνονται ότι κάθε "παύση" που σημειώνεται είναι ένδειξη ασφάλειας και όχι αποτυχίας», εξηγεί.
Για αυτόν τον λόγο, μετά το καλοκαίρι, η εταιρεία προτίθεται να ξεκινήσει οργανωμένες ξεναγήσεις για το κοινό, ώστε οι πολίτες να γνωρίσουν «εκ των έσω» πώς λειτουργεί αυτό το σύστημα και γιατί θεωρείται από τα πιο προηγμένα παγκοσμίως.
Πάντως, σύμφωνα με τις έρευνες που διεξάγονται, τα ποσοστά ικανοποίησης του επιβατικού κοινού στη χρήση του μετρό Θεσσαλονίκης καταγράφονται υψηλά, αλλά όπως σπεύδει να τονίσει ο κ. Μπιάνκο, «για εμάς αυτό δεν είναι λόγος εφησυχασμού. Συνεχίζουμε με προσήλωση, εμπειρία και ευελιξία να γινόμαστε κάθε μέρα καλύτεροι στην εξυπηρέτηση των αναγκών τους».
«Καλαμαριά on track - Πώς αλλάζει η πόλη με τη νέα γραμμή του μετρό»
Η ενσωμάτωση της επέκτασης προς την Καλαμαριά και η προσθήκη 15 νέων συρμών σηματοδοτούν το επόμενο μεγάλο βήμα στη λειτουργική αναβάθμιση του μετρό. Με την έναρξη λειτουργίας πέντε νέων σταθμών, το δίκτυο αποκτά μεγαλύτερη κάλυψη, ενώ η συχνότητα των δρομολογίων αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά.
«Σήμερα, οι χρονοαποστάσεις μεταξύ των συρμών κυμαίνονται από 2,5 έως 3,5 λεπτά στις ώρες αιχμής», τονίζει ο κ. Μπιάνκο και προσθέτει ότι με την πλήρη ανάπτυξη του έργου, αναμένεται να φτάσουν έως και τα 90 δευτερόλεπτα, κάτι που πρακτικά σημαίνει πολύ πυκνότερη ροή, μικρότερη αναμονή και αισθητή αποσυμφόρηση στους σταθμούς και όλα αυτά...με διασφαλισμένη την ασφάλεια των χρηστών του. Πάντως, η τεχνολογική αναβάθμιση του συστήματος θα ενισχύσει τη συνολική εμπειρία του επιβάτη, καθιστώντας τις μετακινήσεις όχι μόνο ταχύτερες, αλλά ακόμη πιο αξιόπιστες και βιώσιμες.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
