Ροή
Οι ζοφερές προβλέψεις για τις παγκόσμιες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Αλλαγή του Κλίματος αποτυπώθηκαν με τα πιο μελανά χρώματα στις πυρκαγιές που έπληξαν την Ελλάδα. Η αναθεώρηση επί τα χείρω των εκτιμήσεων για την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη συνδέεται άμεσα με την επιδείνωση της ποιότητας ζωής των Ελλήνων ενώ θέτει βαρίδια στο δρόμο προς την ανάπτυξη.
Η έκθεση του ΟΗΕ για το κλίμα αποτελεί αποτέλεσμα σύνθετων υπολογισμών που εξαρτώνται από το πόσο γρήγορα οι άνθρωποι περιορίζουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Σε κάθε εξεταζόμενο σενάριο, η υπερθέρμανση θα βαίνει αυξανόμενη για τουλάχιστον μερικές δεκαετίες ακόμη, η στάθμη της θάλασσας θα συνεχίσει να ανεβαίνει για εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια και ο ρυθμός απώλειας των πάγων που καλύπτουν την Αρκτική το καλοκαίρι θα επιταχύνεται.
Οι εκτιμήσεις των επιστημόνων της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ έχουν μεταξύ άλλων ως στόχο να καταγράψουν τις κοινωνικοοικονομικές αλλαγές σε τομείς όπως ο πληθυσμός, η αστική πυκνότητα, η εκπαίδευση, η χρήση της γης και ο πλούτος. Για παράδειγμα, η αύξηση του πληθυσμού υποτίθεται ότι οδηγεί σε υψηλότερη ζήτηση για ορυκτά καύσιμα και νερό, η εκπαίδευση μπορεί να επηρεάσει το ρυθμό των τεχνολογικών εξελίξεων ενώ οι εκπομπές αυξάνονται όταν η γη μετατρέπεται από δάσος σε γεωργική γη. Αλλά πόσο γρήγορα θα ανέβουν οι θάλασσες και πόσο επικίνδυνες θα είναι οι καιρικές συνθήκες εξαρτάται από το ποιον δρόμο επιλέγει να ακολουθήσει ο κόσμος.
Φυσικά, η γη μπορεί να μετατραπεί από δάσος και σε καμένη γη. Και αυτό όπως κατέδειξαν οι πρόσφατες τραγικές εξελίξεις στην Ελλάδα, μπορεί να συμβεί μέσα σε μερικά λεπτά, να διαρκέσει μέρες και να αφήσει έναν τραγικό απολογισμό που θα γίνεται αισθητός για αρκετές δεκαετίες. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Οι πυρκαγιές στη Βόρεια Αμερική που πυροδοτούνται από τη ζέστη και την ξηρασία έχουν γεμίσει με καπνούς τον Ατλαντικό, στην Τουρκία σημειώθηκαν καταστροφικές πυρκαγιές ενώ το τελευταίο διάστημα ξέσπασαν αδυσώπητες πυρκαγιές ακόμη και στη Σιβηρία.
Αλυσιδωτές επιπτώσεις
Οι πυρκαγιές οι οποίες αυξάνονται σε συχνότητα και ένταση λόγω της κλιματικής αλλαγής δεν αφαιρούν μόνο πνεύμονες πρασίνου από τον πλανήτη. Οι συνέπειες είναι πολύ πιο σύνθετες και επεκτείνονται σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος του τομέα Ενεργειακής και Κλιματικής Πολιτικής στο WWF Ελλάς, μιλώντας στο Insider.gr αναλύει σχετικά: «Η έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ, η οποία είναι η έκτη έκθεση από το 1998, δεν αποτελεί απλώς ένα καμπανάκι κινδύνου. Είναι ίσως η πιο αυστηρή προειδοποίηση από την πλευρά της επιστημονικής κοινότητας. Η περιοχή της ΝΑ Μεσογείου είναι εξαιρετικά ευάλωτη. Τα ακραία φαινόμενα συμβαίνουν πολύ νωρίτερα. Στην περιοχή μας βιώνουμε παρατεταμένους καύσωνες και ξηρασία και αυτά τα φαινόμενα θα επιμηκυνθούν χρονικά. Οι πυρκαγιές αποτελούν ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα αλλά η κλιματική αλλαγή το επιδεινώνει. Οι συνέπειες είναι αλυσιδωτές και επηρεάζουν το περιβάλλον και τον άνθρωπο (π.χ ξηρασία, αρνητική επίδραση στους υδάτινους πόρους) αλλά και τομείς της οικονομικής δραστηριότητας όπως είναι η αγροτική παραγωγή και ο τουρισμός. Τα καλοκαίρια στην Ελλάδα τείνουν να γίνουν αφόρητα, ενώ από την άλλη, υπάρχει έντονος ανταγωνισμός από βόρειες χώρες όπου το κλίμα θα είναι καλύτερο και πλέον θα μοιάζει με αυτό που είχε κάποτε η Ελλάδα. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας είναι κρίσιμης σημασίας για την Ελλάδα, η οποία έχει μεγάλη ακτογραμμή και αμμώδεις εκτάσεις οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Αυτό σε συνδυασμό με την άναρχη δόμηση δημιουργεί ένα επικίνδυνο κοκτέιλ».
Αλλαγή στρατηγικής για να αποφευχθούν τα χειρότερα
Οι εκτιμήσεις της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας και τα πρόσφατα γεγονότα υποδεικνύουν μια δρομολογημένη πορεία προς ακραίες καταστάσεις. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη περιθώριο ελιγμών. Όπως εξηγεί ο κ. Ιμπραήμ, «χρειάζεται αλλαγή του συνόλου της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό απαιτεί πολιτική βούληση. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα δεδομένα για την Ελλάδα, πρέπει να φθάσουμε το αργότερο μέχρι το 2045 σε μηδενικές εκπομπές. Η δράση για το κλίμα και η δράση για την προστασία της φύσης πρέπει να πηγαίνουν χέρι-χέρι. Για παράδειγμα, τα δάση τα χρειαζόμαστε επειδή είναι πλούσια σε βιολογική αξία αλλά απορροφούν και διοξείδιο του άνθρακα».
