Η επίδοση της ελληνικής οικονομίας για το δεύτερο τρίμηνο απομακρύνει τον στόχο για ανάπτυξη 2,3% το 2025 και ήδη πλέον η ρητορική αλλάζει με μια σειρά από αναλύσεις και δημόσιες παρεμβάσεις να κάνουν λόγο για μια μεγέθυνση «λίγο πάνω από το 2%».
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδας, «το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί με ρυθμό ελαφρώς άνω του 2% το 2025, το 2026 και το 2027» είπε ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, κατά την ομιλία του στο Athens International Investment Summit (AIIS) προχθές Τρίτη. Ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας που δημοσιεύθηκε την ίδια ημέρα περιείχε εκτίμηση για ρυθμό μεγέθυνσης ελαφρώς υψηλότερο από το 2%.
Η ανάπτυξη 1,7% που πέτυχε η ελληνική οικονομία το β’ τρίμηνο σε συνδυασμό με το 2,2% του α’ τριμήνου τείνει να επιβεβαιώσει τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις για τον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ, όπως αυτή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που βρίσκεται ήδη από τον περασμένο Απρίλιο στο 2%.
- Διαβάστε επίσης: Στο 1,7% η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το β’ τρίμηνο - Πάνω οι επενδύσεις, κάτω οι εξαγωγές αγαθών
Από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει τονιστεί πως ο στόχος του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης της τάξης του 2,3% δεν μεταβάλλεται, καθώς τα στοιχεία του δεύτερου τριμήνου είναι «εντός του εύρους προβλέψεων του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, πολλώ δε μάλλον λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή συγκυρία».
Κύκλοι του οικονομικού επιτελείου σημειώνουν πως η επίδοση του β’ τριμήνου οφείλεται κατά βάση στη μείωση του ρυθμού μεταβολής των αποθεμάτων και σχολιάζουν πως δεν αποκλείεται τα προσωρινά στοιχεία που ανακοίνωσε την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου η ΕΛΣΤΑΤ να αναθεωρηθούν προς τα πάνω στην ανακοίνωση των οριστικών στοιχείων. Σε κάθε περίπτωση με τα σημερινά δεδομένα για να πιαστεί ο στόχος του 2,3% στο σύνολο της χρονιά το δεύτερο εξάμηνο του έτους η ελληνική οικονομία θα πρέπει να τρέξει με ρυθμό 2,6%.
Όλα τα βλέμματα στο τρίτο τρίμηνο
Το πού θα κλείσει ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα φανεί όταν θα ανακοινωθούν τα στοιχεία του γ’ τριμήνου (στις 5 Δεκεμβρίου). Η ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας εκτιμά πως η ανάπτυξη του γ’ τριμήνου θα φτάσει το 2,2% σε ετήσια βάση καθώς οι πρόδρομοι δείκτες ενισχύονται, ενώ αναμένεται και επιτάχυνση της εκτέλεσης του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία και τους πρόδρομους δείκτες (Οικονομικό Kλίμα, PMI) η μέχρι στιγμής εικόνα σύμφωνα με την ανάλυση της ΕΤΕ έχει ως εξής:
· Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος αυξήθηκε στις 109,6 μονάδες το δίμηνο Ιουλίου-Αυτού5ου του 2025, ξεπερνώντας το επίπεδο του β’ τριμήνου του 2025 (106,9) και τον μέσο όρο του γ’ τριμήνου του 2024 (107,4). Αξίζει να σημειωθεί πως η εμπιστοσύνη στον τομέα της βιομηχανίας εκτινάχθηκε το δίμηνο Ιουλίου - Αυγούστου στο υψηλότερο επίπεδο από το α' τρίμηνο του 2022, χάρη στις προοπτικές παραγωγής.
· Ο δείκτης εμπιστοσύνης στον κατασκευαστικό τομέα παρέμεινε σε μια ισχυρή ανοδική πορεία κατά το γ' τρίμηνο, φτάνοντας τον Αύγουστο στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 25 ετών, με τη συνιστώσα του δείκτη που σχετίζεται με τον εκτιμώμενο όγκο των υπό κατασκευή έργων να βρίσκεται σε ιστορικό υψηλό.
· Ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών για τη μεταποίηση (PMI) ανέκαμψε στις 54,5 μονάδες τον Αύγουστο του 2025, επιστρέφοντας στην κορυφή της Ευρωζώνης. Ο μέσος όρος του δείκτη ήταν 53,1 τον Ιούλιο-Αύγουστο, σε σύγκριση με 52,1 το γ' τρίμηνο του 2024 και 53,2 το β' τρίμηνο του 2025.
· Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 8% τον Ιούλιο (χαμηλό 17 ετών), από 8,8% το β' τρίμηνο και 9,2% στο εξάμηνο του 2025, με την αύξηση της απασχόλησης να επιταχύνεται στο 3,5% σε ετήσια βάση τον ίδιο μήνα, από 1,6% κατά μέσο όρο το β' τρίμηνο του 2025.
· Οι διεθνείς αφίξεις στο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών αυξήθηκαν κατά ένα ισχυρό 7% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο-Αύγουστο του 2025, με τον ίδιο ρυθμό όπως και στο β' τρίμηνο του 2025.
· Η πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα συνεχίστηκε με σταθερό ρυθμό τον Ιούλιο (+10,5% σε ετήσια βάση, από +10,9% το Β' τρίμηνο του 2025), ενώ η ανάπτυξη των καταναλωτικών δανείων κατέγραψε τη ισχυρότερη ετήσια επέκταση για το έτος (+6,2% σε ετήσια βάση) τον ίδιο μήνα.
· Τα έσοδα από ΦΠΑ (εξαιρουμένων των καυσίμων) αυξήθηκαν κατά 9,8% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο του 2025, από 6,7% σε ετήσια βάση το Β' τρίμηνο.
· Οι εκταμιεύσεις από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας συνεχίστηκαν με διψήφιο ρυθμό 15% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο, ευθυγραμμιζόμενες πλήρως με τον στόχο εκταμιεύσεων του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 7μηνο.
Η Εθνική Τράπεζα σημειώνει ακόμη στην ανάλυσή της πως η ανάπτυξη του ΑΕΠ θα υποστηριχθεί από μια σημαντική δημοσιονομική ώθηση, η οποία σε ετήσια βάση εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τις 1,2 ποσοστιαίες μονάδες (σε ετησιοποιημένη βάση) το δεύτερο εξάμηνο του 2025, υπό την προϋπόθεση της πλήρους επίτευξης των στόχων δαπανών από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ταμείο Ανάκαμψης για το υπόλοιπο του έτους.
Τι θα κρίνει τη συνέχεια
Σύμφωνα με την ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας, η τρέχουσα πορεία του ΑΕΠ ευθυγραμμίζεται με μια εκτίμηση ετήσιας ανάπτυξης ελαφρώς υψηλότερης από 2%, με πιθανότητα μικρής ανόδου αν οι εξαγωγές υπηρεσιών, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου του ιδιωτικού τομέα και οι δημόσιες επενδύσεις διατηρήσουν τη δυναμική τους, και από το αν οι τάσεις των τιμών ενέργειας παραμείνουν υποστηρικτικές, όπως συνέβη στο οκτάμηνο του 2025 κατά το οποίο οι τιμές του αργού πετρελαίου σε ευρώ μειώθηκαν κατά μέσο όρο κατά 17%.
Οι βασικοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν τις χρονικές υστερήσεις μεταξύ των δαπανών από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε ορισμένους τομείς και την εξασθένιση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, λόγω της επίμονης ανόδου του πληθωρισμού και της γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
