Στις επενδύσεις που έχει πραγματοποιήσει η χώρα μας μέσω του ΔΕΣΦΑ σε νέες υποδομές αερίου, και οι οποίες μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας ενόψει της πλήρης κατάργησης των ρωσικών εισαγωγών, αναφέρθηκε ο υφυπουργός ΠΕΝ, Νίκος Τσάφος, κατά την τοποθέτησή του χθες στην Υπουργική Σύνοδο για την ενεργειακή συνδεσιμότητα της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CESEC).
Όπως έγραψε το Insider.gr, το CESEC διεξήχθη στο Βουκουρέστι, με παρόντα τον Επίτροπο Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν. Κεντρικό θέμα στην ατζέντα του αποτέλεσε η ενεργειακή απεξάρτηση από τη Μόσχα και ο Κάθετος Διάδρομος, ο οποίος προορίζεται να αποτελέσει μία σημαντική «οδό» για την αντικατάσταση του ρωσικού καυσίμου με LNG, προερχόμενου κυρίως από τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τον Έλληνα Υφυπουργό, η Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει αναβαθμίσεις που επιτρέπουν να γίνει η χώρα μας «πύλη» για την είσοδο αερίου το οποίο θα ανεφοδιάσει την ευρύτερη περιοχή. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του ΔΕΣΦΑ, η εξαγωγική δυναμικότητα του ελληνικού συστήματος θα φτάσει τα 8,5 bcm στο τέλος του έτους. Πλέον, το ζητούμενο είναι να αξιοποιηθούν αυτές οι αναβαθμίσεις.
Ευμετάβλητες οι τιμές αερίου
Όσον αφορά την κατάργηση των ρωσικών εισαγωγών, ο κ. Τσάφος σημείωσε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι όντως θα μπει ανάχωμα στο καύσιμο από τη Μόσχα – διασφαλίζοντας ότι δεν θα υπάρχουν «παραθυράκια» τα οποία θα επιτρέψουν την παραμονή του στο ενεργειακό μίγμα, υπό κάποια άλλη «ταυτότητα». Μία τέτοια «ταυτότητα» θα μπορούσε να είναι το «Turkish blend», δηλαδή ως μέρους στο «καλάθι» καυσίμου που καταλήγει στην Τουρκία από διάφορες πηγές.
Πάντως, στο draft που ενέκρινε το πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, ενσωματώθηκε μία σημαντική πρόβλεψη προς αυτή την κατεύθυνση, αναφέροντας μάλιστα ονομαστικά τον αγωγό TurkStream, ο οποίος μεταφέρει φυσικό αέριο ρωσικής προέλευσης μέσω Τουρκίας προς τη Βουλγαρία και την Ελλάδα.
Η πρόβλεψη αυτή έχει στόχο να αποτρέψει ενδεχόμενη παράκαμψη της ευρωπαϊκής απαγόρευσης στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου. Σύμφωνα με το άρθρο 7(α) του υπό διαμόρφωση κανονισμού, όλες οι ροές φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας προς τη Βουλγαρία και την Ελλάδα θεωρούνται ρωσικής προέλευσης, εκτός εάν προσκομιστούν αδιαμφισβήτητα αποδεικτικά στοιχεία για το αντίθετο.
Πέραν όμως από την «περιφρούρηση» εφαρμογής της απαγόρευσης, σύμφωνα με τον κ. Τσάφο είναι σημαντικό να βρίσκονται υπό διαρκή παρακολούθηση οι τιμές του φυσικού αερίου, για τυχόν ανοδικά ράλι. Υπογράμμισε πως οι τιμές κινούνται μεν σε χαμηλότερα επίπεδα από πέρυσι, ωστόσο η αγορά παραμένει ευμετάβλητη.
Το «ενεργειακό τείχος»
Όσον αφορά τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, ο κ. Τσάφος έκανε εκτενή αναφορά στις σημαντικές διαφοροποιήσεις που συχνά καταγράφονται σε διαφορετικές περιοχές της ΕΕ. Μάλιστα, υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει μόνο το «ενεργειακό τείχος» που χωρίζει τη νοτιοανατολική Ευρώπη από την κεντρική, καθώς διαφοροποιήσει καταγράφονται ακόμη και εντός της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Υπογράμμισε πως τα «αντίδοτα» είναι οι προτάσεις του Ευρωπαίου Ρυθμιστή (ACER), οι οποίες κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος των ελληνικών θέσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος και στοχεύουν στη μέγιστη αξιοποίηση των υφιστάμενων διασυνδέσεων. Επομένως, σύμφωνα με τον Έλληνα Υφυπουργό, το μόνο που μένει είναι να υλοποιηθούν αυτές προτάσεις του, κάτι που πρέπει να γίνει από την Επιτροπή.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόθεση της ελληνικής πλευράς είναι κάποιες από αυτές τις προτάσεις να ενσωματωθούν στο «Πακέτο για τα Δίκτυα» (Grids Package) που θα ανακοινώσει η Κομισιόν περί τα τέλη Νοεμβρίου. Η νέα πρωτοβουλία της Κομισιόν στοχεύει ακριβώς στην ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας εντός ΕΕ.
Η νέα δημοπρασία
Την ίδια στιγμή, με τη δέσμευση του 30% περίπου της δυναμικότητας ολοκληρώθηκε χθες η νέα δημοπρασία για τον Κάθετο Διάδρομο. Πιο συγκεκριμένα, για τη διακίνηση αερίου τον Νοέμβριο από το τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, μέχρι την Ουκρανία, δεσμεύθηκε δυναμικότητα 6 GWh ανά ημέρα, από 19,9 GWh που διατέθηκαν.
Η επιτυχία χρεώνεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι, στις εκπτώσεις των Διαχειριστών των υπόλοιπων χωρών, πλέον προστέθηκαν discount 50% από τη Ρουμανία και τη Μολδαβία. Μετά την πρόσφατη έγκριση των Ρυθμιστικών Αρχών, οι δημοπρασίες για το προϊόν «Διαδρομή 1» (όπως ονομάζεται το προϊόν δέσμευσης δυναμικότητας στην εν λόγω διαδρομή) θα συνεχιστούν μέχρι τον Απρίλιο του 2026.
