Το κάλεσμα συσπείρωσης του Εμανουέλ Μακρόν προς το γαλλικό λαό να "γράψει ιστορία" θα γίνει πραγματικότητα σήμερα Κυριακή, όταν οι ψηφοφόροι κατευθυνθούν στα εκλογικά τμήματα για τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών. Πιθανόν όμως να μην είναι η ιστορία που ήλπιζε ο Γάλλος πρόεδρος.
Τις τρεις εβδομάδες από τότε που ο Γάλλος πρόεδρος χαρακτήρισε τις πρόωρες κάλπες "πράξη εμπιστοσύνης", το ακροδεξιό κόμμα Εθνικό Ράλι της Μαρίν Λεπέν έχει αποκτήσει σημαντικό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις. Η κεντρώα ομάδα του Μακρόν ακολουθεί στην τρίτη θέση πίσω από τα βιαστικά συνασπισμένα αριστερά κόμματα - Σοσιαλιστές, Κομμουνιστές, Πράσινους και την ακροαριστερή France Unbowed.
Ο Μακρόν ήθελε πάντα να "σώσει" τη Γαλλία από την ακροδεξιά και τώρα αυτή βρίσκεται πιο κοντά από κάθε άλλη φορά στην εξουσία. Όπως χαρακτηριστικά λένε αναλυτές, όσο πιο μεθυστική ήταν η άνοδος του Μακρονισμού, τόσο πιο θορυβώδης γίνεται τώρα η πτώση του. Το θέμα είναι να μην γίνει τόσο έντονη και στις χρηματοοικονομικές αγορές, καθώς βρίθουν οι φημολογίες ότι η EKT θα παρέμβει εάν οι γαλλικές εκλογές προκαλέσουν πανικό στην αγορά την επομένη του πρώτου γύρου των βουλευτικών εκλογών, την ώρα που οι διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης ετοιμάζονται για το ετήσιο συνέδριό τους στην Πορτογαλία την επόμενη εβδομάδα.
Διαβάστε ακόμα: DW: Κίνδυνος ακυβερνησίας για τη Γαλλία
Θα παρέμβει η ΕΚΤ σε κλυδωνισμούς της αγοράς;
Παρατηρητές της αγοράς ελέγχουν τα ψιλά γράμματα του τελευταίου σχεδίου αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ για να δουν τι θα μπορούσε να κάνει η κεντρική τράπεζα εάν η επόμενη γαλλική κυβέρνηση προχωρήσει σε ένα "όργιο" δαπανών που θα οδηγούσε σε επικίνδυνη σύγκρουση ανάμεσα στις Βρυξέλλες και τις χρηματοπιστωτικές αγορές για το αυξανόμενο χρέος. Ειδικότερα, οι επενδυτές φοβούνται ότι γενικευμένες ρευστοποιήσεις του γαλλικού χρέους θα μπορούσαν να προκαλέσουν μετάδοση σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με τις ομολογιακές αποδόσεις να αρχίζουν να αποκλίνουν μεταξύ τους.
Ήδη, το spread των γαλλικών 10ετών κρατικών ομολόγων έναντι των γερμανικών εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, ενώ ο δείκτης CAC 40 του Παρισιού απώλεσε όλα τα φετινά κέρδη του, παρουσιάζοντας τον Ιούνιο την χειρότερη μηνιαία επίδοση από το Μάιο του 2023. Ενώ αναλυτές της Jefferies θεωρούν τις ανησυχίες υπερβολικές, ο Χόλγκερ Σκμίντινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank, εκτιμά ότι οι ατζέντες δαπανών είτε της ακροδεξιάς είτε της Αριστερής Συμμαχίας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε άμεση χρηματοοικονομική κρίση και η Citi προειδοποιεί για περαιτέρω πτώση 5% έως 20% των γαλλικών μετοχών.
"Εάν ο κίνδυνος κατακερματισμού στη Γαλλία αυξηθεί σε ανησυχητικά επίπεδα, η ΕΚΤ θα παρέμβει και θα διαφυλάξει την ακεραιότητα του ευρώ", δήλωσε στους FT η Σαμπρίνα Κανίς, επικεφαλής οικονομολόγος στην Pictet Asset Management. Ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης Φάμπιο Πανέτα είπε πρόσφατα ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των κραδασμών που προκαλούνται από μια αύξηση της πολιτικής αβεβαιότητας εντός των χωρών, δεδομένου ότι η απόδοση των ιταλικών 10ετών ξεπέρασαν το 4% και το spread τις 150 μονάδες βάσης. Όταν η ΕΚΤ ανακοίνωσε το ΤΡΙ, το μηχανισμό προστασίας μετάδοσης τον Ιούλιο του 2022, προκειμένου να βοηθήσει μια χώρα σε κρίση αγοράζοντας απεριόριστες ποσότητες χρέους της, οι περισσότεροι αξιωματούχοι ήλπιζαν ότι θα κρατούσε υπό έλεγχο τις αγορές χωρίς να χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιηθεί.
Τώρα, οι γαλλικές εκλογές απειλούν να αποτελέσουν την πρώτη δοκιμή του ΤΡΙ, το οποίο έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει άτακτες δυνάμεις της αγοράς που απειλούν τη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης. Ωστόσο, οικονομολόγοι διαφωνούν για το εάν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αγορά γαλλικών κρατικών ομολόγων, καθώς η ΕΚΤ έχει θέσει τέσσερα κριτήρια για την ενεργοποίησή του και το πρώτο από αυτά είναι ότι μία χώρα θα πρέπει να συμμορφώνεται με το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ κάλεσε ήδη την ΕΚΤ να παραμείνει στο περιθώριο, προειδοποιώντας ότι εάν παρέμβει για να αμβλύνει τους όποιους κλυδωνισμούς στις χρηματοοικονομικές αγορές μετά τις κάλπες θα μπορούσαν να προκύψουν ορισμένα οικονομικά και θεσμικά θέματα.
Πριν από λίγο καιρό, η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να ανοίξει διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος κατά του Παρισιού για το δημοσιονομικό του έλλειμμα 5,5% επί του ΑΕΠ, πολύ πιο πάνω από το όριο του 3%, που σημαίνει ότι ήδη η Γαλλία εξαιρείται από το ΤΡΙ. Ο Έρικ Ντορ, καθηγητής Οικονομικών στο IESEG School of Management του Παρισιού, εξηγεί σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ότι θα ήταν παράνομο για την ΕΚΤ να χρησιμοποιήσει το εν λόγω εργαλείο στην περίπτωση της Γαλλίας.
Οι θέσεις αξιωματούχων της ΕΚΤ
Κατ΄ιδίαν ωστόσο, αξιωματούχοι της ΕΚΤ εμφανίζονται βέβαιοι ότι έχουν περιθώρια χειρισμών ώστε να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο ακόμη και εάν μία χώρα, όπως η Γαλλία, κριθεί επισήμως ότι παραβιάζει τους δημοσιονομικούς κανόνες. Και αυτό, γιατί, όπως άφησε να εννοηθεί πρόσφατα ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, το βασικό κριτήριο για να αποφασιστεί η ενεργοποίηση του TPI πιθανότατα να είναι εάν η αντίδραση της αγοράς κρίνεται ως άτακτη. Εάν λοιπόν το αποτέλεσμα των εκλογών προκαλέσει ένα γενικότερο πανικό με τους επενδυτές να ρευστοποιούν αδιακρίτως όχι μόνο γαλλικά αλλά και κρατικά ομόλογα από τις υπερχρεωμένες χώρες του ευρώ, όπως η Ιταλία, τότε η ΕΚΤ ενδεχομένως να δράσει.
Στο παρελθόν τέτοιου είδους σοκ ανάγκασαν την ΕΚΤ να παρέμβει και όπως χαρακτηριστικά δηλώνει στους FT ο Κρίστιαν Κοπφ, επικεφαλής των αγορών σταθερού εισοδήματος της γερμανικής Union Investment Management, εάν τα ιταλικά spreads διευρυνθούν ανεξέλεγκτα, η ΕΚΤ θα μπορούσε να ενεργοποιήσει το TPI για να αποτρέψει την εξάπλωση μιας κρίσης σε αγορές που δεν έχουν καμία σχέση, παρότι θεωρεί ότι η κεντρική τράπεζα απέχει ακόμη πολύ από μία τέτοια παρέμβαση.
Την επομένη του πρώτου γύρου των εκλογών στη Γαλλία, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θα βρίσκονται στη Σίντρα της Πορτογαλίας για την έναρξη του ετήσιου συνεδρίου της. Το 2020, η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ, δεν είχε αναλογιστεί τι θα ακολουθούσε μετά τη δήλωσή της στην αρχή της πανδημίας ότι η ΕΚΤ δεν είναι εδώ για να κλείνει τα spreads, για να επέμβει δυναμικά λίγο αργότερα. Το βέβαιο είναι ότι τώρα θα βρίσκεται σε μεγαλύτερη επιφυλακή, εάν και το οριστικό αποτέλεσμα δεν θα είναι γνωστό πριν από το δεύτερο γύρο στις 7 Ιουλίου.
Το πολιτικό σκηνικό
Η κυβέρνηση του Μακρόν αγωνίστηκε να οικοδομήσει συναίνεση στο κοινοβούλιο για να περάσει βασικές μεταρρυθμίσεις. Η δημοτικότητά του έπεσε πέρυσι όταν προώθησε τη μη δημοφιλή αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης χρησιμοποιώντας ένα συνταγματικό εργαλείο για να παρακάμψει την ψηφοφορία, παρά τις πολύμηνες διαμαρτυρίες. Ωστόσο, έχει επιβιώσει από προτάσεις μομφής με τη βοήθεια των Ρεπουμπλικανών, αν και αυτό το κόμμα έχει πλέον διασπαστεί αφού ο ηγέτης του, Ερίκ Σιότι, συμμάχησε με τη Λεπέν.
Ο Μακρόν λέει ότι η διάλυση του κοινοβουλίου και η προκήρυξη ψηφοφορίας ήταν ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί μεγαλύτερη αναταραχή το φθινόπωρο, όταν είπε ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης σχεδίαζαν να ρίξουν την κυβέρνησή του κατά την ψηφοφορία για τον ετήσιο προϋπολογισμό.
Ενώ ορισμένες από τις 577 έδρες στην Κάτω Βουλή θα αποφασιστούν την Κυριακή, οι περισσότερες θα κριθούν στο δεύτερο γύρο στις 7 Ιουλίου. Η ψήφος σε δύο γύρους καθιστά δύσκολες τις προβλέψεις για τις έδρες, ωστόσο εταιρείες δημοσκοπήσεων δείχνουν ότι η Εθνική Συσπείρωση και οι σύμμαχοί της έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να αναδειχθούν στο μεγαλύτερο σχηματισμό. Η ομάδα της Λεπέν θα χρειαζόταν 289 βουλευτές για να έχει απόλυτη πλειοψηφία. Δύο δημοσκοπήσεις που δημοσιεύθηκαν την Παρασκευή, από τους Elabe και Odoxa, υπολόγισαν ότι θα λάβει 260-295 και 265-305 έδρες αντίστοιχα. Ξεχωριστή δημοσκόπηση της LegiTrack OpinionWay-Vae Solis σχετικά με τις προθέσεις ψήφου μεταξύ 1.058 ατόμων έδειξε ότι αρκετές δεκάδες υποψήφιοι της Εθνικής Συσπείρωσης θα εκλεγούν αμέσως στον πρώτο γύρο.
Η «πτώση» Μακρόν
Η γνώμη των ψηφοφόρων για τον Εμανουέλ Μακρόν έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο από τότε που ζήτησε πρόωρες εκλογές αυτόν τον μήνα, με ορισμένους να τον επικρίνουν ως ναρκισσιστή και αποσυνδεδεμένο από τα προβλήματα της κοινωνίας.
"Η απόρριψη του προέδρου της Δημοκρατίας δεν ήταν ποτέ τόσο μεγάλη", είπε στο Politico ο Αλέν Ντιχαμέλ, δημοσιογράφος, πολιτικός δοκιμιογράφος και συγγραφέας ενός πρόσφατου βιβλίου για τον Γάλλο πρόεδρο. H αποφάσή του χαρακτηρίστηκε ακατανόητη και θεωρήθηκε ως προδοσία από το εκλογικό σώμα, εξηγεί. Η απόρριψη του Μακρόν από τη Γαλλία ξεπερνά το λειτούργημά του, την πολιτική ή τη φθορά μιας δεύτερης θητείας και έχει μια προσωπική διάσταση, είπε ο Ντιχαμέλ.
Ο χαρακτήρας του εκνευρίζει τους Γάλλους, με τους υποψηφίους του κόμματός του να μην εμφανίζουν πλέον το πρόσωπό του στις προεκλογικές τους αφίσες.
Η κίνηση του Μακρόν να διαλύσει το κοινοβούλιο θεωρείται αντίδραση πληγωμένης υπερηφάνειας, ένα μάθημα για τους ανθρώπους που ψήφισαν άσχημα, είπε ο δοκιμιογράφος. Και αυτή η ιδέα να δώσει ένα μάθημα στο λαό συνεχίζεται όταν ο Μακρόν λέει ότι είναι ευθύνη του να ψηφίσουν κατά των δεξιών και αριστερών άκρων στις εκλογές. Για κάποιους, ενισχύει την εικόνα ενός αυταρχικού και αλαζονικού ηγέτη που προώθησε αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις στο κοινοβούλιο.
