Μια κοσμογονική εβδομάδα για την τεχνολογία δείχνει πως η έκρηξη στις επενδύσεις για υποδομές τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και οι αποτιμήσεις των επιχειρήσεων του χώρου το μόνο που κάνουν είναι να μην επιβραδύνονται, παρά τις προειδοποιήσεις για «φούσκα».
Η Nvidia, της οποίας οι επεξεργαστές αποτελούν την «ραχοκοκκαλιά» της επανάστασης της τεχνητής νοημοσύνης, έγινε η πρώτη εταιρεία στον κόσμο που ξεπέρασε τα 5 τρισ. δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία, ξεπερνώντας ακόμη και το ΑΕΠ χωρών, όπως αυτό της Γερμανίας.
Η Nvidia έχει μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση από όλα τα χρηματιστήρια του πλανήτη εκτός από πέντε, των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ιαπωνίας, του Χονγκ Κονγκ και της Ινδίας. Αυτό το ινδικό απέχει μόλις 250 δισ. δολάρια. Το φράγμα των 4 τρισ. δολαρίων πέρασαν αντίστοιχα η Microsoft και η Apple.
Η Microsoft και η OpenAI υπέγραψαν μια νέα συμφωνία που ενισχύει τη δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων για το δημιουργό του ChatGPT, ο οποίος άρχισε ήδη να προετοιμάζει το έδαφος για μια δημόσια εγγραφή που θα μπορούσε να αποτιμήσει την εταιρεία στα 1 τρισ. δολάρια. Η Amazon, από την άλλη, ανακοίνωσε την απόλυση 14.000 υπαλλήλων γραφείου, λίγες μόλις ημέρες πριν το τμήμα cloud της καταγράψει τον ισχυρότερο ρυθμό ανάπτυξης των τελευταίων τριών ετών.
Όλες αυτές οι εξελίξεις, μαζί με δεκάδες τηλεδιασκέψεις αποτελεσμάτων και συνεντεύξεις στελεχών, δείχνουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει πλέον εμπεδωθεί ως ο κυριότερος μοχλός των παγκόσμιων εταιρικών επενδύσεων και ως η κινητήρια δύναμη του χρηματιστηριακού ράλι, ακόμη κι αν δεν λείπουν οι φωνές που αμφισβητούν τη βιωσιμότητά του.
Επενδύσεις χωρίς τέλος
Τα εκρηκτικά έσοδα των τεχνολογικών γιγάντων, όπως Microsoft και Alphabet, ήταν αναμενόμενα. Ωστόσο, αυτή την εβδομάδα, πάνω από 100 μη τεχνολογικές εταιρείες αναφέρθηκαν σε data centers στις τηλεδιασκέψεις τους, ανάμεσά τους η Honeywell, η GE Vernova (κατασκευάστρια τουρμπινών) και η Caterpillar, γνωστή για τα βαρέα μηχανήματα. Οι πωλήσεις του τμήματος της Caterpillar που προμηθεύει υποδομές για data centers αυξήθηκαν 31% το τελευταίο τρίμηνο. «Είμαστε πραγματικά ενθουσιασμένοι με την ευκαιρία που παρουσιάζουν τα data centers», δήλωσε στο Reuters ο διευθύνων σύμβουλος Τζόζεφ Κριντ.
«Η αλυσίδα εφοδιασμού του AI πλέον καλύπτει ενέργεια, βιομηχανία και τεχνολογία ψύξης, και οι επενδυτές κοιτούν ολόκληρο το οικοσύστημα, όχι μόνο τον πυρήνα της τεχνολογίας», σημείωσε επίσης στο Reuters η διαχειρίστρια χαρτοφυλακίου Αγιάκο Γιοσιόκα από την Wealth Enhancement Group. Η Goldman Sachs εκτιμά ότι οι παγκόσμιες επενδύσεις σε υποδομές AI θα μπορούσαν να φτάσουν τα 3 έως 4 τρισ. δολάρια έως το 2030. Οι μεγαλύτερες εταιρείες της Silicon Valley σχεδιάζουν να επενδύσουν φέτος περίπου 400 δισ. δολάρια στις προσπάθειές τους στην AI και όλες παραδέχονται ότι αυτό δεν είναι αρκετό.
Οι επενδύσεις αυτές ενισχύουν το παγκόσμιο εμπόριο, με περίπου 60% των αμερικανικών κεφαλαιουχικών δαπανών για data centers να κατευθύνονται σε εισαγόμενο εξοπλισμό πληροφορικής, σύμφωνα με την Oxford Economics, κυρίως σε ημιαγωγούς από Ταϊβάν, Νότια Κορέα και Βιετνάμ. Τουλάχιστον 24 εταιρείες, που αντιπροσωπεύουν συνολική χρηματιστηριακή αξία άνω των 21 τρισ. δολαρίων, αναφέρθηκαν πρόσφατα στην τεχνητή νοημοσύνη στα αποτελέσματά τους ή σε συνεντεύξεις στο Reuters.
Αρκετές, όπως η Procter & Gamble και η Boliden, ανέφεραν ότι τα προσδοκώμενα οφέλη παραγωγικότητας αρχίζουν ήδη να φαίνονται. «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης στην έρευνα και ανάπτυξη και στην καινοτομία θα αυξάνεται σταθερά», δήλωσε στο Reuters ο CEO της Schindler, Πάολο Κομπάνια. Σύμφωνα με στοιχεία της LSEG, τα έσοδα του αμερικανικού τεχνολογικού τομέα αυξάνονται πάνω από 15% σε ετήσια βάση, ταχύτερα από οποιονδήποτε άλλο κλάδο. Η Apple γνωστοποίησε ότι αυξάνει σημαντικά τις επενδύσεις της στο AI, ενώ η Amazon προβλέπει κεφαλαιουχικές δαπάνες 125 δισ. δολαρίων για το 2025.
Ανησυχίες για υπερτίμηση
Από τότε που το ChatGPT έκανε το ντεμπούτο του το 2022, η συνολική αξία των μετοχών διεθνώς έχει αυξηθεί κατά 46% - δηλαδή κατά 46 τρισ. δολάρια. Το 1/3 αυτής της αύξησης προέρχεται από εταιρείες συνδεδεμένες με την τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με την Bespoke Investment Group. Αναλυτές προειδοποιούν για έναν όλο και ταχύτερο κύκλο αντικατάστασης για servers, επιταχυντές και chips, καθώς κάθε νέα γενιά φέρνει εκθετικά μεγαλύτερη απόδοση.
Η ωφέλιμη διάρκεια ζωής των chip AI μειώνεται σε πέντε χρόνια ή και λιγότερο, αναγκάζοντας τις εταιρείες να «διαγράφουν περιουσιακά στοιχεία γρηγορότερα και να τα αντικαθιστούν συχνότερα», εξηγεί ο Τιμ Αρκούρι, αναλυτής ημιαγωγών της UBS. Η ραγδαία αύξηση των δαπανών έχει διευρύνει το χάσμα μεταξύ επένδυσης και απόδοσης. Ανάλυση του Reuters δείχνει ότι ο λόγος πωλήσεων προς κεφαλαιουχικές δαπάνες έχει μειωθεί σημαντικά στους τεχνολογικούς κολοσσούς, καθώς οι δαπάνες για chips και data centers αυξάνονται ταχύτερα από τα έσοδα.
Για κάποιες εταιρείες, οι κεφαλαιουχικές δαπάνες αποτελούν πλέον μεγαλύτερο ποσοστό των λειτουργικών ταμειακών ροών, προκαλώντας ανησυχία στους επενδυτές. «Αν μέσα σε τρία χρόνια δεν έχει σημειωθεί πρόοδος προς την κερδοφορία, η αγορά θα αρχίσει να κάνει δύσκολες ερωτήσεις», προειδοποιεί η Σουμάλι Σανιάλ, ανώτερη διαχειρίστρια χαρτοφυλακίου στην Xponance.
Η Microsoft ανέφερε ρεκόρ 35 δισ. δολαρίων σε κεφαλαιουχικές δαπάνες το τελευταίο τρίμηνο και προέβλεψε ακόμη υψηλότερα επίπεδα, προκαλώντας ερωτήματα για το αν «δαπανά μέσα σε μια φούσκα». Η οικονομική διευθύντρια Άμι Χουντ απάντησε ότι η ζήτηση για AI εξακολουθεί να ξεπερνά τις επενδύσεις της εταιρείας: «Νόμιζα ότι θα καλύπταμε τη ζήτηση. Δεν τα καταφέραμε».
«Είμαστε σε έλλειψη υπολογιστικής ισχύος εδώ και αρκετά τρίμηνα. Νόμιζα πως θα καλύπταμε τη διαφορά, αλλά δεν το έχουμε κάνει, η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται. Όταν βλέπεις τέτοια σήματα ζήτησης και γνωρίζεις ότι είσαι πίσω, πρέπει να ξοδέψεις», είπε στη WSJ η Άμι Χουντ, οικονομική διευθύντρια της Microsoft.
Χρηματοδότηση μέσω δανεισμού
Κάποιες εταιρείες χρηματοδοτούν πλέον τις επενδύσεις τους με δανεισμό. Η Oracle εξέδωσε ομόλογα ύψους 18 δισ. δολαρίων τον περασμένο μήνα, σε μία από τις μεγαλύτερες εκδόσεις που έχουν γίνει ποτέ στον τεχνολογικό κλάδο και αναμένεται να ξεπεραστεί από μια έκδοση έως 30 δισ. δολάρια της Meta. Παρόλα αυτά, πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι ο κύκλος της τεχνητής νοημοσύνης απέχει πολύ από την εξάντλησή του.
Η Goldman υπολογίζει ότι οι επενδύσεις στο AI αντιστοιχούν σήμερα σε λιγότερο από 1% του ΑΕΠ των ΗΠΑ, πολύ χαμηλότερα από τα 2% έως 5% που είχαν σημειωθεί κατά τις «εκρήξεις» του ηλεκτρισμού και του dot-com. «Βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια… και ο ρυθμός καινοτομίας στην τεχνητή νοημοσύνη είναι ο ταχύτερος που έχουμε δει εδώ και δεκαετίες», δήλωσε στο Reuters ο Νικ Έβανς, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της Polar Capital Technology Trust.
«Αγώνας δρόμου» για την τεχνητή γενική νοημοσύνη
Οι ανάμεικτες αντιδράσεις των επενδυτών πηγάζουν από την αβεβαιότητα για το τελικό αποτέλεσμα αυτών των τεράστιων επενδύσεων. Οι εταιρείες και πολλοί υποστηρικτές της τεχνητής νοημοσύνης υποστηρίζουν ότι οι επενδύσεις είναι απαραίτητες για να επιτευχθεί το επόμενο στάδιο - η τεχνητή γενική νοημοσύνη (AGI) - μια κατάσταση όπου τα συστήματα είναι «έξυπνα» πέρα από τον άνθρωπο.
«Όποιος φτάσει πρώτος στο AGI θα έχει ένα απίστευτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι όλων των υπολοίπων και αυτό που τους ωθεί είναι ο φόβος να μην μείνουν πίσω», λέει επίσης στη WSJ ο αναλυτής Γιουσέφ Σκουάλι της Truist Securities. «Είναι η σωστή στρατηγική, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να δαπανήσεις λιγότερα και να μείνεις πίσω» συμπλήρωσε.
Οι σκεπτικιστές, ωστόσο, αμφισβητούν αν οι δισεκατομμυρίων δολαρίων επενδύσεις στα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα θα οδηγήσουν ποτέ σε αυτόν τον στόχο. Επικαλούνται επίσης τον περιορισμένο αριθμό χρηστών που πληρώνουν για τις υπάρχουσες εφαρμογές, καθώς και τα χρόνια εκπαίδευσης που θα χρειαστούν μέχρι να μπορέσουν πολλοί εργαζόμενοι να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά την τεχνολογία.
