Ροή
Έντονη ανησυχία φαίνεται πως επικρατεί σε διπλωματικούς κύκλους στο Βερολίνο σε σχέση με τις σχεδόν παράλληλες κάλπες στις δύο πλευρές του Αιγαίου, όπως φαίνεται σε εκτενές άρθρο το οποίο φιλοξενεί το Γερμανικό Ινστιτούτο για τη Διεθνή Πολιτική και Ασφάλεια (Deutsches Institut für Internationale Politik und Sicherheit).
Οι δικές μας κάλπες θα στηθούν την ερχόμενη Κυριακή και είναι πιθανόν να ξαναστηθούν στις 2 Ιουλίου.
Οι κάλπες στην Τουρκία έκλεισαν την περασμένη Κυριακή, δίνοντας την πρωτιά αλλά όχι την απόλυτη πλειοψηφία στον Ερντογάν, ενώ οι επόμενες κάλπες (στην Τουρκία) θα ανοίξουν στις 28 Μαΐου, δηλαδή μία εβδομάδα μετά τις (πρώτες) ελληνικές κάλπες.
Η ανησυχία στο Βερολίνο πηγάζει από το γεγονός - όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα- ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των αντίστοιχων εκλογών, παραμένει αβέβαιο αν υπάρχει αρκετή πολιτική ουσία για να διατηρηθούν οι αμοιβαίες εκφράσεις αλληλεγγύης και ανθρωπιστικής υποστήριξης επ’ αφορμή του σεισμού στην Τουρκία και την τραγωδία των Τεμπών στην Ελλάδα, μεσοπρόθεσμα.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά υποστηρίζεται πως «δεδομένων των εντάσεων που έχουν συσσωρευτεί τα τελευταία τρία χρόνια, είναι πιο πιθανό η διμερής σχέση να επικεντρωθεί αρχικά στη διαχείριση κρίσεων».
Συγκεκριμένα, από πλευράς του Γερμανικού Ινστιτούτου για τη Διεθνή Πολιτική και Ασφάλεια (Deutsches Institut für Internationale Politik und Sicherheit-DIΙPS), αναφέρεται πως υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να αποτύχει ο σχηματισμός κυβέρνησης στην Ελλάδα μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου.
Το προγραμματικό χάσμα μεταξύ της κυβερνώσας συντηρητικής ΝΔ και των διαφόρων κομμάτων της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης θα μπορούσε να το εξασφαλίσει κάτι τέτοιο, όπως και οι εκλογικές τακτικές και από τις δύο πλευρές.
Το πιθανότερο σενάριο για το οποίο πρέπει να προετοιμαστούν οι παράγοντες στην Αθήνα, τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο είναι ότι θα χρειαστούν νέες εκλογές στις αρχές Ιουλίου.
Ωστόσο, αν παραμείνει αβέβαιο για μήνες ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα στο μέλλον, σημαντικά πολιτικά ζητήματα δεν θα επιλυθούν εξαρχής.
Σε αυτά περιλαμβάνονται, για παράδειγμα, ουσιαστικά ζητήματα στις διμερείς σχέσεις μεταξύ των εταίρων στο ΝΑΤΟ Ελλάδας και Τουρκίας.
Μια εβδομάδα πριν από τις ελληνικές εκλογές, στη γειτονική χώρα διεξήχθησαν βουλευτικές και προεδρικές εκλογές.
Η σύμπτωση των δύο εκλογών είναι μια... σύμπτωση. Παρ' όλα αυτά, οι πολιτικοί χάρτες και στις δύο χώρες θα μπορούσαν να επανασχεδιαστούν - με την προοπτική οι διμερείς σχέσεις να αποκτήσουν και πάλι δυναμική, σημειώνεται από πλευράς του γερμανικού think tank (DIΙPS).
Τέτοιες αισιόδοξες προσδοκίες, ωστόσο, φαίνονται μάλλον άστοχες πριν από τις επαναληπτικές εκλογές στην Τουρκία στις 28 Μαΐου.
Το ρεαλιστικό σενάριο είναι ότι ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα παραμείνει στη θέση του μετά τις επαναληπτικές εκλογές.
Τα ζητήματα που προκαλούν συγκρούσεις στις διμερείς σχέσεις -δηλαδή οι μεταναστευτικές ροές στο Αιγαίο, τα θαλάσσια σύνορα, τα δικαιώματα στα αποθέματα φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και η Κύπρος - προσφέρουν επαρκή εμπόδια για μορφές διαλόγου μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας, αλλά και ευκαιρίες, υπό την προϋπόθεση ότι εμπλέκονται κυβερνητικοί παράγοντες ικανοί να αναλάβουν δράση.
Πρόσφατα, υπήρξε μια πολιτική προσέγγιση μεταξύ των δύο χωρών, αλλά δικαιολογείται σκεπτικισμός ως προς τη βιωσιμότητά της, τονίζεται.
Είναι ενθαρρυντικό ότι μετά τον σεισμό στην Τουρκία και την καταστροφή του τρένου στην Ελλάδα (σ.σ. την τραγωδία στα Τέμπη), υπήρξαν αμοιβαίες εκφράσεις αλληλεγγύης και ανθρωπιστικής υποστήριξης.
Ωστόσο, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των αντίστοιχων εκλογών, παραμένει αβέβαιο αν υπάρχει αρκετή πολιτική ουσία για να διατηρηθούν τέτοιες τάσεις μεσοπρόθεσμα.
Δεδομένων των εντάσεων που έχουν συσσωρευτεί τα τελευταία τρία χρόνια, είναι πιο πιθανό η διμερής σχέση να επικεντρωθεί αρχικά στη διαχείριση κρίσεων.
Σε κάθε περίπτωση, η προεκλογική εκστρατεία και στις δύο χώρες δεν παρείχε πολλές ενδείξεις ρητορικής αποκλιμάκωσης των δύο πλευρών.
Οι διαφορές στην εξωτερική πολιτική μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας έρχονται σε εντυπωσιακή αντίθεση με την κατάσταση των διμερών οικονομικών σχέσεων. Οι τελευταίες ελάχιστα επηρεάζονται από τις πολιτικές ασυμφωνίες. Η εξωτερική οικονομική πολιτική των δύο χωρών είναι πιο σταθερή και προβλέψιμη σε σχέση με τις διπλωματικές σχέσεις όσον αφορά τον αμοιβαίο τουρισμό, το διμερές εμπόριο και τις επενδύσεις στην αντίστοιχη γειτονική χώρα.
Παρόλα, αυτά από την πλευρά του το DIIPS υποστηρίζει πως υπάρχουν πιθανότητες να βελτιωθούν οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά θα χρειαστεί χρόνος και ουσία για να υπάρξει μια τέτοια εξέλιξη.
Τα μηνύματα από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά σε αυτό. Η Κομισιόν θα αξιολογήσει το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ελλάδα και την Τουρκία ανάλογα με το αν δημιουργεί πολιτικές επιλογές για μια ουσιαστική προσέγγιση μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, σύμφωνα με το γερμανικό think tank.
Και τα δύο μέλη του ΝΑΤΟ επηρεάζονται από τις γεωπολιτικές αλλαγές που έχουν επιταχυνθεί μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ωστόσο, ακολουθούν διαφορετικές προτιμήσεις:
- Κατά τη διάρκεια αυτής της κοινοβουλευτικής περιόδου, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ενίσχυσε ουσιαστικά τη στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ και, στην Ευρώπη, κυρίως με τη Γαλλία.
- Η Άγκυρα, από την άλλη πλευρά, απέρριψε τα διάφορα πακέτα κυρώσεων της «Δύσης» κατά της Ρωσίας και επέκτεινε την ενεργειακή της συνεργασία με τη Μόσχα πέρα από τις εισαγωγές φυσικού αερίου και αργού πετρελαίου και στην πυρηνική τεχνολογία.
Η γερμανική κυβέρνηση, με τη σειρά της:
- Έχει προσφερθεί να διευκολύνει τα σχήματα διαλόγου μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας - υπό την προϋπόθεση ότι και οι δύο πλευρές επιθυμούν μια τέτοια βοήθεια από το Βερολίνο.
- Έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι είναι απαράδεκτο να αμφισβητείται η κυριαρχία των ελληνικών νησιών από την Τουρκία, εταίρο του ΝΑΤΟ.
Από τη σκοπιά του ΝΑΤΟ, θα εξαρτηθεί κυρίως από το αν η Ελλάδα θα συνεχίσει να αποδεικνύεται ως άγκυρα ασφαλείας και σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο, τονίζει το DIIPS.
Είναι ζωτικής σημασίας για τη Συμμαχία να συνεργαστεί με τους Ευρωπαίους εταίρους στο Αιγαίο για να μειώσει τον κίνδυνο κλιμάκωσης στην περιοχή της έντασης εκεί.
Ομοίως, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να δώσει προσοχή στο κατά πόσον η Ελλάδα θα διατηρήσει τη στρατιωτική της υποστήριξη προς την Ουκρανία σε περίπτωση αλλαγής κυβέρνησης. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει αφήσει καμία αμφιβολία για την πορεία αυτή. Το πώς θα τοποθετηθεί μια «προοδευτική συμμαχία» (σ.σ. ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ κλπ.) διαφορετικών αριστερών κομμάτων παραμένει προς το παρόν ένα ανοιχτό ερώτημα, καταλήγει η ανάλυση του Γερμανικού Ινστιτούτου για τη Διεθνή Πολιτική και Ασφάλεια.
