Η διαφορά ηλικίας μεταξύ των συζύγων ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης, αλλά και η διάρκεια του έγγαμου βίου αποτελούν τα «κλειδιά» για τον υπολογισμό της σύνταξης χηρείας, αλλά και τον επιμερισμό της.
Αν ο θανών σύζυγος είχε χωρίσει και ξαναπαντρευτεί πριν πεθάνει, το 50% της σύνταξής του το μοιράζονται η χήρα (37,5%) και η διαζευγμένη (12,5%), αρκεί ο γάμος τους να είχε κρατήσει τουλάχιστον μια δεκαετία.
Ωστόσο για τους διαζευγμένους συζύγους υπάρχει εισοδηματικό κριτήριο (μέχρι 720 ευρώ το μήνα) για την χορήγηση της σύνταξης, στο οποίο δεν συνυπολογίζεται η διατροφή.
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις που υφίσταται ο γάμος, οι δικαιούχοι είναι η χήρα και τα παιδιά, οι οποίοι λαμβάνουν το 50% και το 25% της σύνταξης του θανόντος αντίστοιχα.
Εάν ωστόσο ο γάμος πραγματοποιήθηκε μετά την απονομή της σύνταξης λόγω γήρατος του θανόντος, αυτή περιορίζεται ανάλογα με τη διαφορά ηλικίας μεταξύ των συζύγων ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης (αφαιρουμένου του διαστήματος του γάμου τους).
Αν η διαφορά ηλικίας μεταξύ του αποβιώσαντος και του συζύγου του, αφαιρουμένου του διαστήματος του γάμου τους, είναι μεγαλύτερη από δέκα έτη, για κάθε πλήρες έτος διαφοράς η σύνταξη υφίσταται μείωση.
Με χθεσινή του εγκύκλιο ο ΕΦΚΑ ανακοίνωσε όλες τις λεπτομέρειες του νέου καθεστώτος των συντάξεων χηρείας (με βάση το νόμο Κατρούγκαλου), ανοίγοντας τον δρόμο για τον απονομή δεκάδων χιλιάδων οριστικές συνταξιοδοτικών αποφάσεων που εκκρεμούσαν από τον Μάιο του 2016 και οι δικαιούχοι τους λάμβαναν προσωρινά ποσά της τάξης των 345 ευρώ.
Όπως ορίζει ο νόμος Κατρούγκαλου, σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου η σύνταξη υπολογίζεται εξαρχής με το άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής.
Στην περίπτωση θανάτου συνταξιούχου, η σύνταξή του επανυπολογίζεται χωρίς προσωπική διαφορά και αποδίδεται με τα ανάλογα ποσοστά.
Τα κατώτατα όρια σύνταξης για τα δικαιοδόχα μέρη (χήρος/α, τέκνα) είναι 360 ευρώ για έως και 15 έτη ασφάλισης, 364,80 ευρώ μέχρι και 16 πλήρη έτη ασφάλισης, 369,60 ευρώ μέχρι και 17 έτη, 374,40 ευρώ μέχρι και 18 έτη ασφάλισης, 379,20 ευρώ μέχρι και 19 έτη και 384 ευρώ από 20 πλήρη έτη ασφάλισης και άνω.
Ειδικά για τον ΟΓΑ και προκειμένου να εξεταστεί αν θα δοθεί το κατώτατο όριο των 360 ευρώ – 384 ευρώ λαμβάνεται υπόψη το ποσό που δικαιούται κάθε συμμετέχον στη σύνταξη πρόσωπο. Στις περιπτώσεις που υποβάλλεται αίτηση για σύνταξη χηρείας, η χήρα ενημερώνεται για το ποσό που δικαιούται, ώστε να δηλώνει αν επιθυμεί την σύνταξη χηρείας ή την βασική σύνταξη ΟΓΑ.
Ποσοστά επιζώντων συζύγων/ετέρων μερών συμφώνου συμβίωσης και τέκνων
| ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ | ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ (για όλους τους δικαιούχους) | ΠΟΣΟΣΤΑ ΚΑΤΑ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟ |
| Χήρος /α, ή αντισυμβαλλόμενος συμφώνου συμβίωσης | 50% | 50% |
| Χήρος/α ή αντισυμβαλλόμενος συμφώνου συμβίωσης και 1 παιδί | 75% | 50% - 25% |
| Χήρος/α ή αντισυμβαλλόμενος συμφώνου συμβίωσης και 2 παιδιά | 100% | 50% - 25% - 25% |
| Χήρος/α ή αντισυμβαλλόμενος συμφώνου συμβίωσης και 3 παιδιά | 100% | 50% - 16,66% - 16,67% - 16,67% |
| Χήρος/α ή αντισυμβαλλόμενος συμφώνου συμβίωσης και διαζευγμένος/η | 50% | 37,5% - 12,5% |
| Χήρος/α ή αντισυμβαλλόμενος συμφώνου συμβίωσης και διαζευγμένος/η και 1 παιδί | 75% | 37,5% - 12,5% - 25% |
| Χήρος/α, αντισυμβαλλόμενος συμφώνου συμβίωσης και διαζευγμένος/η και 2 παιδιά | 100% | 37,5% - 12,5% - 25% - 25% |
| Χήρος/α, αντισυμβαλλόμενος συμφώνου συμβίωσης και διαζευγμένος/η και 3 παιδιά | 100% | 37,5% - 12,5% - 16,66% - 16,67% - 16,67% |
| 1 παιδί αμφοτεροπλεύρως ορφανό με δικαίωμα σε σύνταξη από τον ένα γονέα | 50% | 50% |
| 1 παιδί αμφοτεροπλεύρως ορφανό με δικαίωμα σε σύνταξη και από τους δύο γονείς | 25% (σε κάθε σύνταξη) | 25% (σε κάθε σύνταξη) |
| 2 παιδιά αμφοτεροπλεύρως ορφανά με δικαίωμα σε σύνταξη από τον ένα γονέα | 100% | 50% - 50% |
| 2 παιδιά αμφοτεροπλεύρως ορφανά με δικαίωμα σε σύνταξη και από τους δύο γονείς | 50% | 25% - 25% |
| 3 παιδιά αμφοτεροπλεύρως ορφανά με δικαίωμα σε σύνταξη από τον ένα γονέα | 100% | 33,33% - 33,33% - 33,34% |
| 3 παιδιά αμφ/ρως ορφανά με δικαίωμα σε σύνταξη και από τους δύο γονείς | 75% | 25% - 25% - 25% |
| Χήρα και 1 παιδί (από β' γάμο) αμφοτεροπλεύρως ορφανό με δικαίωμα σε μία σύνταξη | 100% | 50% - 50% |
| Χήρα και 1 παιδί (από β' γάμο) αμφοτεροπλεύρως ορφανό με δικαίωμα σε δύο συντάξεις | 75% | 50% - 25% |
| Διαζευγμένος/η χωρίς χήρο/α | 25% | 25% |
| 1 παιδί | 25% | 25% |
| 2 παιδιά | 50% | 25% - 25% |
| 3 παιδιά | 75% | 25% - 25% - 25% |
