Ο ΦΠΑ, η... ΑΤΑ και το επικίνδυνο παιχνίδι με τα spreads

«Φίλτατε για άλλη μια φορά επιχειρώ να σου κλέψω λίγο χρόνο, αλλά είμαι βέβαιος ότι το θέμα για το οποίο σου στέλνω αυτό το σημείωμα, ήδη σε απασχολεί και αν όχι, θα σε απασχολήσει πολύ σύντομα...

Παρακολουθώ με προσοχή τη συζήτηση που γίνεται τελευταία με την συμμετοχή δημόσιων δηλώσεων μελών της κυβέρνησης, όσο αφορά το ενδεχόμενο παρεμβάσεων στον ΦΠΑ ή και σε άλλους έμμεσους φόρους όπως για παράδειγμα στα καύσιμα.

Αναμφίβολα είναι μία συζήτηση που γίνεται γιατί πλέον... έχει φτάσει ο κόμπος στο χτένι.

Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα εξελίσσεται με πολλαπλάσια ταχύτητα απ’ ότι στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης και παρατηρώ ότι κανείς δεν μιλάει γι’ αυτό.

Η αλήθεια είναι ότι αυτό, με την δομή της εγχώριας οικονομίας, δεν μπορεί κανείς να το σταματήσει, παρά μόνο να μειώσει αυτή την ταχύτητα, περιορίζοντας τους έμμεσους φόρους και ειδικά εκεί που είναι εξαιρετικά υψηλοί.

Αυτό βέβαια που κάνει εξαιρετικά αρνητικούς αν όχι απόλυτα αντίθετους τους αρμόδιους υπουργούς σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι ότι η αύξηση του πληθωρισμού έχει μετατρέψει τους έμμεσους φόρους σε... χρυσορυχείο για τα δημόσια έσοδα.

Στην πραγματικότητα έχει προκαλέσει την κατακόρυφη αύξηση της αποδοτικότητάς τους και από αυτό το νέο απροσδόκητο «δημοσιονομικό περιθώριο» ένα μέρος του, πολύ μικρό είναι αλήθεια θα καταλήξει στα λεγόμενα «έκτακτα βοηθήματα» λόγω της πληθωριστικής πίεσης…

Με άλλα λόγια όταν οι έμμεσοι φόροι λόγω εκρηκτικής αύξησης του πληθωρισμού σου φέρνουν στα Ταμεία αρκετά δις περισσότερα από όσα είχες υπολογίσει, δεν θέλεις με τίποτα να σφάξεις την «κότα με το χρυσό αυγό», ενώ ταυτόχρονα μπορείς να δώσεις και κάτι από αυτά…

Τέλος πάντων αυτά είναι πολιτική.

Εκείνο όμως που θέλω εγώ να σου επισημάνω είναι ότι πάνω σ’ αυτό το «πεδίο» έχει αναδυθεί μία συζήτηση η οποία μπορεί να γυρίσει μπούμεραγκ σε όσους απλώς χαίρονται με τις αποδόσεις των έμμεσων φόρων με τον πληθωρισμό.

Δεν έχει νόημα να σου αναφέρω ονόματα, αλλά σε κάποιο συνδικάτο μιας από τις τελευταίες πολύ μεγάλες βιομηχανίες της χώρας, έχει αρχίσει η διαπραγμάτευση για τις νέες συλλογικές συμβάσεις ή για την επικαιροποίησή τους, δεν θυμάμαι ακριβώς.

Στην συζήτηση λοιπόν αυτή πέραν της νόμιμης απαίτησης του σωματείου για κάποιες αυξήσεις με σκοπό την αποκατάσταση της απώλειας από τον πληθωρισμό, τέθηκε και μία άλλη εντελώς νέα εδώ και 40 χρόνια διαπραγματευτική διάσταση.

Πόσο θα είναι η «νόμιμη» αύξηση; Όση ο πληθωρισμός του τελευταίου χρόνου; Ή θα πρέπει σ’ αυτή την απώλεια να προστεθεί και μέρος της προβλεπόμενης μελλοντικής απώλειας λόγω συνεχιζόμενης πληθωριστικής πίεσης;

Με άλλα λόγια θα αρχίσει πέραν του πληθωρισμού που έχει κάνει την ζημιά να υπολογίζεται και η επερχόμενη ζημιά; Ενδεχομένως για κάποιους αυτή να θεωρείται πολύ …προχωρημένη συζήτηση και μάλιστα σε μία οικονομία που έχει περάσει μέσα από μία δεκαετία «μνημονιακής» συρρίκνωσης της αμοιβής της εργασίας. Όμως μπορώ να σε πληροφορήσω ότι η συζήτηση αυτή έχει ήδη δώσει το παρόν στην Ελλάδα, αλλά και στις διαπραγματεύσεις των συνδικάτων στην Ιρλανδία, στην Γερμανία και σε ορισμένα συνδικάτα στην Γαλλία. Το να εμφανισθεί και στην Ελλάδα με το γνωστό πρόσφατο παρελθόν είναι μία έκπληξη, αλλά είναι ενδεικτικό του πόσο γρήγορα κινούνται τα πράγματα...

Νομίζω λοιπόν πως αυτή η επιμονή από ορισμένα κυβερνητικά στελέχη να κρύβουν κάτω από το χαλί την «κότα με τα χρυσά αυγά», μπορεί να αποδειχθεί μπούμεραγκ, γιατί η ταχύτητα με την οποία αυξάνεται ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, θα μας θυμίσει πολύ σύντομα δεκαετία 70’, αν όχι τα διψήφια νούμερα στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 90’.

Και τότε η σύνδεση του ΔΤΚ με αυξήσεις, είναι πολύ πιθανό να αναβιώσει το πάλαι ποτέ σύνθημα της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής... Προχθές αναφέρθηκα, με αφορμή την περίπτωση των διαπραγματεύσεων στην βιομηχανία που σου ανέφερα, στην «ΑΤΑ» και ο γιός μου με ρώτησε «τι είναι αυτό»...

Υπάρχει βέβαια και ένα δεύτερο θέμα που θα ήθελα να σου θέσω προς σκέψη, αλλά δεν θέλω να σε κουράζω, θα τα πούμε ίσως από κοντά σύντομα.

Σου το αναφέρω πάντως για να το σκεφτείς.

Θυμάσαι βέβαια ότι στα πλέον ενδιαφέροντα σημεία για την Ελλάδα στις αποφάσεις της ΕΚΤ τον περασμένο Δεκέμβρη, ήταν το σημείο που ανέφερε ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει με μεγάλη ευελιξία την παρέμβασή της με την επανεπένδυση των πόρων του PEPP, αν υπάρξει «κατακερματισμός» στο σύστημα επιτοκίων αναχρηματοδότησης του χρέους των χωρών της Ευρωζώνης.

Με άλλα λόγια αν τα spreads μία χώρας αρχίζουν να... πετάνε, τότε η ΕΚΤ θα μπορούσε να αγοράσει περισσότερα ομόλογα της χώρας αυτής για να συγκρατήσει τις τιμές τους.

Και το ερώτημα που θα ήθελα να σκεφτείς είναι το «πόσο» θα πρέπει να ανοίξει το spread μιας χώρας, της Ελλάδας π.χ. για να γίνει μία τέτοιου είδους «σωστική» παρέμβαση;

Έχεις σκεφτεί τι περιθώρια έχει η αγορά να δοκιμάσει τις αντοχές αυτές του ευρωσυστήματος και τι θα μπορούσε αυτό να σημαίνει για τα …θύματα;

Νομίζω πως αρκετά σε κούρασα, έτσι κι αλλιώς θα τα πούμε από κοντά. Μέχρι τότε εύχομαι οι αρμόδιοι να συνειδητοποιήσουν γρήγορα πόσο μπορεί να «κοστίσει» αυτό το προσωρινό χρυσορυχείο των έμμεσων φόρων…οικονομικά και πολιτικά.

Με εκτίμηση ο φίλος σου κ. Χ».

Γ. Αγγέλης